Zdjęcia Magnolii

Człowiek siedzi przy biurku, w pokoju tak surowym i schludnym, że mógłby należeć do mnicha lub wzorowego więźnia, i pisze w zeszycie. Jego wewnętrzny monolog odgrywa rolę lektora, suchszego niż papier ścierny; w tym przypadku jest to wykład ogrodniczy o ogrodach francuskich i brytyjskich. Gdybyś nie był świadomy, że oglądasz początkowe ujęcia filmu Paula Schradera, pomyślałbyś, że jesteś świadkiem parodii jednego z nich. Od ponad 50 lat legendarny scenarzysta i reżyser zmienia stajnię Samotnych Ludzi Boga w elokwentnych antybohaterów na wieki. Mogą to być taksówkarze lub żigolaki w strojach od Armaniego, znani autorzy lub anonimowi hazardziści, handlarze narkotyków z wielkich miast lub proboszczowie. Postacie te łączy egzystencjalny zamęt, który najczęściej prowadzi do przemocy i autodestrukcji. Każdy z nich ma swoje osobiste demony. Wszyscy mają wyraźny głos Schradera.

Jego ostatni, mistrz ogrodnictwa, podsumowuje nieformalną trylogię filmów powracających do bressonowskich podstaw, które sygnalizowały nie tyle powrót do formy, co niesamowity drugi wiatr w późnym akcie. I chociaż ta historia stoickiego dozorcy nie ma wagi arcydzieła Schradera z 2017 roku Pierwszy reformowany lub jego niespokojny poker królewski 2021 Licznik kart, to wciąż rodzaj zakopanego, marszczącego brwi dramatu, który zmusza cię do liczenia się z wielkimi pytaniami. Czy czyjaś przeszłość, częściowo pogrzebana lub całkowicie wybrukowana, trwale naznaczy jej przyszłość? Czy odkupienie jest możliwe, gdy ich kompas moralny pękł i został tylko częściowo naprawiony? I jak daleko jesteś w stanie zajść w zdartych butach tej osoby, aby się o tym przekonać?

Narvel Roth (Joel Edgerton) opiekuje się Greenwood Gardens, bujną oazą w posiadłości w Luizjanie bogatej kobiety o imieniu Norma (Sigourney Weaver, wyginanie arystokratycznych kotletów uprawnień). Jest typem faceta zapinanego na guziki, jego włosy są starannie przystrzyżone i uczesane, a głos starannie pozbawiony modulacji. Wokół niego panuje zinstytucjonalizowana atmosfera, która sugeruje albo wojsko, albo ciężkie czasy. Kiedy Narvel próbuje zachęcić swój zespół do nadchodzącej imprezy charytatywnej, jest o krok od tego, by brzmieć inspirująco; rozmawiając z Normą, potrafi być sarkastyczny („Zawsze fajnie jest patrzeć, jak dorośli mężczyźni w pastelowych spodniach przebijają się o kwiat”). Ale ten małomówny facet w kombinezonie zawsze wydaje się starannie maskować wszystko, co mogłoby zdradzić jego myśli lub uczucia. Narvel to nie tylko zamknięta księga. Jest tomem zamkniętym na kłódkę w rzucającym się w oczy prostym brązowym opakowaniu.

Nic z tego nie powstrzymuje Normy przed jadaniem z nim posiłków i uprawianiem seksu – być może za obopólną zgodą, z pewnością posunięciem władzy z jej strony – ze swoim beznamiętnie przystojnym pracownikiem raz w tygodniu. Nie powstrzymuje jej to też od poproszenia go o ogromną przysługę: jej wnuczka Maya (Quintessa Swindell) ma kłopoty i musi pomóc tej młodej kobiecie poprawić kurs. Chce, aby Narvel nauczył ją, jak dbać o ogród i zazieleniać kciuk. Uczyń ją swoją uczennicą, mówi mu szef. To nada jej strukturę. Kiedy pojawia się Maya, robi, co w jego mocy, aby pokazać temu niechętnemu dodatkowi do swojej drużyny, co potrafi. Związek jest ostry. Jej problemy z uzależnieniami są problemem, choć nie są tajemnicą.

