Kupiła broszkę na pchlim targu. 30 lat później odkryła jej prawdziwą wartość
„Uwielbiam kolory. Właśnie dlatego ta broszka wpadła mi w oko” — wspomina Steel, która była wtedy przed trzydziestką. „Studiując historię sztuki, potrafiłam dostrzec dobry projekt”.
Steel nie miała jednak wówczas pojęcia, jak dobry był to projekt. Ponad trzy dekady po zakupie broszki dowiedziała się, że została ona zaprojektowana przez znanego angielskiego architekta i projektanta Williama Burgesa, prawdopodobnie w latach 60. XIX w. Ostatnio wyceniono ją na około 19 tys. dolarów (ok. 76 tys. zł).
„To było takie szokujące” — powiedziała Steel, która mieszka w Rzymie i jest historykiem sztuki i konsultantem. Kolekcjonuje srebrną biżuterię jako hobby od 13 roku życia.
Broszka w stylu gotyckim — wykonana ze srebra, lapis lazuli, malachitu i koralu — jest obecnie zdecydowanie najbardziej cenionym elementem w jej skromnej kolekcji.
Broszka wykonana jest ze srebra, lapis lazuli, malachitu i koralowca
Oszałamiające odkrycie miało miejsce w marcu, kiedy Steel przeglądała YouTube i zobaczyła klip z 2011 r. z „Antiques Roadshow”, programu telewizyjnego nadawanego przez BBC. Klip zawierał zestawienie „Najbardziej poszukiwanych znalezisk”.
W krótkim fragmencie specjalista od biżuterii Geoffrey Munn pokazał kilka szkiców broszek zaprojektowanych przez Burgesa, który był znany ze swojego wiktoriańskiego stylu gotyckiego. Steel zatrzymała klip, gdy zauważyła, że jedna z broszek wygląda znajomo. Po dalszej inspekcji szkiców wydawała się identyczna z jej broszką.
„To po prostu pojawiło się znienacka; nie szukałam tego” — powiedziała Steel. „To była jedna z tych niezwykłych rzeczy. Myślałam, że śnię, zwłaszcza po tak długim czasie”.
Steel początkowo nosiła okrągłą broszkę z krzyżem na zielonym płaszczu z aksamitnym kołnierzem przez trzy lata. Następnie pozostawała w jej szafie przez 20 lat, aż jej przyszła teściowa zauważyła ją i sama zaczęła ją nosić, ku uciesze Steel.
Zdziwiona tym odkryciem, Steel poprosiła swojego syna — który mieszka w Londynie ze swoją żoną — o zrobienie zdjęć spinki. Następnie skontaktowała się z Gildings Auctioneers w Leicestershire w Anglii, ponieważ wcześniej sprzedali na aukcji dwie inne broszki Burgesa, z których obie zostały odkryte w taki sam sposób, jak Steel — oglądając „Antiques Roadshow” i łącząc kropki.
Will Gilding, dyrektor domu aukcyjnego, zbadał zdjęcia przesłane przez Steel i powiedział, że od razu wiedział.
„Rzeczywiście patrzyliśmy na kolejną zagubioną broszkę Burgesa” — powiedział.
Pierwsza broszka została sprzedana przez Gildings za ponad 39 tys. dolarów (ok. 156 tys. zł) w sierpniu 2011 r., a druga została sprzedana w prywatnej sprzedaży do Muzeum Wiktorii i Alberta w Londynie — gdzie archiwizowane są oryginalne szkice projektowe Burgesa.
Trzy broszki zostały stworzone na dwa wesela i miały być noszone przez druhny. Pierwsze dwie broszki były przeznaczone na jeden ślub, a broszka Steel na drugi. Na podstawie szkiców, które są opatrzone szczegółowymi adnotacjami, Burges wykonał sześć srebrnych broszek na drugie wesele i trzy w złocie.
Gilding skontaktował się z zespołem „Antiques Roadshow” i Munnem, aby poinformować ich o odnalezieniu kolejnej broszki Burgesa. Steel udała się do Wielkiej Brytanii w lipcu, aby osobiście pokazać Munn broszkę. Wystąpiła w świątecznym programie specjalnym Antiques Roadshow, nakręconym w Alexandra Gardens, około 10 minut spacerem od zamku Cardiff — średniowiecznej budowli w Walii, która została przebudowana przez Burgesa między 1865 a jego śmiercią w 1881 r.
„Podekscytowanie i dreszczyk emocji są absolutnie fenomenalne” — powiedział Munn, któr zweryfikował autentyczność broszki. „Nie miałem żadnych wątpliwości”.
Munn powiedział, że wartość materiałów broszki to ok. 40 dolarów. Biorąc jednak pod uwagę jej historyczne znaczenie, prawdopodobnie osiągnie cenę ponad 19 tys. dolarów.
Broszka Steel jest większa niż pozostałe dwie broszki Burgesa, które zostały odkryte, powiedział Munn.
„Wygląda bardzo średniowiecznie i nieco mitycznie” — wyjaśnił, nazywając odkrycie broszki „rzeczą chwytającą za serce”.
„To prawdopodobnie najbardziej ekscentryczny i znaczący architekt gotycki XIX wieku” — powiedział Munn o Burgesie.
Steel studiowała XVIII-wieczną sztukę i architekturę europejską, a także wczesną XIX-wieczną sztukę i architekturę wenecką, więc nigdy nie natknęła się na prace Burgesa. Mimo to, odkrycie tego było ekscytujące.
„Radość z odkrycia jest dla mnie osobistą i zawodową satysfakcją jako historyka sztuki” — powiedziała.
Przez ostatnie dwa lata Steel walczyła z rakiem piersi. Powiedziała, że odkrycie pochodzenia broszki podniosło ją na duchu.
Flora Steel ze swoją wyjątkową broszką
„To bardzo poprawiło moje morale w trudnym momencie” — powiedziała, zauważając, że jest teraz wolna od raka. „To mnie rozweseliło i podniosło na duchu”.
Steel początkowo rozważała zachowanie broszki jako części swojej małej kolekcji biżuterii, ale zdecydowała, że wystawienie jej na aukcji będzie lepszym wyborem.
„Byłabym zbyt przerażona, by ją teraz nosić” — powiedziała.
Powiedziała, że przekaże dochód swojemu synowi i jego żonie, a także planuje przekazać część na fundusz badań nad rakiem piersi.
„To szczęśliwy traf, który mu się przyda” — powiedziała o swoim synu, któremu ostatnio powiększa się rodzina.
Aukcja odbędzie się 5 marca i oczekuje się, że zainteresują się nią między innymi muzea i kolekcjonerzy, powiedział Gilding.
„Nie mogę się doczekać” — powiedziała Steel. „To było bardzo zabawne, niesamowite zdarzenie”.
Źródło: Smithsonian, The Washington Post
