Kulisy tajnych narad na unijnym szczycie. Scholz chce rozdawać karty i stawia twarde ultimatum
Dwudniowy szczyt miał dotyczyć gospodarki, handlu i amunicji dla Ukrainy, ale nie samochodów. Jednak przyszłość tradycyjnego samochodu z silnikiem spalinowym zdominowała rozmowy pierwszego dnia. Liderzy byli o to pytani już w drodze. A Niemcy i Komisja Europejska szybko zaczęli szermierkę na słowa.
Unia jednak w zasadzie już sfinalizowała swoje plany – które cieszą się powszechnym poparciem w całej wspólnocie – i nie jest chętna do wprowadzania zmian w ostatniej chwili.
Scholz był nieugięty. Komisja Europejska, powiedział, musi spełnić „obietnicę złożoną dawno temu”, aby zbadać kwestię zastąpienia benzyny i diesla paliwami syntetycznymi.
Władze wykonawcze Unii Europejskiej odpowiedziały szybko: perspektywa, że Komisja wprowadzi poprawki do uzgodnionych przepisów tylko po to, by uspokoić Niemców przed ostatecznym zatwierdzeniem ustawy, „nigdy nie wchodziła w grę” – powiedział jeden z urzędników. „Nie było takiej obietnicy”.
Niemcy, największy europejski producent samochodów i kolebka silnika spalinowego, wcześniej w tym miesiącu wstrzymały unijne prace nad regulacją samochodową, tuż przed jej wejściem w życie, aby przeforsować lukę prawną dla e-paliw. To posunięcie postawiło jednak pod znakiem zapytania zdolność Unii do realizacji szerszych celów klimatycznych.
– Nie możemy wycofać się z umów, ponieważ chodzi tu ostatecznie o zaufanie między eurodeputowanymi i wiarygodność procesu legislacyjnego – powiedziała przewodnicząca parlamentu Roberta Metsola na marginesie szczytu.
Podczas gdy wielu przywódców Unii narzekało i przewracało oczami na zachowanie Niemiec, byli i tacy, którzy pokazali, że Berlin nie jest sam.
Premier Włoch Giorgia Meloni ostrzegła, że zakaz sprzedaży samochodów z silnikami spalinowymi do 2035 r. sprawi, że UE będzie całkowicie zależna od pojazdów elektrycznych – technologii, w której obecnie dominują Chiny, jako główny producent ogniw akumulatorowych na świecie.
Chociaż kwestia ta nie znalazła się w formalnym porządku obrad przywódców podczas ich spotkania, to jednak pojawiła się podczas dyskusji.
Premier Czech Petr Fiala powiedział, że planem jest stworzenie „silnej” grupy krajów, która będzie naciskać na zmiany regulacji. Praga – obok Warszawy i Rzymu – jest również sprzymierzona z rządem Niemiec w sprawie planów na rok 2035.
Niemieckie ministerstwo transportu poinformowało przewodniczącą Komisji Europejskiej Ursulę von der Leyen i szefa programu Zielonego Ładu Fransa Timmermansa, by zadeklarowali kontynuację sprzedaży samochodów z silnikami spalinowymi przystosowanymi do zasilania e-paliwem po wprowadzeniu w 2035 r. zakazu dla samochodów zanieczyszczających środowisko.
W przeciwnym razie Niemcy zablokują proces legislacyjny. Komisja od kilku dni czeka na odpowiedź Niemiec na jej ofertę, w której próbuje spełnić żądania Berlina.
W swoim ultimatum niemiecki rząd domaga się stałego zapewnienia, że Komisja spełni jego żądania do „jesieni” tego roku, nawet jeśli Parlament Europejski wyrazi sprzeciw.
W korespondencji do Komisji Europejskiej w czwartek późnym wieczorem, którą widziało POLITICO, niemieckie ministerstwo transportu formalnie odrzuciło ostatnią próbę kompromisu Komisji w bitwie o przyszłość samochodów spalinowych, pogłębiając kłótnię, która przyćmiła trwający szczyt przywódców UE.
Berlin domaga się deklaracji, która zobowiązywałaby władze wykonawcze UE do „bezzwłocznej” pracy nad ustaleniem „neutralnej technologicznie regulacji klimatycznej”, która rozwiałaby obawy Niemiec, że planowane przepisy dotyczące norm CO2 skutecznie uśmiercą silnik spalinowy.
Komisja na początku tego tygodnia zapowiedziała, że nie będą ponownie otwierać projektu przepisów wymagających, aby wszystkie samochody osobowe i dostawcze sprzedawane po 2035 r. były wolne od emisji CO2. Zostało to już uzgodnione przez Parlament Europejski i kraje UE w zeszłym roku.
Komisja zgodziła się jednak na część żądań Berlina, oferując zmianę odrębnych, istniejących przepisów, znanych jako Euro 6, które określają klasyfikację dla pojazdów napędzanych wyłącznie „paliwami neutralnymi pod względem emisji dwutlenku węgla”, takimi jak e-paliwa.
Jednak samo to nie pozwoliłoby na sprzedaż takich pojazdów po wejściu w życie przepisów dotyczących norm emisji w 2035 r. – stąd odmowa Berlina.
Von der Leyen powiedziała na konferencji prasowej po zakończeniu pierwszego dnia szczytu w czwartek, zaledwie kilka godzin po ultimatum z Berlina, że rozmowy w tej sprawie będą kontynuowane. – Czas jest najważniejszy – powiedziała. – Intensyfikujemy rozmowy i jestem przekonana, że wkrótce znajdziemy dobre rozwiązanie.
