Pierwszy etap lotniska CPK, czyli dwie równoległe drogi startowe i infrastruktura do obsługi 40 mln pasażerów, ma zostać uruchomiony w 2028 r. Następnie hub będzie rozbudowywany tak, by w 2060 r. mógł obsługiwać do 65 mln pasażerów. Projekt koncepcyjny terminala pasażerskiego, dworca kolejowego i węzła przesiadkowego, który został zaprezentowany na początku lipca, to owoc pracy ponad 300 projektantów, inżynierów i ekspertów. W spółce CPK trwają już zaawansowane prace nad projektem budowlanym, który ma być gotowy jeszcze w tym roku.

Projektant z międzynarodowym doświadczeniem

Terminal CPK ma mieć powierzchnię ok. 400 tys. mkw. To tak, jakby zestawić razem trzy Pałace Kultury. – Do tego dochodzi dworzec kolejowy o pow. ok. 65 tys. mkw. i dworzec autobusowy, na który przewidziany jest teren o powierzchni ponad 15 tys. mkw. – przypomina Krzysztof Górnicki, Senior Partner w pracowni Foster + Partners. Pełni ona rolę master architekta CPK, a ma doświadczenie w projektowaniu hubów m.in. w Pekinie, Dosze i Hongkongu.

Centrum terminala CPK to będzie atrium: imponująca przestrzeń o powierzchni Rynku Starego Miasta w Warszawie, która pod jednym dachem połączy część przesiadkową dla pasażerów lotniska, dworca kolejowego i autobusowego. Inwestor i projektant postawili jako priorytet wygodę użytkowników lotniska. Cel: dystans do przejścia dla pasażerów powinien być jak najkrótszy, a orientacja w terenie intuicyjna. Terminal pasażerski jest pomyślany tak, żeby skrócić czas przesiadek (także między Strefą Schengen, która znajdzie się na poziomie +12 metrów i Non-Schengen na dolnym poziomie +6 metrów).

Na dworzec kolejowy CPK składa się sześć podziemnych peronów (12 torów) obsługujących pociągi regionalne i dalekobieżne, w tym Kolei Dużych Prędkości (KDP). Przejście z dworca do terminala lotniskowego będzie się odbywało pod dachem, bez wychodzenia na zewnątrz. W tle toczą się inne kluczowe prace projektowe. Np. projektant inżynierii lądowej libańsko-amerykańskie konsorcjum Dar, finalizuje prace nad projektem koncepcyjnym dróg startowych, dróg kołowania i płyt postojowych.

Wśród licznych przetargów CPK otwarte są oferty na projektowanie obiektów towarzyszących, w tym na wieżę kontroli ruchu lotniczego. Jej wysokość może wynieść do 105 metrów, czyli ponad dwa razy więcej niż ma najwyższa obecnie wieża lotnicza w Polsce, która znajduje się w porcie lotniczym w Katowicach.

Duży sukces PDN. Zdecydowało się wielu mieszkańców

Na terenie inwestycji z powodzeniem odbywają się wykupy nieruchomości za sprawą Programu Dobrowolnych Nabyć. Spółka przedstawia bowiem atrakcyjne oferty: płaci 120 proc. wartości rynkowej gruntów oraz 140 proc. wartości budynków. Inny możliwy sposób wyceny sprzedawanej nieruchomości to wartość odtworzeniowa bez uwzględnienia stopnia zużycia.

W związku z tym do PDN zgłosiło się dotychczas ponad 1300 właścicieli posiadających ponad 3550 ha. Z tego umowy zostały podpisane na prawie 950 ha, a liczba transakcji stale rośnie: kolejne albo czekają na akty notarialne, albo są na etapie protokołów uzgodnień, albo zaawansowanych negocjacji. Proponowane warunki transakcji są na tyle atrakcyjne, że do PDN zgłoszonych jest już ponad 80 proc. nieruchomości zabudowanych z terenu pierwszego etapu CPK.

Od kilku miesięcy trwają rozbiórki, które zakończyły się na ponad 20 nieruchomościach w gminach Baranów, Teresin i Wiskitki. Jeśli wziąć pod uwagę roboty rozbiórkowe oraz te, które są w przygotowaniach i w realizacji, to łącznie daje 250 obiektów. A to wcale nie koniec. Spółka CPK otworzyła też oferty w przetargu na kolejny etap rozbiórek obejmujący łącznie ponad 1100 budynków. Mieszkańcy chętnie korzystają z oferty zorganizowanych i finansowanych przez CPK przeprowadzek. Dotychczas spółka zorganizowała i sfinansowała 40 takich operacji, a kolejne są zaplanowane na najbliższe tygodnie. Od lipca odbywają się też przeprowadzki specjalistyczne, które obejmują transport np. ciężkiego sprzętu rolniczego. Od ubiegłego roku toczą się odwierty i sondowania geologiczne na potrzeby projektowe i budowlane, które dotyczą w sumie kilkuset lokalizacji. Celem jest zbadanie jakości i nośności podłoża na potrzeby prac projektowych i budowlanych.

