Nowy szczep wirusa mpox szybko rozprzestrzenia się wzdłuż wschodniej granicy Demokratycznej Republiki Konga i jest „najbardziej niebezpieczny jak dotąd”, mówi Światowa Organizacja Zdrowia. Obecny wybuch epidemii został spowodowany przez przenoszenie drogą płciową, ale istnieją dowody, że szczep ten może być również przenoszony przez bliski kontakt skóra do skóry. Obecnie zakażeni są uczniowie, pracownicy służby zdrowia i całe gospodarstwa domowe.

Tymczasem w RPA epidemia zabiła dotychczas trzy osoby. Służby graniczne sprawdzają podróżnych wjeżdżających i wyjeżdżających z kraju.

Wirusolog Cheryl Walter wyjaśnia historię MPox, objawy i wyjaśnia, dlaczego powinniśmy martwić się mutacjami wirulentnego wirusa.

Jakie są objawy?

Objawy MPox są początkowo dość niejednoznaczne – zmęczenie, bóle, gorączka, ból głowy, objawy ze strony układu oddechowego i wysypka.

Objaw wysypki jest przydatnym czynnikiem różnicującym od innych powszechnych chorób wirusowych. W przypadku mpox wysypka może być swędząca i bolesna, a następnie szybko przekształca się w wypełnione płynem pęcherze, które następnie pokrywają się strupami.

Płyn w tych pęcherzach jest zakaźny, a MPox może być rozprzestrzeniany przez dzielenie się ręcznikami lub szczoteczkami do zębów, na przykład. Niektórzy ludzie mają tylko kilka pęcherzy i mogą być trudne do zobaczenia, w zależności od tego, gdzie się znajdują na ciele. A niektórzy ludzie nie mają żadnych objawów.

Chociaż leczenie mpox jest głównie wspomagające (takie jak odpoczynek, nawodnienie i łagodzenie bólu), osoby hospitalizowane z powodu ciężkiego przebiegu mpox mogą być leczone lekami przeciwwirusowymi o szerokim spektrum działania i poddane dokładniejszemu monitorowaniu.

Co jest niepokojącego w ostatnich epidemiach?

Dzięki analizie genetycznej starych próbek pobranych od pacjentów z mpox, wiemy teraz, że epidemia mpox zaczęła nabierać rozpędu w Nigerii około 2016 roku. Coraz więcej osób zarażało się mpox, epidemia rozprzestrzeniła się na inne kraje afrykańskie, rozprzestrzeniła się poza Afrykę i od tego czasu została wykryta w 116 krajach.

W lipcu 2022 r. WHO ogłosiła mpox stanem zagrożenia zdrowia publicznego o zasięgu międzynarodowym. W chwili pisania tego tekstu łącznie 97 745 osób zostało zakażonych, a 203 osoby zmarły od początku epidemii, przy czym większość przypadków potwierdzono jako mniej poważne warianty kladu II.

Od tego czasu poczyniono kilka niepokojących obserwacji i odkryć w związku ze wzrostem liczby przypadków MPox.

Po pierwsze, MPox łatwo przenosi się z człowieka na człowieka, chociaż naukowcy nie są do końca pewni, dlaczego tak się dzieje.

Po drugie, ze względu na tę długotrwałą transmisję, mutacje zachodzą szybciej, co doprowadziło do odkrycia dwóch podkladów (odgałęzień bocznych) nazwanych klad Ib i IIb.

Po trzecie, nie ma licencjonowanej szczepionki przeciwko MPox, która zapobiegałaby zakażeniu, ani konkretnych leków przeciwwirusowych dostępnych w leczeniu osób klinicznie podatnych, które mogą ciężko zachorować i umrzeć z powodu wirusa.

Czym jest mpox?

Mpox, wcześniej nazywany ospą małpią, to wirus ospy, który po raz pierwszy zidentyfikowano w Danii u małp laboratoryjnych przywiezionych z Afryki w latach 50. XX wieku.

Początkowo przypuszczano, że jest to wirus ospy, który zarażał tylko małpy, ale pierwsze przypadki u ludzi odnotowano w Demokratycznej Republice Konga w latach 70. XX wieku. Przypadki były wywoływane przez małe zwierzęta, takie jak małpy i małe gryzonie, przenoszące chorobę na ludzi – i tak nazwa się przyjęła. Wirus ten nie przyciągnął zbytniej uwagi aż do niedawna.

