Jay Kanter, wpływowy agent z Hollywood, który reprezentował Marlona Brando, Grace Kelly i Marilyn Monroe i był inspiracją dla postaci Jacka Lemmona w klasycznym filmie Billy’ego Wildera Apartamentzmarł we wtorek. Miał 97 lat.

Kanter zmarł w swoim domu w Beverly Hills, poinformował rzecznik Independent Artist Group. Jego syn Adam Kanter jest partnerem w IAG.

Ulubieniec potężnego potentata amerykańskiej korporacji muzycznej Lewa Wassermana, Kanter spędził także siedem lat w Anglii w latach 60. XX wieku, dając zielone światło europejskim filmom wytwórni Universal, wyprodukował m.in. film z Elizabeth Taylor w roli głównej X, Y i Zee (1972) i utrzymywał długoletnie relacje biznesowe z Alanem Laddem Jr. w Fox i MGM.

Kiedy Brando włóczył się po Paryżu po sukcesie na Broadwayu w Tramwaj zwany pożądaniem pod koniec lat 40. Kanter, wówczas młodszy agent MCA, otrzymał telefon od producenta Stanleya Kramera, który powiedział, że chce zatrudnić aktora do debiutu filmowego w Mężczyzna (1950) jako sparaliżowany były żołnierz

Kanter nie był agentem początkującej supergwiazdy — była nim Edith Van Cleve — ale odebrał go ze stacji kolejowej i zabrał do domu ciotki i wujka Brando w San Marino w Kalifornii, gdzie wszyscy zjedli kolację. Następnego dnia Kanter zawiózł aktora na spotkanie z Kramerem, reżyserem Fredem Zinnemannem i pisarzem Carlem Foremanem, a następnie poprosił go, aby przyszedł do biura MCA, aby mógł spotkać się z innymi agentami.

Brando powiedział mu: „Nie muszę się z nikim spotykać, jesteś moim agentem” – wspominał Kanter w 2017 roku.

Kiedy Wasserman usłyszał tę historię, „naprawdę się z tego ucieszył, ponieważ otrzymywał telefony od Darryla Zanucka i Jacka Warnera, szefów studiów, którzy chcieli spotkać się z Marlonem” — zauważył Kanter. „A Lew powiedział: 'Nie mogę tego załatwić, musiałbyś porozmawiać z jego agentem’. Zapytali: 'Kto to jest?’ A on odpowiedział: 'Jay Kanter’. A oni zapytali: 'Kto to jest?’

„Nagle zacząłem otrzymywać telefony od szefów wszystkich tych studiów i to było wszystko”.

Chwilę później Kanter dał klucz do swojego mieszkania w Beverly Hills Jennings Lang, aby starszy dyrektor MCA miał gdzie kontynuować romans z jedną ze swoich klientek, aktorką Joan Bennett. „Nie sądzę, żeby pożyczał je, żeby się zdrzemnąć” – powiedział Kanter w odcinku z 2018 r. Miłość jest zbrodnią podcastu.

Kiedy mąż Bennett, zmagający się z problemami producent Walter Wanger, dowiedział się o tym, skonfrontował się z Langiem i postrzelił go w udo na parkingu MCA w Beverly Hills w grudniu 1951 roku. W tamtych czasach był to nie lada skandal.

Apartament (1960), oczywiście, Lemmon zagrał Buda Baxtera, który pozwala swoim nowojorskim przełożonym z firmy ubezpieczeniowej (w tym Jeffowi Sheldrake’owi granemu przez Freda MacMurraya) korzystać ze swoich mieszkań na Upper West Side, aby prowadzić pozamałżeńskie romanse. Film United Artists, w którym zagrała również Shirley MacLaine, zdobył pięć Oscarów, w tym za najlepszy film.

„Myślę, że [the Lang-Bennett-Wanger incident is] skąd Billy Wilder wziął pomysł na film”, powiedział Kanter. „Nigdy mi nie powiedział. Ale to było całkiem oczywiste”.

Tymczasem Hugh Wilson bazował Słynny Teddy Zjego sitcom CBS z lat 1989-90 opowiadający o wielkiej gwieździe (Dennis Lipscomb), która zaczyna umawiać się z facetem pracującym w biurze pocztowym (Jon Cryer), na podstawie historii pochodzenia Kantera i Brando.

Jay Ira Kanter urodził się w Chicago 12 grudnia 1926 r. Gdy miał 9 lat, przyjechał do Los Angeles ze swoją matką Muriel, po śmierci ojca Harry’ego. W wieku 17 lat wstąpił do Marynarki Wojennej podczas II wojny światowej; po służbie dostał pracę w biurze pocztowym w MCA, a następnie awansował na posłańca i asystenta Wassermana.

„Traktował mnie bardzo dobrze, był dla mnie swego rodzaju mentorem i omawiał z nami różne umowy w studiach [with me]”, wspominał Kanter. „W końcu woziłem go, kiedy dzwonił do różnych szefów studiów. W końcu powiedział: 'Lepiej zacznij zarabiać na swoje utrzymanie tutaj, teraz jesteś agentem’”.

