Komisja Europejska ogłosiła w poniedziałek (5 maja) swoją decyzję o zamknięciu artykułu 7 wobec Polski, argumentując, że zobowiązania nowego rządu Donalda Tuska zajęły się obecnie zidentyfikowanymi wcześniej zagrożeniami dla praworządności w kraju.

Komisja nie widzi żadnego poważnego zagrożenia dla praworządności w kraju w związku z trwającymi reformami sądownictwa i obietnicami złożonymi przez premiera kraju Donalda Tuska, który dzieli tę samą rodzinę polityczną z przewodniczącą Komisji Ursulą von der Leyen, Europejską Partią Ludową (PPE).

„Dzisiaj rozpoczyna się nowy rozdział dla Polski. Uważamy, że po ponad sześciu latach procedura art. 7 może zostać zamknięta. Gratuluję premierowi Donaldowi Tuskowi i jego rządowi tego ważnego przełomu” – napisała von der Leyen w oświadczeniu.

Artykuł 7 stanowi, że Komisja może wszcząć specjalną procedurę kontroli praworządności w danym kraju, jeżeli stwierdzi „wyraźne ryzyko poważnego naruszenia” wartości UE i praworządności. Kraj objęty analizą musi następnie odpowiedzieć przed innymi krajami UE.

W lutym prezentację przedstawił Minister Sprawiedliwości Adam Bodnar plan działania przywrócenia praworządności w kraju, który obejmuje dziewięć projektów ustaw mających zaradzić odstępstwom od zasad demokracji, które miały miejsce podczas poprzednich rządów Prawa i Sprawiedliwości (PiS, ECR) lub ośmiu lat, na których czele stał były premier Mateusz Morawiecki.

Obietnice złożone w ramach tego planu działania oraz dziewięć ustaw, które są obecnie negocjowane w polskim parlamencie, doprowadziły Komisję do „uznać, że art. 7 nie jest już konieczny.” Uważa się, że art. 7 stanowi „opcję nuklearną”, jeśli chodzi o monitorowanie praworządności, a obecnie istnieją „inne procedury, które można zastosować” – powiedział urzędnik UE.

Komisja przekonuje m.in., że polski rząd zobowiązał się obecnie do przestrzegania pierwszeństwa prawa UE i wdrażania orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE).

Plan działań uwzględnia zamiar zreformowania kontrowersyjnego procesu powoływania członków Sądu Najwyższego i Trybunału Konstytucyjnego, a także ich systemów emerytalnych, które wcześniej uznano za naruszające niezależność sądownictwa.

„Ogólna ocena jest taka, że ​​nie ma już tego wyraźnego ryzyka poważnego naruszenia, bo zmieniła się orientacja i sytuacja w Polsce ewoluuje na korzyść” – zauważył unijny urzędnik, dodając: „To nie oznacza, że ​​prace się skończyły oznacza to po prostu, że poziom zagrożenia dla praworządności poważnie się zmniejszył”.

Ministrowie spraw UE z państw członkowskich będą debatować na ten temat podczas kolejnego posiedzenia Rady do Spraw Ogólnych zaplanowanego na 21 maja, podczas którego będą mieli okazję zgłosić uwagi.

W grudniu 2017 r. Komisja uruchomiła art. 7 przeciwko rządzącej wówczas partii Prawo i Sprawiedliwość, która przyjęła szereg reform podważających niezależność sądownictwa.

Jak dotąd jedynie Polska i Węgry zostały objęte procedurą art. 7, która ostatecznie może doprowadzić do zawieszenia prawa głosu tego kraju w Radzie UE.

Komisja stwierdziła, że ​​w dniu 20 grudnia 2017 r. w Polsce istniało wyraźne ryzyko naruszenia praworządności.

[Edited by Rajnish Singh]

Przeczytaj więcej z Euractiv