Wydaje się, że prezydent Senegalu, Macky Sall, uchronił swój kraj przed pogrążeniem się w głębszym kryzysie, deklarując, że ustąpi ze stanowiska pod koniec dwóch kadencji.

Analityk polityczny Alioune Tine porównał swoją decyzję do „dezaktywacji bomby”, wskazując, że popularny polityk opozycyjny Ousmane Sonko zagroził nową falą masowych protestów, jeśli Sall będzie kandydował na kontrowersyjną trzecią kadencję.

Oświadczenie 61-letniego prezydenta, wygłoszone w długo oczekiwanym przemówieniu telewizyjnym w poniedziałek wieczorem, zaskoczyło wiele osób.

W jego partii rządzącej narastał rozmach, by ubiegać się o reelekcję, a przytłaczająca większość jej przedstawicieli publicznych – w tym prawodawców i burmistrzów – prosiła go o poprowadzenie ich do przyszłorocznej ankiety.

Wielu jego zwolenników, którzy byli wokół pałacu prezydenckiego w stolicy, Dakarze, zalało się łzami, kiedy ogłosił swoją decyzję.

„Mam wyraźną świadomość i pamięć tego, co powiedziałem, napisałem i powtórzyłem tu i gdzie indziej, a mianowicie, że kadencja 2019 była moją drugą i ostatnią kadencją. Mam kodeks honorowy i poczucie historycznej odpowiedzialności, które zmuszają mnie do stać za moją godnością i moim słowem” – powiedział Sall.

Ale jego krytycy są innego zdania, wskazując, że pan Sall niesławnie powiedział po francusku „ni oui, ni non” (ani tak, ani nie), kiedy dziennikarze zapytali go wkrótce po wyborach w 2019 r., czy ponownie będzie kandydował w wyborach w 2019 r. 2024.

Było to bardzo kontrowersyjne, ponieważ najwyższe prawo Senegalu – konstytucja – zabrania prezydentowi kandydowania przez więcej niż dwie kadencje. Ale obóz pana Salla argumentował – jeszcze kilka dni temu – że jego pierwsza kadencja się nie liczy, ponieważ obecna konstytucja została przyjęta dopiero podczas jego drugiej kadencji.

Źródła zbliżone do pałacu prezydenckiego powiedziały BBC, że niektórzy doradcy pana Salla – a także krewni, którzy za jego rządów zdobyli najwyższe stanowiska w państwowych firmach – namawiali go do ubiegania się o reelekcję. Obawiali się, że nowy prezydent usunie ich ze stanowisk, a także stracą korzyści ekonomiczne w czasie, gdy spodziewano się wzrostu raczkującego przemysłu naftowego i gazowego Senegalu.

Dla opozycji myśl o pozostaniu u władzy pana Salla i jego zwolenników była przekleństwem, zwłaszcza że uważali, że jego rząd staje się coraz bardziej autorytarny.

Pan Sonko – który obecnie przebywa w areszcie domowym – zebrał swoich przeważnie młodych zwolenników przeciwko panu Sallowi, co doprowadziło do śmierci co najmniej 16 osób w starciach z siłami bezpieczeństwa od marca.

Przed wystąpieniem pana Salla pan Sonko ponownie wezwał „wszystkich Senegalczyków do powstania, [and] stawić mu czoła”, gdyby ubiegał się o trzecią kadencję.

Wydawało się, że pan Sall w końcu ugiął się pod presją, mówiąc, że chce „zachować wizerunek demokracji, stabilności… jaki Senegal ma na arenie międzynarodowej”.

Jego decyzja wyraźnie kontrastuje z decyzją niektórych innych przywódców w regionie.

Na Wybrzeżu Kości Słoniowej prezydent Alassane Ouattara wygrał kontrowersyjną trzecią kadencję w 2020 roku. Sondaż został zbojkotowany przez opozycję, która argumentowała, że ​​jego kandydatura narusza konstytucję.

W Togo prezydent Faure Gnassingbé sprawuje obecnie czwartą kadencję po zmianie konstytucji, znosząc limit dwóch kadencji.

W tym kontekście niektórzy analitycy polityczni uważają, że pan Sall zapobiegł cofaniu się demokracji w jego kraju, a przewodniczący Komisji Unii Afrykańskiej Moussa Faki chwalił jego decyzję o nieubieganiu się o trzecią kadencję.

Ale była premier Senegalu Aminata Touré powiedziała, że ​​Sall nie wykonał „heroicznego posunięcia”.

„On po prostu stosuje konstytucję. Powinien był to powiedzieć w chwili, gdy został ponownie wybrany w 2019 roku. Oszczędziłoby to krajowi wszystkich zawirowań i kłopotów, przez które przeszliśmy” – dodała.