Po tym, jak Wanger zastrzelił Langa, Wasserman wysłał Kantera do pracy w nowojorskim biurze MCA, aby prokurator okręgowy z Los Angeles nie mógł go przesłuchać. „Pojechałem do Nowego Jorku na, jak mi się wydawało, kilka tygodni” – powiedział – „i zostałem tam na dziewięć lat”.

W 1951 roku za gwarantowane sześć tygodni pracy w wyprodukowanym przez Kramera, wyreżyserowanym przez Zinnemanna i napisanym przez Foremana filmie, stosunkowo początkujący Kelly otrzymywał 750 dolarów tygodniowo. Samo południewedług książki Donalda Spoto z 2010 r. Wyższe sfery: życie Grace Kellyi reprezentował ją, gdy w 1952 roku podpisała siedmioletni kontrakt z MGM.

W 1953 roku Kanter poślubił swoją drugą żonę, Judy Balaban — córkę Barneya Balabana, prezesa Paramount Pictures w latach 1936–1964 — w The Plaza w Nowym Jorku, gdzie Kelly i piosenkarka Rosemary Clooney były druhnami, a Brando był świadkiem.

(Po raz pierwszy spotkał Balaban, gdy była w nowojorskim klubie nocnym, oglądając występ swojego ówczesnego chłopaka, piosenkarza Merva Griffina. Później była druhną na ślubie Kelly’ego z księciem Rainierem z Monako w 1956 r. i napisała o tym książkę.)

Kanter spędził pierwsze dni, reprezentując Monroe, jeżdżąc z nią wzdłuż wybrzeża Pacyfiku, ponieważ nie chciała od razu stawić się w studiu. (Jego innymi klientami byli Paul Newman, Jerome Robbins, Laurence Olivier i Terence Rattigan.)

Po rozwiązaniu MCA w 1962 r. na mocy orzeczenia antymonopolowego Kanter został dyrektorem produkcji filmowej w siostrzanej firmie Universal. Podpisał z reżyserem Michaelem Winnerem kontrakt na sześć filmów i wydał podobno 30 milionów dolarów na brytyjskie filmy — 1967 r. Charlie Bąbelkiw którym wystąpili m.in. Albert Finney i Liza Minnelli — ale nigdy nie odniósł sukcesu.

Zawsze nienagannie ubrany Kanter w latach 70. zajął się produkcją, pracując przy takich filmach jak X, Y i Zee; Złoczyńca (1971) z udziałem Richarda Burtona; Zwycięzca Przybysze z nocy (1971) z udziałem Brando; Strach jest kluczem (1972) z Barrym Newmanem w roli głównej; i Duża ciężarówka i siostra Clare (1974) z Peterem Ustinowem w roli głównej.

W 1975 roku przeszedł do Fox, aby dołączyć do Ladda, który wkrótce miał Gwiezdne Wojny (1977) zielone światło. Para pracowała także razem w The Ladd Co. — filmy, pod ich opieką, obejmowały Rydwany ognia, Ciepło ciała I Łowca androidów) — MGM/UA (gdzie Kanter był szefem MGM) i MGM-Pathe. W 1994 r. założył własną niezależną firmę produkcyjną.

Na przestrzeni lat Kanter opowiadał w kilku filmach dokumentalnych o swoich relacjach z Kelly, Monroe, Laddem i Brando (on i producent Mike Medavoy byli wykonawcami testamentu aktora).

Po rozwodzie z Balabanem w 1961 r. pozostawał w związku małżeńskim z Kit Bennett, z którą pozostawał w związku od 1965 r. aż do jej śmierci w 2014 r.

W latach 90. Mel Brooks i Kanter zorganizowali cotygodniowy lunch dla swoich bliskich przyjaciół. Na początku w posiłkach uczestniczyło grono byłych dyrektorów Fox i filmowców z lat 70., wśród nich Ladd, Richard Donner, Paul Mazursky, Freddie Fields i Michael Gruskoff; później dołączyli do nich Jeff Cohen, Tim Deegan, Jay Cooper, Richard Benjamin, Fred Specktor i Ben Mankiewicz.

Obiady odbywają się w każdy piątek od ponad 35 lat, w zeszłym tygodniu odbyły się również w stałym miejscu, Porta Via na patio w Beverly Hills, a Kanter tam był.

Oprócz syna Adama (i jego żony Brooke) pozostali przy życiu jego inne dzieci, Dustin (i Debra), Tom, Cydney, Bernard, Amy (i kompozytor Bob Thiele) i Michael (i Erica); oraz wnuki, Jason (i Andie), Matthew, Owen (i Jared), Sophie, Charlie, Hannah, Kit, Cleo, Grayson i Ryan. Victoria, jego druga córka z Balaban, zmarła w 2020 roku.

Prywatna ceremonia odbędzie się w piątek. Darowizny na jego cześć można przekazywać na rzecz Motion Picture & Television Fund lub UCLA Stein Eye Institute.