PANAMA CITY (AP) – José Raúl Mulino powiedział, że nieco ponad sześć miesięcy temu praktycznie wycofał się z polityki.

Teraz będzie prezydentem Panamy przez następne pięć lat.

Stojąc w niedzielę wieczorem przed grupą zwolenników, Mulino powiedział: „Nigdy sobie tego nie wyobrażałem”.

Wstępne wyniki historycznych i burzliwych wyborów zapewniły Mulino pierwszeństwo i poprowadzenie zwykle sennego narodu Ameryki Środkowej przez moment napięcia politycznego, historycznej migracji i borykającej się z trudnościami gospodarczymi.

64-letni prawnik, którego ostatnim stanowiskiem w polityce był minister bezpieczeństwa w administracji ówczesnego prezydenta Ricardo Martinelliego w latach 2009–2014, został początkowo wybrany przez popularnego byłego przywódcę na jego kandydaturę na kandydata po odmowie żony Martinelliego.

Ale wtedy Martinelli został zdyskwalifikowany z biegania po tym jak był skazany na ponad 10 lat więzienia za wyrok skazujący za pranie pieniędzy. Mulino zajął jego miejsce i ostatecznie wygrał niedzielne wybory prezydenckie, zdobywając prawie 35% głosów i dziewięciopunktową przewagę nad najbliższym przeciwnikiem, po uniknięciu konstytucyjnych wyzwań stawianych własnej kandydaturze.

Prezydent-elekt tam dotarł przy silnym wsparciu Martinelliegoprawdopodobnie najważniejsze narzędzie w kampanii Mulina, który poprowadził popularność zaciekłego byłego przywódcy do zwycięstwa.

Choć brakuje mu charyzmy Martinelliego, boom gospodarczy obserwowany za czasów jego sojusznika zmusił wielu wyborców do poparcia Mulino w czasie, gdy gospodarka Panamy pozostawała w tyle.

Były prezydent, który od lutego przebywa w ambasadzie Nikaragui po otrzymaniu azylu politycznego, powiedział, że darzył Mulino zaufaniem od 30 lat.

„Mulino wydaje się trochę twardy, ale to dobry, poważny facet i jako jedyny jest gotowy podjąć się tego wielkiego wyzwania i wie, jak działa gospodarka, aby podnieść kraj na duchu” – powiedział Martinelli w nagraniu wideo transmitowanym do kibiców w stadionie Mulino zakończenie kampanii.

Mulino, prawnik specjalizujący się w prawie morskim, absolwent Uniwersytetu Tulane w Nowym Orleanie, zasłynął jako lider prywatnego biznesu, który brał udział w ruchu obywatelskim przeciwko dyktaturze gen. Manuela Antonio Noriegi, który został obalony w wyniku amerykańskiej inwazji 20 grudnia. 1989.

Pełnił funkcję wiceministra spraw zagranicznych w administracji prezydenta Guillermo Endary w latach 1989-1994, który objął urząd po upadku Noriegi i zakończeniu panamskiego reżimu wojskowego. Mulino pozostał później odpowiedzialny za politykę międzynarodową kraju w ostatniej części tej administracji.

Mulino pozostał aktywny politycznie, a ponad dekadę później poparł Martinelliego w wyborach wygranych przez magnata supermarketów w 2009 roku. Mulino został ministrem spraw wewnętrznych i sprawiedliwości, a później objął kierownictwo urzędu bezpieczeństwa publicznego.

Mulino twierdzi, że jednym z osiągnięć tamtego czasu było „odzyskanie” obszaru Panamy na granicy z Kolumbią, znanego jako Darien Gap, który „był w rękach partyzantów narkotykowych” z sąsiedniego kraju.

Jako prezydent obiecał zaprzestanie gwałtownie rosnącej migracji przez dżunglę Darien, którą w zeszłym roku przekroczyło ponad pół miliona ludzi, choć eksperci kwestionują wykonalność jego planu ze względu na ogromną liczbę bezbronnych osób podróżujących tym przejściem.

„Dołożę wszelkich starań, aby zakończyć ten kryzys migracyjny na naszym terytorium, przestrzegając praw człowieka i przy szczerym udziale społeczności międzynarodowej” – powiedział Mulino na zakończenie swojej kampanii w zeszłym tygodniu.

Sekretarz stanu USA Antony Blinken zauważył, że kontrolowanie migracji było jednym ze wspólnych celów obu krajów, gratulując Mulino zwycięstwa.

„Nie mogę się doczekać kontynuacji naszego strategicznego partnerstwa i realizacji naszych wspólnych celów, jakimi są demokratyczne rządy i włączający dobrobyt gospodarczy” – stwierdził Blinken w poniedziałkowym oświadczeniu. „Patrząc w przyszłość, Stany Zjednoczone będą w dalszym ciągu współpracować z Panamą nad naszymi wspólnymi celami, którymi są włączający, zrównoważony wzrost gospodarczy, zwiększanie bezpieczeństwa obywateli i wspólne ograniczanie nielegalnej migracji przez rzekę Darien”.

Jako minister bezpieczeństwa był także celem ostrej krytyki po stłumieniu przez policję protestu rdzennych plantatorów bananów w północnych prowincjach Bocas del Toro i Chiriqui w 2010 r. W wyniku ataków śrutem zginęły dwie osoby, a ponad 100 zostało rannych, m.in. niektórzy z urazami oczu.

„Dość surowo kontrolował protesty społeczne” – powiedział przed wyborami panamski analityk polityczny Rodrigo Noriega The Associated Press. „Jest na jego temat wiele niewiadomych”.