REKLAMA

Według oceny Komisji Europejskiej krajowe plany w zakresie energii i klimatu Bułgarii i Polski (NECP) są niewystarczające, aby wnieść sprawiedliwy wkład w wysiłki UE mające na celu ograniczenie globalnego ocieplenia i zapewnienie sprawiedliwego społecznie przejścia na gospodarkę o zerowej emisji netto.

Władza wykonawcza UE analizowała projekty planów w zakresie energii i klimatu (NECP), które państwa członkowskie muszą sfinalizować do końca czerwca, określając, w jaki sposób zamierzają osiągnąć cele bloku na rok 2030, w tym nadrzędny cel, jakim jest ograniczenie emisji gazów cieplarnianych do 55% poniżej poziomu z 1990 r.

Zarówno Warszawa, jak i Sofia nie dotrzymały wyznaczonego na koniec 2023 r. terminu na złożenie pierwszych projektów, co Komisja Europejska stwierdziła obecnie w zaleceniach opublikowanych 26 kwietnia jako zadowalające.

W przypadku obu krajów organ wykonawczy UE stwierdził brak jasnej analizy wpływu zielonej transformacji na zatrudnienie oraz niewystarczające środki, aby osiągnąć sprawiedliwe przejście od paliw kopalnych, przy czym w obu krajach dominującym źródłem energii jest węgiel. Organ wykonawczy UE stwierdził, że w bułgarskich i polskich projektach planów brakowało także odpowiedniej analizy podatności na zmiany klimatyczne i potencjalnych zagrożeń dla osiągnięcia ogólnych celów.

Z kolei oba kraje pozytywnie oceniły swoje plany wykorzystania energii odnawialnej i środki zwiększające bezpieczeństwo energetyczne.

Przegląd organizacji pozarządowych

Oddzielna analiza opublikowana dzisiaj (29 kwietnia) przez kolektyw organizacji pozarządowych Climate Action Network (CAN) Europe również krytykuje plan Bułgarii, wskazując na potrzebę podjęcia większych wysiłków na rzecz dekarbonizacji budynków, a w szczególności ogrzewania.

Bułgarskie stowarzyszenie na rzecz ochrony środowiska Za Zemiata wspomniało o „w dużej mierze niewystarczającym” poziomie zaangażowania w zwiększanie efektywności energetycznej, przy czym Sofia za cel postawiła sobie renowację jedynie 20% krajowych zasobów budowlanych do 2050 r. Organizacja pozarządowa wzywa do włączenia „rządu zerowego netto” Inicjatywa” nakładająca na organy administracji publicznej obowiązek dążenia do neutralności klimatycznej.

Fundacja Instytut na rzecz Ekorozwoju (ISD) wzywa nowo powołany rząd Tuska do przyspieszenia wdrażania odnawialnych źródeł energii zarówno w elektroenergetyce, jak i ciepłownictwie. Inne zalecenia obejmują stopniowe wycofywanie się z wykorzystania węgla i gazu do celów grzewczych, a także szerzej wycofywanie się z paliw kopalnych.

Christophe Jost, starszy specjalista ds. polityki UE w organizacji pozarządowej CEE Bankwatch Network, powiedział, że polski plan stanowi „dużą poprawę” w stosunku do wcześniejszych celów polityki, zwłaszcza w zakresie energetyki wiatrowej, modernizacji sieci elektroenergetycznej i walki z ubóstwem energetycznym, wyraził jednak zastrzeżenia co do planów dotyczących gazu .

„Szczególnie niepokojące jest to, że Polska w dalszym ciągu zamierza skupić się na gazie, który zastąpi węgiel, jako paliwie przejściowym. Obawiamy się, że rozbudowa infrastruktury i dywersyfikacja importu zamkną kraje w paliwach kopalnych na lata” – Jost powiedział Euronews.

Podobnie sytuacja wygląda w Bułgarii – dodał, wskazując na przewidywany wzrost zużycia gazu kopalnego w związku z nowymi inwestycjami w sieci przesyłowe, krajowym wydobyciem gazu i przestawieniem gospodarstw domowych na gaz.

„To nierozsądne, biorąc pod uwagę, że UE planuje zakazać stosowania w domach kotłów na paliwa kopalne do 2040 r., w związku z czym konsumenci będą musieli zmienić system ogrzewania i ponownie zainwestować w niego” – zauważył Jost.

Wszystkie kraje UE muszą sfinalizować swoje krajowe plany w zakresie energii i klimatu do 30 czerwca, biorąc pod uwagę zalecenia Komisji.