WKiedy Leo Varadkar jako nastolatek wybrał się na szkolną wycieczkę do Irlandii Północnej, przemycił z powrotem do republiki fajerwerki, aby odpalić nielegalne huki – ale dopiero teraz wywołał boom, który odbił się echem w całej Irlandii.

W wieku 45 lat najmłodszy irlandzki premier – a zarazem pierwszy gej i pierwsza rasa mieszana – premier Irlandii ustępuje ze stanowiska.

Nikt się tego nie spodziewał; ani jego koledzy z partii w Fine Gael, ani jego koledzy z koalicji w Fianna Fáil czy Zielonych, ani media. Jednak w środę stał na schodach budynków rządowych w Dublinie, wygłaszając emocjonalne oświadczenie, któremu przyglądali się zszokowani ministrowie i oszołomieni widzowie telewizyjni.

„Wierzę, że ten rząd może zostać wybrany ponownie” – powiedział. „Wierzę, że nowy premier będzie lepiej ode mnie przygotowany, aby to osiągnąć – odnowić i wzmocnić czołowy zespół, zmienić ukierunkowanie naszego przesłania i zasad oraz pobudzić wdrażanie. Po siedmiu latach sprawowania urzędu nie jestem już najlepszą osobą na to stanowisko”.

Dodał, że zrezygnował z funkcji przywódcy Fine Gael i złoży rezygnację z funkcji premiera, gdy zostanie wyłoniony następca. „Powody mojej rezygnacji są teraz osobiste i polityczne, ale głównie polityczne” – powiedział bez wchodzenia w szczegóły. Prezydent Michael D. Higgins najwyraźniej dowiedział się o swojej rezygnacji tuż przed konferencją prasową.

Spekulacje na temat powodów krążyły po Dublinie, ale jedno było jasne: Varadkar przeprowadził polityczny atak, który prawdopodobnie zyskałby aprobatę jednego z jego bohaterów, Otto von Bismarcka.

Nie był to typowy koniec: pomimo przegranej na początku tego miesiąca dwóch referendów konstytucyjnych, nie było widocznej presji, aby ustąpić, ani wyraźnych intryg związanych z zamachem stanu.

Ale Varadkar nigdy nie był typowym irlandzkim politykiem. „Dlaczego nie nazywa się Murphy, jak cała reszta?” Boris Johnson, gdy był ministrem spraw zagranicznych, rzekomo zapytał kiedyś swoich pracowników.

Premier, gej, syn indyjskiego imigranta, z wykształcenia lekarz medycyny i niezdarny społecznie, nie pasował do tradycyjnej irlandzkiej formy politycznej – i pomimo olśniewającego wizerunku za granicą, w domu nigdy nie był modny i nie udawał, że taki jest.

Dorastając jako syn lekarza rodzinnego na przedmieściach Dublina zamieszkanych przez klasę średnią, młody Leo już w wieku ośmiu lat oznajmił, że pragnie zostać ministrem zdrowia. Studiował medycynę w Trinity College w Dublinie i dołączył do centroprawicowej partii Fine Gael. Otwarcie opowiadający się za obniżkami podatków i reformą opieki społecznej, niektórzy nazywali go „chłopcem torysem”. Oprócz Żelaznego Kanclerza Niemiec szanował Michaela O’Leary’ego z Ryanaira.

Po odbyciu kary na szczeblu samorządowym pojawił się na scenie krajowej w 2007 roku, w wieku 28 lat, wygrywając wybory do Dáil reprezentującej Dublin West.

Backbencher był szczery i dosadny, co niektórzy uznali za odświeżające, a inni za aroganckiego. Zamiast życzliwie wręczać wyborcom i uczestniczyć w pogrzebach – co stanowi podstawę polityki parafialnej – Varadkar wolał dokumenty programowe i debaty parlamentarne.

„Nie ma zbyt wiele czasu ani zainteresowania pogawędkami” – powiedział Brendan O’Shea, lekarz, który w 2019 r. szkolił się u Varadkara jako student medycyny. „Mamy kogoś, kto zna się na medycynie sądowej w zakresie tego, co mu uważa, że ​​należy to zrobić. Maszyna licząca podejmie decyzję, która jest najlepsza, a następnie polityk włączy się i znajdzie sposób, aby ją sprzedać.

