„Sudan znajduje się w centrum długotrwałych, permanentnych kryzysów. Charakteryzuje się częstymi konfliktami zbrojnymi” – mówi DW Marina Peter, założycielka Forum Sudanu i Sudanu Południowego.

„Kiedy w jednym z tych krajów wybucha konflikt, czy to w Egipcie, Libii, Czadzie, Republice Środkowoafrykańskiej, Sudanie Południowym, Etiopii, Erytrei czy – patrząc za Morzem Czerwonym – w Arabii Saudyjskiej, zawsze dotyczy to sąsiedniego kraju. ”.

Od tygodnia w niestabilnym politycznie Sudanie, dwóch najpotężniejszych generałów i ich jednostki walczą o kontrolę. Wybuch przemocy między siłami lojalnymi wobec szefa armii – Abdela Fattaha al-Burhana, faktycznego władcy kraju – a jego zastępcą, Mohamedem Hamdanem Daglo, ps. destabilizując region, mówi Peter.

Sudan Południowy martwi się o dochody z ropy

Dodaje, że wszystkim tym krajom zależy na dobrych stosunkach z Sudanem, ale zwłaszcza Sudanowi Południowemu, który w 2011 roku ogłosił niepodległość od północy. Od tego czasu różne grupy etniczne walczą o władzę, wywołując wojnę domową w młodym państwie do 2013 roku. co spowodowało setki tysięcy zgonów.

Spośród około 11 milionów Sudańczyków Południowych kilka milionów zostało wewnętrznie przesiedlonych lub uciekło do krajów sąsiednich. Wojna oficjalnie zakończyła się w 2020 roku, ale pokój jest kruchy: „Do dziś w różnych miejscach Sudanu Południowego wciąż toczą się walki między rebeliantami” – mówi Peter.

Jednak wspólna historia silnie łączy ludzi w obu krajach, mówi Gerrit Kurtz z grupy badawczej Afryki i Bliskiego Wschodu w Niemieckim Instytucie Spraw Międzynarodowych i Bezpieczeństwa w Berlinie. „Wiele osób z obu krajów mieszka lub przebywa w swoich krajach, w tym uchodźcy, i oczywiście istnieją również bliskie powiązania polityczne i gospodarcze” – powiedział Kurtz w rozmowie z DW.

Dodaje, że Sudan Południowy jest uzależniony od obcej waluty pochodzącej ze sprzedaży ropy naftowej, która stanowi około 95% dochodów publicznych. Sudan ma kluczowe znaczenie dla tego eksportu, ponieważ ropociąg biegnie przez Sudan do Morza Czerwonego. Dlatego rząd Sudanu Południowego jest bardzo zainteresowany zapewnieniem utrzymania tego połączenia, mówi Kurtz.

Ale rząd sam jest w sprzeczności – sytuacja, w której lider RSF Daglo wcześniej działał jako mediator. „A teraz, gdy już tak nie jest, a partie Sudanu Południowego w jakiś sposób próbują zająć swoje stanowisko w odniesieniu do konfliktu na północy, może to teraz doprowadzić do eksplozji przemocy w Sudanie Południowym”, ostrzega Kurtz.

Kryzys humanitarny w Czadzie

Wojsko Czadu poinformowało, że w poniedziałek rozbroiło 320 bojowników paramilitarnych z Sudanu, którzy przekroczyli granicę. Ale to głównie cywile są teraz w ruchu. Uchodźcy z spornych obszarów w zachodnim Sudanie już przybyli do Czadu, powiedział DW minister komunikacji tego kraju Aziz Mahamat Saleh. I to pomimo zamknięcia 1500-kilometrowej granicy z Sudanem.

Saleh mówi, że Czad ma kulturę gościnności i nie może hermetycznie zamknąć swoich granic. „Apelujemy do międzynarodowych partnerów o wsparcie nas w tym kryzysie humanitarnym na horyzoncie” – dodaje.

W kraju przebywa już ponad 500 000 uchodźców, mówi Saleh, dodając, że obawia się, że trwająca wojna może mieć trwały wpływ na cały region Sahelu, w tym na handel między dwoma sąsiadami.

Tradycyjnie między Czadem a Sudanem odbywał się duży ruch graniczny, na przykład przepływ pasterzy wypasających swoje stada po obu stronach granicy. Chociaż stosunki uległy pogorszeniu podczas konfliktu w Darfurze, od tego czasu poprawiły się.

Wspólny interes w stabilności

Egipt ma również długą historię z Sudanem, i to nie tylko jako partner handlowy. Już w czasach faraonów Sudan był częścią Egiptu i nazywał się Nubią. Przez krótki czas jednak Nubijczycy rządzili także Egiptem, a później oba kraje znalazły się pod brytyjskim panowaniem kolonialnym.

Egipt i Sudan mają podobne kultury, a relacje niektórych sudańskich elit są bliskie z Egiptem, mówi Kurtz: „Wielu studiowało w Egipcie, a siły zbrojne były tam szkolone lub odbywały regularne szkolenia w Egipcie” – mówi Kurtz. Kiedy wybuchł niedawny konflikt, członkowie egipskich sił powietrznych przebywali w Sudanie na szkoleniu. Według sudańskich urzędników 177 ewakuowano z powrotem do Egiptu.

Reżim wojskowy w Egipcie ma tendencję do postrzegania rządu wojskowego Sudanu jako sojusznika. „Stosunki są bliskie, zwłaszcza po stronie sił zbrojnych i wojska” – mówi Kurtz.

Innym czynnikiem jest spór o wodę w Nilu, który zaostrzył się od czasu, gdy Etiopia spiętrzyła górę rzeki, aby zasilić swoją gigantyczną elektrownię GERD. Egipt chce „wciągnąć Sudan do własnego obozu w konflikcie” – mówi Kurtz. Negocjacje między trzema narodami wstrzymywały się od lat, ale traktat nie doszedł do skutku.

Nawet z taką niepewnością w tle, na początku obecnego konfliktu między armią Sudanu a RSF, Egipt i Sudan Południowy zaoferowały mediację, co jest tylko kolejnym dowodem na to, że sąsiedzi Sudanu mają wspólny interes w jego stabilności.

Ten artykuł pierwotnie ukazał się w języku niemieckim.