„Począwszy od soboty 11 lutego zaplanowaliśmy sześć spotkań i prezentacji poświęconych 12 bohaterkom; wśród nich znalazły się pisarki, artystki, aktywistki, projektantki mody – każda z nich miała odwagę, by wybrać własną drogę życiową. Czasami robiły to wbrew rolom społecznym narzucanym im w okresie, w którym żyły. Aby zaprezentować nasze bohaterki, sięgnęliśmy po język mody, który czasami ograniczał kobiety, czego symbolem jest choćby noszony przez wiele lat gorset. Z drugiej strony strój bywał także przestrzenią wolności i ekspresji” – powiedziała PAP dyrektorka Muzeum Włókiennictwa Aneta Dalbiak.

Jak wyjaśniła tytuł cyklu – „Nowy rozdział” – symbolizuje pytanie o ciąg dalszy herstorii pisanych językiem mody, zaś jego pierwszymi bohaterkami będą dwie Polki, które uzyskały Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury – Wisława Szymborska i Olga Tokarczuk. Punktem wyjścia do rozważań o ich wizerunku będą kreacje, w które noblistki ubrane były podczas uroczystości wręczenia nagrody. Stroje są obecnie eksponowane w Muzeum.

Za wizerunek Wisławy Szymborskiej, odbierającej nagrodę w 1996 roku, odpowiadała Anna Skórska, ówczesna dyrektorka artystyczna łódzkiego Domu Mody „Telimena”. Strój składał się z prostej sukni w odcieniu ciemnego złota i brązowego żakietu.

„+Telimena była łódzkim domem mody, bardzo nam bliskim, bo część bogatych zbiorów jego projektów prezentujemy na naszej wystawie stałej +Miasto, Moda, Maszyna+. Tym bardziej zależało nam na pozyskaniu ubioru Szymborskiej – w tym celu zwróciliśmy się do prezesa fundacji jej imienia Michała Rusinka. Po kilku tygodniach bez odpowiedzi, gdy wydawało nam się, że to się nie uda, otrzymaliśmy odpowiedź ze szczegółowym sprawozdaniem ze +śledztwa+ przeprowadzonego w sprawie żakietu poetki, które przeprowadziła prof. Teresa Walas, jej bliska przyjaciółka” – zrelacjonował kurator i pomysłodawca wystawy „Nowy rozdział” Michał Herynowski.

Żakiet odnalazł się w prywatnej szafie jednej z przyjaciółek Wisławy Szymborskiej, natomiast towarzysząca mu sukienka zaginęła. Odnaleziono za to inną, w kolorze niebieskim, w której noblistka wystąpiła podczas uroczystego obiadu z udziałem króla Szwecji. Również ta kreacja wyszła z pracowni Anny Skórskiej i jest opatrzona metką Telimeny.

Brązowy żakiet noblistki został uzupełniony suknią, którą Daniel Okrasa z Działu Ubioru i Mody łódzkiego Muzeum zrekonstruował na podstawie archiwalnych zdjęć poetki oraz rozmów z projektantką kreacji.

„Pani Skórska opowiedziała dokładnie, jaki był fason sukienki, jej wykończenie i jakie były wytyczne poetki wyrażone przed jej uszyciem. Zdradziła, że kolor kreacji nie był przypadkowym wyborem, ponieważ brązowy był ulubionym kolorem pani Szymborskiej. Do uszycia sukni wykorzystano satynę, która jest medium krawieckim wymagającym jak najmniejszej ilości cięć i dużej cierpliwości. Sam fason jest bardzo prosty – podkreślił.

Druga kreacja prezentowana w Muzeum Włókiennictwa to projekt Gosi Baczyńskiej stworzony dla Olgi Tokarczuk, laureatki nagrody z 2018 roku. Skromna w swoim wyrazie suknia została uszyta z granatowego weluru; posiada delikatne koronkowe zdobienia przy rękawach i stójkę pod szyją.

Dalbiak przypomniała, że inspiracją do stworzenia tego projektu była fascynacja Tokarczuk postaciami sufrażystek, walczących o prawa kobiet. Pisarka chciała też nawiązać swoją stylizacją do wizerunku pierwszej noblistki w dziedzinie literatury Selmy Lagerlöf (1909).

Suknie polskich noblistek będą stanowić punkt wyjścia do rozważań o wizerunku kobiet w życiu publicznym. Temu tematowi poświęcone będzie pierwsze spotkanie z cyklu, które odbędzie się w sobotę o godz. 16 w Muzeum Włókiennictwa. Weźmie w nim udział Janusz Noniewicz z Katedry Mody ASP w Warszawie oraz Michał Rusinek i Teresa Walas z zarządu Fundacji Wisławy Szymborskiej. Rozmowę poprowadzą Sylwia Stano i Zofia Karaszewska, autorki książki „Pod podszewką” ukazującej garderobiane sekrety pisarek i pisarzy.

Spotkania i prezentacje poświęcone wybitnym kobietom i ich wizerunkowi odbywać się będą co dwa tygodnie aż do końca kwietnia. O ich życiu i dokonaniach rozmawiać będą literaturoznawczynie oraz historyczki ubioru i sztuki.(PAP)

Autorka: Agnieszka Grzelak-Michałowska

agm/ mok/