Pomimo poparcia nieudanego zamachu stanu przeciwko Endie Kenny’emu, przywódcy Fine Gael w 2010 r., kiedy w następnym roku Kenny został wybrany na premiera, mianował Varadkara ministrem transportu, turystyki i sportu, a następnie zdrowia.

W 2015 roku Varadkar ujawnił się jako gej. „To nie jest coś, co mnie definiuje” – powiedział RTÉ. „Nie jestem politykiem w połowie indyjskim, politykiem-lekarzem czy politykiem-gejem, jeśli o to chodzi. To po prostu część tego, kim jestem.”

Nie było żadnego odzewu. Wręcz przeciwnie, Irlandia pochwaliła tę uczciwość i kilka miesięcy później uchwaliła referendum w sprawie małżeństw osób tej samej płci. Przyjaciele mówią, że po wyjściu Varadkar wydawał się luźniejszy i bardziej komfortowo ze sobą. Dzięki namowom swojego partnera, Matta Barretta, były miłośnik barów Mars stał się zwolennikiem fitnessu.

Kiedy Kenny ustąpił ze stanowiska w 2017 r., Varadkar przechytrzył swojego partyjnego rywala, Simona Coveneya, i mając zaledwie 38 lat, został przywódcą Fine Gael i kraju.

Rok później poprowadził rządowe referendum w sprawie aborcji, które zakończyło się sukcesem. Stanowiło to kolejny kamień milowy w transformacji Irlandii w świeckie, postępowe państwo. Cudzoziemcy mieli tendencję do omdlewania nad Varadkarem jako wysokim – ma 6 stóp i 4 cale – ucieleśnieniem liberalizującego ducha czasu. Irlandzcy postępowcy przewrócili oczami, twierdząc, że inni politycy i grupy oddolne wykonali tę ciężką pracę.

Podczas negocjacji w sprawie Brexitu Varadkar zyskał uznanie w kraju – i niechęć w Londynie – mobilizując UE za zabezpieczeniem granicznym, które przywróciło równowagę w historycznie służalczych stosunkach Irlandii z Wielką Brytanią. Utorowało także Johnsonowi drogę do Downing Street i protokołu dotyczącego Irlandii Północnej, który przeraził związkowców, ustanawiając granicę handlową na Morzu Irlandzkim.

Gdy Irlandia podnosi się po katastrofie Celtyckiego Tygrysa, Varadkar śmiało zwołał wybory w lutym 2020 r., ale zawstydził go gwałtowny wzrost poparcia dla Sinn Féin, co zmusiło Fine Gael do utworzenia koalicji rządzącej z Fianną Fáil i Zielonymi.

Dzięki umowie o rotację stanowisk pracy Irlandię udało się przetrwać pandemię Covida, na mocy której Micheál Martin z Fianny Fáil na dwa lata został premierem, a Varadkar został ministrem przedsiębiorczości.

W 2022 r. odzyskał najwyższe stanowisko, ale kryzys mieszkaniowy, który zderzył się z napływem uchodźców i nastrojami antyimigranckimi, obniżył notowania Varadkara. Krytycy twierdzili, że rząd jest zbyt centrowy – a nawet zbyt torysowski – aby przeprojektować gospodarkę i rynek mieszkaniowy.

Ponieważ Fine Gael przygotowuje się na straty w czerwcowych wyborach do władz lokalnych i europejskich oraz w wyborach powszechnych, które odbędą się za rok, kilku prawodawców ogłosiło, że nie będzie ponownie kandydować. Klęska referendalna w tym miesiącu – podczas której rząd był krytykowany za dwie propozycje zmiany konstytucji – jeszcze bardziej pogorszyła nastroje.

Premier stanął przed trudnym kalendarzem i niepewną przyszłością, ale nikt nie spodziewał się, że zostanie popchnięty – ani że skoczy tak gwałtownie. Varadkar powiedział, że nie ma w planach żadnej innej pracy – żadnej posady w Brukseli czy ONZ – ale nikt nie uważa, że ​​maszyna licząca nagle się zatrzymała.