Rosyjskie siły lądowe wyruszyły na wojnę na Ukrainie w lutym 2022 r. z około 5000 dział artyleryjskich i wyrzutni rakiet. Dwadzieścia osiem miesięcy później stracili nie mniej niż 1400 dział i wyrzutni w wyniku działań ukraińskich.

Ale straty bojowe nie są jedynym obciążeniem dla rosyjskiego korpusu artyleryjskiego. Ponad dwa lata ciężkich walk zużyły lufy wielu haubic, a także wyczerpały przedwojenne zapasy amunicji w Rosji.

Coraz bardziej zdesperowany potrzebą ciężkiej broni i zmagający się z produkcją nowej artylerii i pocisków, Kreml udostępnił składy z czasów wczesnej zimnej wojny i broń, która była przestarzała dziesiątki lat temu. A żeby ją uzbroić, Rosja zwróciła się do nowego sojusznika: Korei Północnej.

Haubica M-46 z lat 50. XX wieku jest przykładem tej nowej dynamiki. 8,5-tonowe działo dla ośmiu osób wystrzeliwuje pociski kalibru 130 mm na odległość 17 mil z szybkością pięciu pocisków na minutę. To potężna broń, ale ciężka, trudna do transportu i wymagająca dużej siły roboczej. Dlatego w latach 70. armia radziecka zastąpiła M-46 wydajniejszymi haubicami kalibru 152 mm.

Znaczne straty tych nowszych dział — i wyczerpywanie się przedwojennych zapasów luf i pocisków artyleryjskich w Rosji — cofnęły Kreml w czasie. Po roku lub dwóch od rozpoczęcia szerszej wojny na Ukrainie wady M-46 nie były już dyskwalifikujące. W tym momencie alternatywa dla stary artyleria była NIE artyleria.

Według @highmarsed, analityka, który bada zdjęcia satelitarne rosyjskich składowisk, w 2022 r. w Rosji znajdowało się 665 M-46 w rezerwie. Do lutego 2024 r. usunięto około 65. A teraz tempo reaktywacji wzrasta.

Wideo, które pojawiło się w mediach społecznościowych na początku tego miesiąca, przedstawia M-46 w pociągu, który najwyraźniej zmierza na linię frontu. „Zabrali prawdopodobnie około połowy zmagazynowanych 130-milimetrowych M-46[s] „z magazynu” – podsumował @highmarsed w zeszłym tygodniu.

To około 330 potężnych, ale starych i ciężkich haubic zastępczych dla pozbawionej siły ognia rosyjskiej armii na Ukrainie. Rosyjskie fabryki nie produkują już pocisków 130-milimetrowych, ale północnokoreańskie fabryki Do—nie powinno więc dziwić, że w sieci pojawiły się filmy przedstawiające rosyjskie karabiny M-46 strzelające do Korei Północnej.

Amunicja do haubic jest owocem bliższych powiązań wojskowych Moskwy z Pjongjangiem. Powiązań, które zaniepokoiły Kijów i Seul i skłoniły ten drugi do zwiększenia wsparcia finansowego dla Pjongjangu.

Dzięki potężnemu pociskowi i przyzwoitemu zasięgowi M-46 jest szczególnie użyteczna jako broń „przeciwbateryjna” — to znaczy haubica do niszczenia innych haubic. Taki wniosek wyciągnęła Centralna Agencja Wywiadowcza USA, gdy w 2009 r. zbadała północnokoreańskie i południowokoreańskie zasoby artyleryjskie. CIA nazwała M-46 „najskuteczniejszą bronią przeciwbateryjną w Korei”.

Ale Rosjanie mogą mieć problemy z transportem i wsparciem dużych dział wzdłuż 700-milowej linii frontu na Ukrainie. Rosyjskie wojsko straciło na Ukrainie tak wiele pojazdów — nie tylko czołgi i transportery opancerzone, ale także ciężarówki i ciągniki artyleryjskie — że zaczęło wyposażać pułki i brygady frontowe w cywilne pojazdy terenowe i motocykle terenowe.

Nie trzeba dodawać, że 1,5-tonowy pojazd ATV nie może holować 8,5-tonowego pojazdu M-46.

Innym problemem dla rosyjskich artylerzystów, którzy mają otrzymać 70-letnie M-46, jest to, że będą zależni od zagranicznych hojności w kwestii amunicji. Korea Północna i Iran są jedynymi dużymi producentami pocisków 130-milimetrowych.

Aby utrzymać w akcji swoje nowe, stare haubice, Moskwa będzie musiała utrzymywać dobre stosunki z Pjongjangiem i Teheranem.

Źródła:

1. @highmarsed: https://x.com/HighMarsed/status/1811887643363291142

2. Oryx: https://www.oryxspioenkop.com/2022/02/attack-on-europe-documenting-equipment.html

3. Centralna Agencja Wywiadowcza: