Rada Ministrów przyjęła dziś (17 maja) projekt ustawy, który spowodowałby zniesienie opłat za przejazd dwoma państwowymi odcinkami autostrad dla pojazdów osobowych. Dopiero w następnej kolejności rząd chce objąć brakiem opłat także koncesyjne odcinki dróg – tu zapowiadane są mgliście negocjacje z prywatnymi zarządcami. Rząd tłumaczy dość abstrakcyjnie, że poprawi to nie tylko stan portfela kierowców ale nawet… stan środowiska naturalnego.

Premier @MorawieckiM w #KPRM: Otwarte bramki na autostradzie najlepiej będą obrazowały naszą politykę. Większa dostępność autostrad przyczyni się do poprawy stanu portfela Polaków, ale także do poprawy stanu środowiska naturalnego, zwiększenia komfortu i bezpieczeństwa jazdy. pic.twitter.com/TwOjip3Dtu

— Kancelaria Premiera (@PremierRP) May 17, 2023

Koalicja obywatelska proponuje obniżki cen biletów dla pasażerów kolei…

Tego samego dnia do sejmu wpłynął projekt ustawy grupy posłów Koalicji Obywatelskiej reprezentowanej przez Franciszka Sterczewskiego, który w założeniu miałby pozwolić na znaczącą obniżkę cen biletów kolejowych. Projekt ten zawiera wszystkie najważniejsze postulaty, zgłaszane od ubiegłego roku przez branżę kolejową – obniżenie stawki podatku VAT do 0%, całkowite zniesienie opłat za korzystanie z infrastruktury kolejowej przez przewoźników pasażerskich oraz stosowanie do przewoźników pasażerskich cen energii na zeszłorocznym poziomie (w ramach tzw. tarczy energetycznej). Proponowane jest utrzymanie tych zmian aż do końca 2026 roku. Założono również audyt u PKP PLK i przewoźników celem sprawdzenia, czy stawek i obniżki cen biletów zostały wdrożone.

Według wnioskodawców koszt realizacji tych postulatów to 2,6 miliarda złotych i jest on co do zasady zgodny z wyliczeniami, przedstawionymi przez Ministerstwo Finansów w ubiegłym roku w odpowiedzi dla Railway Business Forum (chodziło o koszty w ujęciu rocznym). Co jednak zaskakujące, w propozycji KO znalazł się zapis, że koszty te zostałyby pokryte z Funduszu Kolejowego – a więc uszczupliłoby znacząco pulę przewidzianą na inwestycje kolejowe.

… ale kosztem inwestycji kolejowych

– Cele są słuszne, ale nie można zabierać środków z inwestycji kolejowych. Cały czas gardłujemy za tym, żeby zwiększyć przychody Funduszu Kolejowego. Nie tak dawno złożyliśmy jako RBF i IGTL projekt ustawy w tej sprawie i oczekujemy na termin spotkania z ministrem – mówi “Rynkowi Kolejowemu” przewodniczący Railway Business Forum Adrian Furgalski i dodaje, że posłowie Koalicji Obywatelskiej powinni zmodyfikować swoją propozycję poprzez dodanie nowych źródeł finansowania, które organizacje branżowe sugerują jako kolejny krok. Mowa tutaj m.in. o środkach, które Polska zarabia na sprzedaży praw do emisji CO2.

Dwa projekty opozycji, a właściwie to rządu

Co ciekawe, to drugi projekt ustawy złożony przez opozycję w sprawie sposobu na obniżenie cen biletów kolejowych. W lutym tego roku, po aferze z podwyżkami cen biletów PKP Intercity, Lewica złożyła przygotowany przez Paulinę Matysiak projekt ustawy zerującej stawkę VAT na bilety kolejowe. Koszt realizacji tego pojedynczego postulatu szacowano na 0,4 mld złotych rocznie, co zgadza się z szacunkami Ministerstwa Finansów. Co może być najbardziej zaskakujące jako pierwszy obniżkę VAT na bilety kolejowe obniżyć chciał… sam rząd, w 2020 roku. Do dziś nie udało się jednak uzgodnić właściwego trybu tej zmiany z Komisją Europejską (z czym nie miała problemu Finlandia).

Projekt Lewicy nie wszedł do dziś nie wszedł pod obrady sejmu – ostatni wpis na stronie sejmu to prośba do wnioskodawców o uzupełnienie uzasadnienia ustawy. W tamtym projekcie nie zapisano żadnych źródeł finansowania dla realizacji projektu. Z drugiej jednak strony, nie wiemy jeszcze jakie propozycje finansowania “darmowych” autostrad ma rząd – podczas dzisiejszej konferencji dość mętnie tłumaczono, że brak opłat zwróci się w postaci niższych kosztów obsługi bramek na autostradach, oraz niższego kosztu wypadków i remontów dróg równoległych do autostrad.

Aktualizacja – będzie zmiana źródeł finansowania [17:24]

Kilka godzin po publikacji pierwszej wersji wiadomości przewodniczący sejmowej komisji infrastruktury Paweł Olszewski (KO) poinformował redakcję Rynku Kolejowego, że zostanie pilnie zgłoszona autopoprawka, która wskaże inne niż kolejowe źródła pokrycia kosztów propozycji parlamentarzystów Koalicji Obywatelskiej.