Jest decyzja środowiskowa, Plan Generalny i promesa z ULC

Na obszarze wielokrotnie większym niż lotnisko odbyły się też badania środowiskowe na potrzeby raportu oddziaływania na środowisko, który liczył sobie ponad 20 tys. stron i był elementem wniosku do Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Warszawie.

W lipcu RDOŚ wydał wyczekiwaną decyzję środowiskową – z rygorem natychmiastowej wykonalności. To zielone światło dla budowy CPK. Decyzja umożliwia zwiększenie zakresu prac trwających w terenie. Dzięki niej będzie można prowadzić dodatkowo m.in. wycinki, prace geologiczne, archeologiczne i konserwatorskie. Także w lipcu Urząd Lotnictwa Cywilnego (ULC) wydał promesę zezwolenia na budowę lotniska – to kolejny ważny element z proceduralnej układanki. W czerwcu Minister Infrastruktury zatwierdził Plan Generalny CPK, który określa plan rozwoju portu lotniczego do 2060 r.

Jeśli dodamy do siebie decyzje: RDOŚ, ULC i resortu infrastruktury, to otwierają się drzwi do złożenia wniosku do Wojewody Mazowieckiego o wydanie decyzji lokalizacyjnej, co powinno wydarzyć się jesienią. Tempo procedur zależy od Wojewody, ale inwestor CPK zakłada w swoich harmonogramach, że jest możliwe jej pozyskanie jeszcze w tym roku. Kolejnym krokiem będzie wniosek o pozwolenie na budowę.

Zaawansowane inwestycje kolejowe w całej Polsce

Spółka CPK przygotowuje budowę łącznie ok. 2000 km nowych linii, z czego dla trzech czwartych z nich są gotowe albo w przygotowaniu studia wykonalności. Dla ponad 450 km trwają już prace projektowe. Priorytetem inwestycyjnym jest odcinek między Warszawą i Łodzią, który powinien być przejezdny jednocześnie z pierwszym etapem lotniska. To element kolejowego „igreka” czyli trasy KDP, która połączy Warszawę, CPK i Łódź z Wrocławiem i Poznaniem.

Za sprawą trwających postępowań przetargowych spółka CPK będzie niebawem gotowa do zlecania przygotowawczych prac budowlanych na „igreku” (najpierw dla odcinka Warszawa – Łódź, a następnie Łódź – Wrocław). Chodzi o rozbiórki i wycinki oraz prace geologiczne i archeologiczne. Najbardziej zaawansowana część Programu Kolejowego CPK to tunel dalekobieżny w Łodzi, który znajdzie się na zachód od stacji Łódź Fabryczna i jest kluczowy dla zapewnienia możliwości szybkiego przejazdu przez to miasto w ramach „igreka”. Pozwolenia i decyzje są, trwają przetargi na wykonawców, w związku z tym prace budowlane powinny ruszać przed końcem roku.

Środki na CPK z Unii Europejskiej i od zagranicznego inwestora

Inwestycje kolejowe CPK w 100 proc. wpisują się w unijne plany i strategie transportowe, a większość z nich została wpisana na listę korytarzy transeuropejskich TEN-T. W 2021 r. spółka uzyskała ok. 110 mln zł na projekt tunelu dalekobieżnego w Łodzi i na studia wykonalności dla odcinka: Warszawa – Łódź – Poznań. W czerwcu tego roku Komisja Europejska przyznała CPK 290 mln zł na opracowanie pełnej dokumentacji niezbędnej do rozpoczęcia prac między Warszawą i Łodzią.

W końcowej fazie jest wybór partnera strategicznego, czyli udziałowca w spółce, która będzie odpowiadać za budowę i zarządzanie lotniskiem CPK. Warunek jest taki, że Skarb Państwa zachowa kontrolę właścicielską, czyli co najmniej 51 proc. udziałów. Swój udział w postępowaniu ujawniło dotychczas dwóch z trzech kandydatów: francuska Grupa Vinci, jeden z największych operatorów lotnisk na świecie, i Port Lotniczy Incheon (IIAC) z Korei Południowej, który znajduje się w czołówce najlepszych hubów świata, według rankingu Skytrax.