Matt Damon i Casey Affleck powinni nakręcić więcej filmów razem
Film The Instigators można już obejrzeć na platformie Apple TV+ i w wybranych kinach.
The Instigators to pierwszy raz, kiedy można rozsądnie opisać film jako pojazd Damona/Afflecka, a następnie trzeba wyjaśnić, który Affleck. Każdy zna wzruszającą historię Matta i Bena, najlepszych przyjaciół z Bostonu, którzy później grali razem w filmach, wspólnie prowadzili program konkursowy o filmach i wspólnie napisali scenariusz nagrodzony Oscarem. To, co zawsze przyciągało mniej uwagi, to relacja Damona na ekranie i poza nim z Inny Brat Afflecka, Casey. To może być częściowo kwestia oskarżeń o molestowanie, które wisiały u szyi młodszego rodzeństwa przez kilka lat. (Kto chce kibicować bromansowi, gdy jedna jego połowa jest problematyczna?) Ale może być też tak, że filmy, które Matt i Casey do tej pory razem nakręcili – trylogia oceanu, para Przeboje Christophera Nolana – nie skupiają się na ich dynamice. Poprzednim razem, gdy współtworzyli film, składał się on z dwóch facetów o imieniu Gerry błąkając się bez celu po pustyni i nigdy nie odzywając się do siebie zbyt wiele.
Casey Affleck współtworzył The Instigators, co może wyjaśniać, dlaczego jest to pierwszy prawdziwy pokaz jego wieloletniej przyjaźni z Damonem. Podobnie jak Good Will Hunting, w którym wystąpili obaj Affleckowie, akcja filmu rozgrywa się w Bostonie, co pozwala jego gwiazdom powrócić do rodzimych akcentów i nawiązać kontakt ze swoimi korzeniami jako tępych, robotniczych Massholes. Urok tej lekkiej kryminalnej opowieści opiera się niemal wyłącznie na niewykorzystanej chemii między nimi – przyjacielsko-komediowej relacji, która jest bardziej drażliwa i prawdopodobnie zabawniejsza niż The Matt and Ben Show.
Damon jest Rorym, byłym żołnierzem piechoty morskiej, który próbuje stanąć na nogi po spektakularnym zniszczeniu swojego życia i małżeństwa. Podczas gdy podobnie bostoński bohater grany przez aktora w Infiltracji żartował, że psychoanaliza poszła na marne w przypadku punka z Southie, takiego jak on, Rory robi, co może, by przepracować swoje problemy z terapeutą (Hong Chau). To dość sztampowa rola – święty filmowy wariat, zwykły facet, który chce po prostu znowu zobaczyć swojego syna – ale Damon sprawia, że jest wystarczająco sympatyczny i lubiany w swoim żalu o porażkę.
Rory potrzebuje bardzo konkretnej kwoty pieniędzy, aby spłacić górę długów alimentacyjnych, a ten szlachetny cel naturalnie prowadzi go na manowce niegodziwych interesów. Kończy jako trzecia część planu rozboju z rozbiciem i zabraniem – planu okradzenia partii zwycięstwa urzędującego burmistrza (Ron Perlman) w noc wyborów. Jego wspólnicy: były skazaniec Afflecka, Cobby, który zabawnie wciąga dzieciaka z sąsiedztwa w pomoc w oszukaniu alkomatu, oraz domniemany mózg operacji, równie podatny na błędy oszust grany – poprzez powtarzającą się serię przekleństw – przez rapera Jacka Harlowa.
The Instigators ma zarys kryminalnego thrillera, w komplecie z montażem, który przeprowadza nas przez etapy planowania i One Last Job, które ma pójść nie tak. I z pewnością pójdzie nie tak; na początek, niewłaściwy facet wygrywa wybory! Ale gdy jesteśmy gotowi oglądać, jak mury zamykają się wokół tych nieszczęsnych przestępców, film zmienia kierunek. Reżyser, Doug Liman, odwrócił strukturę swojej niedawnej komedii COVID Locked Down, która stała się filmem o napadzie dopiero w końcowej fazie. Tutaj nieudany napad jest katalizatorem czegoś nieco bardziej wyluzowanego: komedii z ukrycia, w której nasi niedopasowani bohaterowie – jeden upokorzony, drugi mądrala, obaj starzy wpadkowi – uciekają zarówno przed władzami, jak i baronami.