Co Jest tajemnicą jest to, w jaki sposób Narvel nauczył się sztuki pielęgnowania życia roślinnego, co okazuje się angażować federalnych, i zwrócił się do swoich starych przyjaciół, aby się uratować. A kiedy ten cichy mężczyzna zdejmuje koszulę i odsłania tors pokryty swastykami i tatuażami z białą mocą, naprawdę masz poczucie, jak głęboko sięgają represje i historia przemocy tego człowieka. Wydaje się, że nie żywi żadnej niechęci do Mayi, która jest Black — jest między nimi napięcie, ale jest to bardziej wrzący typ seksualny. Mimo to masz wrażenie, że granice są tutaj przekraczane. Niektóre są niewypowiedziane (patrz: przywiązanie Normy), niektóre są oczywiste (relacja mentora), a kiedy Narvel próbuje wykorzystać swojego opiekuna sprawy FBI (Esai Morales, robi dużo z krótkim czasem na ekranie), aby pozbyć się znajomych handlarzy narkotyków Maya, niektóre są etycznie podejrzane.

Schrader wie, że igra tutaj z dynamitem, wrzucając grupy nienawiści i romanse z różnicami wiekowymi oraz aluzje do wojny klasowej w tę opowieść o mocno zranionym człowieku, który się cofa. Jest także niechętny zapaleniu bezpiecznika w tych gorących kwestiach, co utrzymuje Mistrz Ogrodnika od wkraczania na terytorium wyzysku, ale sprawia, że ​​​​czujesz, że nie jest zainteresowany prawdziwym badaniem jakichkolwiek aspektów społeczno-politycznych. Są tam tylko po to, aby podnieść stawkę, aby podnieść stawkę w podróży tego konkretnego antybohatera. W żadnym wypadku nie zamierza nakręcić filmu z wiadomością. Ale jest problematyczny mrok, który nigdy nie znika.

Nic z tego nie odbiera aktorom — fakt, że Edgerton w jakiś sposób zapewnia swoją najlepszą jak dotąd rolę na ekranie dzięki roli, która wymaga od niego stłumienia wszystkiego, jest imponujący — lub determinacji Schradera, by nadal robić dojrzałe filmy o dorosłych, dla dorosłych . Po prostu poczucie straconej okazji unosi się nad tym jak cieplarniana mgła. Biorąc pod uwagę, jak odpowiednio łączy on zmiany klimatyczne i psychiczne żniwo tortur ze sprawami duchowymi w innych dziełach tej luźnej trylogii, nie można oprzeć się wrażeniu, że rozdarte nagłówki tematów tego filmu zostają zredukowane do toksycznej dekoracji okiennej. Są środkiem do celu; a czasami źródłem frustracji z powodu filmu, który bawi się pomysłami, które nie łączą się w pełni z dążeniem bohatera do odkupienia. Nie musisz wiedzieć, co dokładnie sprawia, że ​​Narvel działa. Musisz wiedzieć, w jaki sposób te rzeczy wpływają na to, co mężczyzna za kamerą próbuje powiedzieć tym wszystkim, większym obrazem i badaniem postaci. Coś istotnego zostało odcięte i przeniesione na obrzeża.

Jednak to, że podróż zakończy się momentem przemocy, nie jest zaskakujące – wszystkie tykające bomby zegarowe w końcu eksplodują, a Schrader konsekwentnie prowadzi swoich pod presją bohaterów do ich niezbędnych kaboomów. Co wyróżnia Mistrz Ogrodnika od swoich braci jest to, że przemoc nie jest ani oczyszczająca, ani apokaliptyczna; jest prawie perwersyjna radość, którą przyjmuje, by choć raz nie służyć żądzy krwi, aby lepiej zaszokować widzów swoją ostateczną grą końcową. To może być pierwszy film Schradera, który pozwala jego autorskiemu God’s Lonely Man doświadczyć stanu łaski. Nawet Adam nie mógł ponownie wejść do Ogrodu Eden po wydaleniu. Mężczyzna przy tym biurku na początku może choć raz wyjść z pokoju i tańczyć w zwolnionym tempie w mrocznym świetle. Nawet jeśli film kończy się fiaskiem, to samo w sobie jest wybuchowe.