W niedawnym badaniu opublikowanym w Postępy JCPPNaukowcy zbadali powiązania między charakterystyką okolicy a objawami zespołu nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD) u dzieci z opóźnieniami rozwojowymi (DD) i autyzmem.

Wyniki badań wskazują, że młodzież autystyczna z biedniejszych dzielnic wykazuje więcej objawów ADHD, co podkreśla potrzebę poprawy sytuacji i zwiększenia zasobów w tych obszarach w celu zmniejszenia nierówności wśród dzieci z tym powszechnym zaburzeniem neurorozwojowym.

Badanie: Badanie związku warunków sąsiedzkich z objawami zespołu nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi u dzieci z autyzmem przy użyciu wskaźnika możliwości dziecka 2.0. Źródło zdjęcia: Studio Romantic/Shutterstock.com

Tło

Naukowcy uważają, że u 40–70% dzieci autystycznych występują nasilone objawy ADHD, co może być powiązane ze słabszą reakcją na leczenie, większym upośledzeniem funkcjonalnym oraz większymi deficytami językowymi, adaptacyjnymi, społecznymi i behawioralnymi.

Choć udowodniono wpływ genów na ADHD, obecnie uważa się, że znaczącą rolę odgrywają również czynniki środowiskowe. Badania wykazały również związek między objawami ADHD a konfliktami rodzinnymi, stylem wychowania, stresem rodzicielskim oraz statusem społeczno-ekonomicznym (SES) gospodarstwa domowego i sąsiedztwa.

Inne cechy okolicy, takie jak mniejsza liczba udogodnień, mniej terenów zielonych, podupadające budynki, wandalizm, brak bezpieczeństwa i wsparcia społecznego, mogą również odgrywać pewną rolę.

Jednakże nie badano dotychczas powiązań między czynnikami występującymi w sąsiedztwie a objawami ADHD u dzieci z zaburzeniami rozwoju psychoruchowego lub autyzmem.

O badaniu

Naukowcy wykorzystali wielowymiarowe wskaźniki, które obejmowały dane dotyczące sfery społecznej, ekonomicznej, zdrowotnej, środowiskowej i edukacyjnej, aby zbadać, czy narażenie na gorsze zasoby lub warunki na poziomie sąsiedztwa może być powiązane z objawami ADHD w okresie dojrzewania lub w połowie dzieciństwa. Zostały one wykorzystane do obliczenia wyników szans sąsiedztwa.

Porównano tę zależność u dzieci autystycznych, u dzieci z DD, ale bez autyzmu, oraz u dzieci rozwijających się prawidłowo (TD).

Dzieci wzięły udział w badaniu Childhood Autism Risks from Genetics and the Environment (CHARGE), a pierwszą ocenę przeprowadzono w wieku od dwóch do pięciu lat, a następnie w wieku od ośmiu do dwudziestu lat, podczas których oceniano objawy ADHD na podstawie 58-punktowej Listy Kontrolnej Zachowań Odbiegających od Standardów (ABC).

Współzmienne obejmowały płeć przypisaną przy urodzeniu, wiek ciążowy podczas porodu, pochodzenie etniczne i rasę, rodzinny SES (w tym trudności finansowe i wykształcenie gospodarstwa domowego). Dane analizowano przy użyciu modeli regresji liniowej i analizy wariancji (ANOVA).

Wyniki

W badaniu wzięło udział 246 dzieci z autyzmem, 85 dzieci z DD i 193 dzieci z TD. Podczas wstępnej oceny uczestnicy mieli średnio 3,8 roku; około 77% było płci męskiej, a 52% rasy białej. Prawie jedna na pięć rodzin zgłosiła trudności finansowe po narodzinach dziecka.

Średnio dzieci z grupy TD były młodsze od dzieci autystycznych w momencie przyjęcia do badania, a grupa DD miała niższe wyniki w nauce, niższy wiek urodzenia i wyższy odsetek dziewczynek niż pozostałe grupy.

Rodziny w grupie TD rzadziej zgłaszały trudności finansowe. Jednak grupy były podobne pod względem SES, zmiennych demograficznych i wyników szans sąsiedztwa.

Mniejsze możliwości w sąsiedztwie wiązały się z większą liczbą objawów ADHD w okresie dojrzewania lub średniego dzieciństwa, szczególnie wśród dzieci autystycznych, u których mniejsze możliwości ekonomiczne i społeczne wiązały się ze znacznie większymi objawami ADHD.

Jednakże nie stwierdzono istotnych różnic w odniesieniu do czynników środowiskowych i zdrowotnych na poziomie sąsiedztwa. Uwzględnienie objawów ADHD we wczesnym dzieciństwie nie zmieniło znacząco wyników.

Ogólnie rzecz biorąc, badanie wskazuje, że dostępność zasobów lokalnych we wczesnym dzieciństwie może mieć wpływ na nasilenie objawów ADHD w późniejszym życiu, zwłaszcza w przypadku dzieci autystycznych.

Podkreśla to znaczenie poprawy warunków socjalnych i ekonomicznych w społecznościach w celu zmniejszenia objawów ADHD.

Wnioski

W badaniu tym zbadano związek między złymi warunkami sąsiedzkimi w chwili urodzenia a objawami ADHD w okresie dzieciństwa i dojrzewania, ze szczególnym uwzględnieniem młodzieży autystycznej oraz dzieci z zaburzeniami rozwoju bez autyzmu.

Wyniki badań wskazują, że gorsze warunki życia w sąsiedztwie wiążą się z nasileniem objawów ADHD, zwłaszcza wśród osób autystycznych, co może wskazywać na większą podatność tych osób na czynniki środowiskowe.

Badanie podkreśla znaczenie zasobów społecznych i ekonomicznych okolicy, które mają istotny wpływ na wyniki leczenia ADHD u dzieci autystycznych.

Mocnymi stronami tych badań są zróżnicowana próba, rygorystyczne kryteria diagnostyczne i pomiar sprawdzonych warunków sąsiedztwa.

Jednak ograniczenia obejmują poleganie na zgłaszanych przez rodziców objawach ADHD, potencjalne uprzedzenia i nieuwzględnianie przeprowadzek rodzin lub zmian w sąsiedztwie. Ponadto próba miała stosunkowo wysoki status społeczno-ekonomiczny, co może ograniczać możliwość uogólnienia wyników.

Chociaż istnieją skuteczne metody pomocy dzieciom z ADHD i autyzmem, osoby z uboższych dzielnic mogą mieć mniejszy dostęp do tych usług i innych możliwości.

Badanie podkreśla potrzebę dalszych badań w celu zbadania wpływu sąsiedztwa na różne etapy rozwoju.

W raporcie sugeruje się działania polityczne mające na celu poprawę zasobów dla dzieci z zaburzeniami neurologicznymi w zaniedbanych dzielnicach, co może potencjalnie zmniejszyć długoterminowe dysproporcje w wynikach leczenia ADHD.