Z zabawną funkową ścieżką dźwiękową Christophe’a Becka i fabułą, która staje się plątaniną wpadek w stylu Elmore’a Leonarda, film często działa jak Soderbergh Lite. Liman gromadzi obsadę wybitnych aktorów charakterystycznych, aby odgrywali różne wątki jego małego imperium przestępczego w Bostonie, w tym Michaela Stuhlbarga, Alfreda Molinę, Toby’ego Jonesa, Paula Waltera Hausera i – dla pełnego efektu Out of Sight – Vinga Rhamesa jako ogórkowego naprawiacza na ogonie chłopców z Bostonu. Zespół jest tak wypełniony niewymuszonym talentem, że prawie nie przeszkadza, jak arbitralna jest historia korupcji łącząca wszystkich. (Gdyby to był prawdziwy film Soderbergha, miałby on jaśniejszy przekaz na temat skrzyżowania przestępczości robotniczej i białych kołnierzyków.) Affleck i jego współautor, Chuck Maclean, są bardziej wyczuleni na drobne, farsowe szczegóły, takie jak długa debata na temat tego, ile siły roboczej zawsze można oczekiwać za kierownicą opancerzonego samochodu ciężarowego.
Rory i Cobby, którzy nigdy nie przestają się kłócić, wciągają do akcji kurczącego się tego pierwszego, nie tyle biorąc ją na zakładnika, co dając jej wiarygodną możliwość zaprzeczenia, aby pomóc dwóm niezdarnym zbiegom. Kontynuując swoją passę bycia wiarygodną w niemal wszystkim – czy to w sentymentalnym chwycie za Oscara, jak Wieloryb lub dziwacznej komedii science-fiction, takiej jak Zmniejszanie – Chau sprzedaje trudną sytuację profesjonalistki zdrowia psychicznego rozdartej między przestrzeganiem protokołu a robieniem tego, co najlepsze dla jej klienta. Jednak jej uspokajająca obecność i diagnozy z sitcomu stawiane na bieżąco (okazuje się, że obaj mężczyźni mogliby spędzić trochę czasu na kanapie!) podkreślają większy problem z The Instigators. Rory i Cobby nie wydają się szczególnie zmartwieni, nawet gdy ledwo wymykają się z celownika mężczyzn, którzy chcą ich śmierci, a to prawdopodobnie dlatego, że tak naprawdę nigdy nie są w żadnym niebezpieczeństwie. Pomimo wszystkich strzelanin, eksplozji i pościgów wieloma samochodami, The Instigators jest zbyt oddany swoim dobrym wibracjom, by flirtować z prawdziwą pilnością. To tak zrelaksowany żart o przestępstwach, że praktycznie podsuwa widzom środek uspokajający.
Liman, który wprowadził Damona na listę bohaterów akcji A-klasy dzięki Tożsamość Bourne’a kilka dekad temu, znajduje sposoby na roztrwonienie pieniędzy. (Jest punkt kulminacyjny drugi (napad z udziałem wozów strażackich, który kosztował prawdopodobnie tyle samo pieniędzy, ile bohaterowie próbują ukraść). Jednakże jako całość, The Instigators w swoim gadatliwym, kameralnym duchu jest bliższy debiutowi reżysera, Swingerzyz Damonem w roli Jona Favreau i Affleckiem wnoszącym trochę sarkastycznej postawy Vince’a Vaughna. Choć film jest pełen znajomych twarzy, tak naprawdę sprowadza się do sprzecznych osobowości gwiazd, które wnoszą znajomość dziecięcego towarzystwa do pary nieznajomych, którzy łączą się ze sobą nad swoim narastającym pechem. Z przeprosinami dla Bena, Ten może warto przypomnieć sobie parę Damon/Affleck.