Nazwę zmieniono, aby pozbyć się wszelkiej stygmatyzacji z nim związanej, a także aby podkreślić, jak ten wirus zmienił się na przestrzeni 50 lat potwierdzonych przypadków u ludzi.

Mpox jest spokrewniony z innymi wirusami ospy, w tym ospą krowią i, co ważne, obecnie wyeliminowaną ospą prawdziwą. Nie jest spokrewniony z bardzo powszechnym wirusem ospy wietrznej, chociaż wiele objawów zakażenia jest takich samych.

Genetycznie wirusy MPox grupują się w dwie główne gałęzie, które nazywane są kladem I i kladem II. Zakażenia wirusem kladu I są powiązane z wysokim wskaźnikiem śmiertelności przypadków do 10 procent. Klad II, który występuje na znacznie większym obszarze geograficznym obejmującym zachodnią Afrykę, jest powiązany ze znacznie niższym wskaźnikiem śmiertelności przypadków wynoszącym 1 procent.

Wirusy kladu I występują zazwyczaj w Demokratycznej Republice Konga i są znacznie rzadziej spotykane w próbkach niż klad II. Oba są przenoszone w ten sam sposób: poprzez bliski kontakt fizyczny między ludźmi, w tym przenoszenie drogą płciową.

Choć możliwe jest przeniesienie zakażenia ze zwierząt na ludzi, ostatnie komunikaty dotyczące opieki zdrowotnej skupiają się na grupach wysokiego ryzyka, takich jak pracownicy seksualni i mężczyźni uprawiający seks z mężczyznami. Są to dwie grupy, które zostały nieproporcjonalnie dotknięte niedawnym wybuchem epidemii.

Każda osoba, u której występują objawy zakażenia MPox – lub która miała bliski, niekoniecznie seksualny kontakt z osobą zakażoną – powinna zostać przebadana.

Co dalej z mpox?

Przede wszystkim potrzebna jest lepsza komunikacja ze strony agencji opieki zdrowotnej na temat rodzajów transmisji, które mogą mieć miejsce między ludźmi, gdzie można wykonać testy i jak lepiej chronić grupy ryzyka. Wyciągając wnioski z kryzysu HIV/AIDS, należy zrobić więcej, aby odstygmatyzować MPox i wszelkie uprzedzenia na jego temat.

Po drugie, potrzebna jest dostosowana szczepionka, która ochroni przed nowymi infekcjami. Kandydat na szczepionkę mRNA jest już w fazie badań klinicznych.

Konieczne jest opracowanie lepszych leków i schematów leczenia w celu ochrony pacjentów, u których wystąpiło ciężkie zakażenie MPox.

Na koniec musimy zrozumieć, dlaczego wirus taki jak mpox wysunął się na pierwszy plan. Jednym z prawdopodobnych powodów jest to, że szczepionka przeciwko ospie prawdziwej, ostatnio rutynowo stosowana ponad 40 lat temu, chroni również przed mpox. Ponieważ coraz więcej populacji nie jest zaszczepionych przeciwko podobnej ospie prawdziwej, mpox może teraz bez przeszkód przenosić się z osoby na osobę.

Ospa prawdziwa, śmiertelny wirus, który łatwo przenosi się z człowieka na człowieka, została wyeliminowana na początku lat 80. dzięki niezwykle skutecznej kampanii szczepień.

Ta kampania była tak skuteczna, że ​​nie musimy już szczepić wszystkich na ospę. Oznacza to również, że zapasy szczepionek na ospę są stosunkowo niewielkie i potrzeba czasu, aby zwiększyć produkcję.

Transmisję mpox należy powstrzymać tak bardzo, jak to możliwe. Ten wirus już wykazał, że może mutować, a nowe warianty mogą być potencjalnie łatwiej przenoszone niż obecnie krążące wirusy.

A co z innymi wirusami ospy?

Programy nadzoru monitorujące wirusy ospy w populacjach zwierząt i istniejące warianty MPox są niezbędne dla utrzymania przewagi.

Cheryl Walter, wykładowca nauk biomedycznych, Uniwersytet w Hull

Ten artykuł jest przedrukowywany z The Conversation na licencji Creative Commons. Przeczytaj oryginalny artykuł.