Opinii publicznej nieznane są przyczyny, dla których ABW miała sprzeciwić się budowie przez OSGE małych reaktorów atomowych („Polityka” informuje, że zawierający decyzję dokument jest tajny). Zgodnie z przysłanym do „Forbesa” oświadczeniem Michał Sołowow nie traktuje jednak decyzji ABW jako przeszkody dla realizacji projektu:
„Chcę jasno zadeklarować, że będziemy zgodnie z harmonogramem kontynuować prace nad budową floty BWRX-300 w Polsce. Dlatego ostatnie działania ABW postrzegam jako niezrozumiałe, ale przede wszystkim szkodliwe dla polskiej transformacji energetycznej” – pisze miliarder, po czym opisuje działania, jakie spółka Orlen Synthos Green Energy podjęła do tej pory na rzecz budowy w Polsce sieci SMR-ów:
„Nasza współpraca z amerykańskim partnerem GE Hitachi Nuclear Energy jest wspierana przez kolejne rządy USA. Uzyskaliśmy promesę finansowania projektu z EXIM Bank i U.S. International Development Finance Corporation (DFC), a OSGE została objęta programem Phoenix Departamentu Stanu USA, który wspiera transformację energetyczną poprzez inwestycje w małe reaktory modułowe. Przez ostatnie 4 lata podpisaliśmy szereg umów z najpoważniejszymi firmami z sektora energetyki jądrowej. Między innymi umowę TCA (Technology Collaboration Agreement) ze spółką energetyczną kanadyjskiej prowincji Ontario Power Generation oraz amerykańską Tennessee Valley Authority (TVA) – na opracowanie standardowego projektu reaktora BWRX-300” — pisze Sołowow, po czym dodaje:
„Sprawne wprowadzenie energetyki jądrowej do polskiego miksu energetycznego jest bezwzględnie konieczne — bez niej polski przemysł nie będzie konkurencyjny, a konsumenci indywidualni dalej będą doświadczać rosnących cen energii”.
Czytaj też: Najbogatsi Polacy inwestują miliardy w ekologiczne biznesy. Zarabiają na tym jeszcze więcej
Dalsza część tekstu pod materiałem wideo.
Ministerstwo Klimatu i Środowiska decyduje. Daniel Obajtek zadowolony
Negatywna decyzja ABW, choć zastanawiająca, sama w sobie nie stanowi prawnej przeszkody w realizacji projektu budowy SMR-ów. Wiążące w tym przypadku są tzw. decyzje zasadnicze wydawane przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska. Jak podała Polska Agencja Prasowa, 7 października ministerstwo wydało decyzje zasadnicze w sprawie budowy SMR-ów w sześciu lokalizacjach. Są to: Włocławek, Stawy Monowskie, Stalowa Wola, Ostrołęka, Nowa Huta i Dąbrowa Górnicza.
Zadowolenia z decyzji ministerstwa klimatu nie kryje Daniel Obajtek, który skomentował ją na platformie X: „@MKiS_GOV_PL wydał decyzję zasadniczą dla lokalizacji małych reaktorów atomowych. Tym samym mamy zielone światło do budowy SMRów w Polsce, z których pierwszy powstanie do 2030 roku. To bardzo dobra wiadomość dla Polaków i polskiej gospodarki, bo SMRy to gwarancja taniej energii i ciepła dla miast” [pisownia oryginalna].
Sześć lokalizacji to jednak kropla w morzu z punktu widzenia wcześniejszych planów. Na początku 2023 r. Daniel Obajtek zapowiadał budowę 76 małych reaktorów jądrowych w 26 lokalizacjach w Polsce. Wszystkie miały powstać do 2038 r.
Kontrowersje polityczne. „Dwutygodniowy rząd” i reakcja nowej większości
O nadaniu decyzji zasadniczej w sprawie budowy sześciu małych reaktorów atomowych zadecydowała minister Anna Łukaszewska-Trzeciakowska, która Ministerstwo Klimatu i Środowiska objęła w ramach nowego rządu Mateusza Morawieckiego — który zdaniem większości analityków ma przetrwać dwa tygodnie od powołania do głosowania na wotum zaufania. 8 grudnia sprawę skomentował na konferencji prasowej lider bloku demokratycznego w Sejmie, Donald Tusk:
– Wczoraj o tym przez chwilę mówiono na sali sejmowej, ale PiS tego nie potraktował poważnie. Jestem absolutnie tym zszokowany. Mówię o bezprecedensowej, rujnującej dla państwa, wymianie ciosów pomiędzy Orlenem i spółką utworzoną przez Orlen, i prywatnego polskiego biznesmena, ta spółka ma budować tzw. małe elektrownie atomowe, SMR-y. Ten dwutygodniowy niby-rząd Mateusza Morawieckiego niespodziewanie podjął decyzję wbrew opinii Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego — powiedział Tusk.
Czytaj też: PiS zostawia nowemu rządowi „prezent”. Sam osiem lat temu przyszedł na gotowe
Jednoznacznie po stronie ABW stanął Mariusz Kamiński, minister spraw wewnętrznych i administracji oraz koordynator służb specjalnych w rządzie PiS drugiej kadencji.
„Działania ABW podejmowane w tej sprawie miały na celu należyte zabezpieczenie interesów RP, były prowadzone zgodnie z przepisami i przy zachowaniu najwyższych standardó” – napisał Mariusz Kamiński w oświadczeniu opublikowanym w mediach społecznościowych. Całość oświadczenia można przeczytać poniżej.
