O ile tematem spotkania miała być pomoc wojskowa dla Ukrainy, napięcia między Kosowem a Serbią, sankcje wobec Iranu i stosunki z Ameryką Łacińską, o tyle wstrząsające wydarzenia, jakie miały przez weekend zmienili porządek obrad.

Ministrowie wciąż próbują zrozumieć 36-godzinną dramatyczną sagę, w której Jewgienij Prigożyn i jego najemne oddziały Grupy Wagnera zbuntowali się przeciwko rosyjskim przywódcom, stanowiąc największe zagrożenie dla władzy Władimira Putina od czasu jego przybycia na Kreml więcej niż 20 lat temu.

„Wojna z Ukrainą rozpoczęta przez Putina i potwór, którego Putin stworzył z Wagnerem (…) teraz go kąsa. Potwór działa przeciwko swojemu stwórcy” – powiedział szef unijnej dyplomacji Josep Borrell po przybyciu do spotkanie.

„System polityczny pokazuje swoją kruchość, a siła militarna pęka. Jest to więc ważna konsekwencja wojny na Ukrainie”.

Borrell unikał spekulacji na temat miejsca pobytu Prigożyna lub możliwego wpływu nieudanego zamachu stanu na ewolucję wojny.

„Oczywiście nie jest dobrze widzieć, jak potęga nuklearna, taka jak Rosja, wchodzi w fazę niestabilności politycznej” – powiedział dziennikarzom Borrell.

Annalena Baerbock, minister spraw zagranicznych Niemiec, pozostała ostrożna w swojej ocenie, określając krótkotrwały bunt jako „wewnętrzną walkę o władzę”, w którą UE nie zamierza ingerować.

„Tą brutalną agresywną wojną Rosja niszczy, Putin niszczy swój własny kraj” – powiedział Baerbock.

Jej francuska odpowiedniczka, Catherine Colonna, była równie ostrożna i powiedziała, że ​​społeczność międzynarodowa nie widzi jeszcze „pełnych konsekwencji” powstania.

„Niemniej jednak te wydarzenia rodzą wiele pytań i być może więcej pytań niż odpowiedzi” – powiedziała Colonna. „W tej chwili jest jasne, że (wydarzenia) uwydatniły fakt, że istniały wewnętrzne napięcia, a nawet pęknięcia, pęknięcia i wady w systemie”.

Tymczasem litewski Gabrielius Landsbergis wezwał zachodnich sojuszników do wzmocnienia wschodniej flanki Europy w reakcji na rosnącą „nieprzewidywalność” wewnątrz Rosji.

„Widzimy, jak szybko rzeczy mogą się ujawnić” – powiedział Landsbergis. „Pół dnia oddział wojskowy przemieścił się 200 kilometrów od Moskwy. Wyobraźcie sobie więc, jak szybko mogą to zrobić, przekraczając Białoruś i pojawiając się na granicy Litwy”.

Landsbergis zadał pytania dotyczące umowy, w której podobno pośredniczył prezydent Białorusi Aleksander Łukaszenka, która doprowadziła Prigożyna do nagłego odwołania buntu i wycofania wojsk. Szczegóły umowy nie zostały podane do wiadomości publicznej, ale uważa się, że Prigożyn ma to zrobić żyć na wygnaniu gdzieś na Białorusi, podczas gdy żołnierze Wagnera zostaną ułaskawieni i otrzymają szansę wcielenia do rosyjskich sił zbrojnych.

Zdaniem litewskiego ministra Łukaszenka, sprawujący władzę nieprzerwanie od 1994 roku, wszedł do walki we własnym interesie, aby zachować własną karierę polityczną.

Łukaszenka jest „tak bardzo zależny od Kremla, a jeśli Kreml już go nie wspiera, oznacza to, że może przedwcześnie zakończyć karierę” – powiedział Landsbergis.

Umowa jest mocno owiana tajemnicą, co uniemożliwia określenie przyszłości Wagnera jako organizacji najemników lub autorytetu Prigożyna. Na razie Kreml nie zapowiada zmian w kierownictwie wojskowym Rosji, co jest jednym z kluczowych postulatów Prigożyna.

„Nie musimy myśleć o zmianie reżimu w Rosji i nie musimy tego planować. Rosjanie są w pełni zdolni do tego sami” – powiedział Landsbergis.

„Rosjanie rozwiążą Rosję”.