Wysoka częstość występowania chorób neurologicznych ma niszczycielski wpływ na społeczności lokalne w Afryce.

„Zdrowie psychiczne i choroby neurologiczne są w Kenii często źle rozumiane” – powiedziała Penny Wangari-Jones, założycielka Hidden Voices, kenijska organizacja charytatywna zajmująca się zdrowiem psychicznym. „Ludzie są często zabierani do kościołów, modlą się za nich lub mówi się im, że są opętani. Pacjenci są często zaniedbywani, zamykani w domach lub pozostawiani na śmierć w instytutach. To wstrząsające”.

Choroby neurologiczne są obecnie główną przyczyną złego stanu zdrowia na całym świecie, na którą cierpi około 3,4 miliarda ludzi żyją z chorobami neurologicznymi. Jednakże choroby neurologiczne w nieproporcjonalnym stopniu dotykają Afrykę Subsaharyjską w porównaniu z innymi częściami świata.

Około 50% osób zgłaszających się na pogotowie w Afryce ma jakieś powikłania neurologiczne, a częstość występowania chorób neurologicznych jest często dwukrotnie większa niż w regionach o wyższych dochodach. Na przykład częstość występowania padaczki jest od dwóch do trzech razy większa w Afryce Subsaharyjskiej niż w Europie.

„Ponieważ często nie ma opieki zdrowotnej ani źródeł pomocy dla ludzi, społeczności lokalne nie mają możliwości zapewnienia opieki osobom cierpiącym na choroby neurologiczne lub psychiczne” – Wangari-Jones powiedziała DW.

Dlaczego w Afryce występuje tak duża częstość występowania chorób neurologicznych?

Do najważniejszych czynników wpływających na schorzenia neurologiczne zalicza się udar, encefalopatia noworodkowa (uszkodzenie mózgu), ból neuropatyczny (lub nerwowy), choroba Alzheimera i inne formy demencji.

Jedną z przyczyn większej częstości występowania w Afryce są choroby zakaźne, takie jak HIV, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i malaria, które mogą powodować powikłania neurologiczne, takie jak zapalenie mózgu.

Jednak według Jo Wilmshurst, ordynatora neurologii dziecięcej w szpitalu dziecięcym Czerwonego Krzyża War Memorial w Cape Town w Republice Południowej Afryki, problemy wynikają również z wielu czynników społeczno-ekonomicznych i związanych ze zdrowiem publicznym.

„Możesz mieć dziecko [with neurological conditions] które z większym prawdopodobieństwem urodzi się w środowiskach o niekorzystnej sytuacji społeczno-ekonomicznej, gdzie matka może być narażona na zakażenie wirusem HIV. Mogą też mieć gruźlicę. A do tego dochodzą wszystkie bariery w dostępie do opieki” – stwierdził Wilmshurst.

Dodała, że ​​problemy neurologiczne często zaczynają się przed porodem, a powikłania lub infekcje podczas porodu mogą spowodować trwałe uszkodzenie neurologiczne. Brak neonatologów oznacza, że ​​uszkodzenie często nie jest diagnozowane ani leczone na czas, aby zapobiec trwałym uszkodzeniom neurologicznym.

„Do tego dochodzi zdrowie matek. W Western Cape poziom narażenia na toksyny pochodzące z płodowego zespołu alkoholowego, który powoduje stany neurologiczne u dzieci, jest na poziomie pandemii” – powiedziała DW Wilmshurst.

Naprawić medyczny „drenaż mózgów” w Afryce

Obecnie w Afryce brakuje lekarzy specjalistów i innego personelu medycznego, aby uporać się ze skalą ciężaru chorób neurologicznych.

„Głównym problemem jest to, że specjalistyczne kształcenie medyczne nie przyjęło się w Afryce na stałe. Można faktycznie określić najczęstszą częstość występowania chorób neurologicznych w regionach, w których brakuje neurologów” – stwierdził Wilmshurst.

Istnieje uderzająca różnica w liczbie neurologów między krajami afrykańskimi i europejskimi – w Afryce przypada 0,03 neurologów na 100 000 mieszkańców, w porównaniu z 8,45 neurologów na 100 000 mieszkańców Europy..

Wilmshurst powiedział, że sytuacja się poprawia. Pracowała nad budowaniem od podstaw usług medycyny neurologicznej w Afryce, czego częścią jest szkolenie lekarzy specjalistów.

„Zabieramy lekarza [from around Africa] przez dwa lata i przejść intensywne szkolenie [in South Africa]. Pierwsza stażystka, która wróciła do Tanzanii, była pierwszym neurologiem dziecięcym w całym kraju” – powiedziała.

Choć w ciągu ostatnich 16 lat w ramach programu przeszkolono jedynie około 200 lekarzy specjalistów, ich wpływ jest ogromny.

„Mieliśmy jednego stażystę, który wrócił do Kenii, gdzie opowiadał się za wprowadzeniem na rynek szczepionki przeciw rotawirusom i lobbował za nią. Wiemy to [after] wdrożenie szczepień przeciw rotawirusom… spadła śmiertelność z powodu powikłań rotawirusowych. Uratował tam kilka milionów istnień ludzkich” – powiedział Wilmshurst.

Wsparcie społeczne dla schorzeń neurologicznych

Wangari-Jones stwierdziła, że ​​aby uporać się z obciążeniem chorobami neurologicznymi, ważne jest, aby programy wsparcia integrowały lokalne społeczności.

„Istnieje wiele strachu i niepokoju w związku z lekami i współczesną medycyną, często z powodu przeszłych traum z czasów kolonialnych. Jednym z wyzwań jest zapobieganie nadmiernej medykalizacji schorzeń neurologicznych, która zniechęcałaby lokalne społeczności do tradycyjnego podejścia do opieki” – stwierdziła.

Wangari-Jones współpracuje z Hidden Voices, aby zmniejszyć piętno i strach związany z chorobami neurologicznymi i psychicznymi, często rozmawiając z lokalnymi grupami kościelnymi i szkołami w Kenii.

„Podczas tych rozmów ludzie często zgłaszają swoje problemy i incydenty z członkami rodziny. Jest to sposób na dotarcie do mieszkańców społeczności lokalnej i pomoc im w dostępie do źródeł opieki zdrowotnej i społecznej” – powiedziała.

Zdrowie społeczności jest także kluczowym celem Wilmshursta, który organizuje programy szkoleniowe w zakresie „masy krytycznej”. Lokalni pracownicy służby zdrowia i opieki są przeszkoleni w zakresie rozpoznawania i leczenia chorób neurologicznych. Często to szkolenie jest uzupełniane na istniejących programach leczenia chorób takich jak HIV lub gruźlica.

„Ludzie w Afryce są zajęci. Obciążenie pracą jest ogromne, a ludzie mają mnóstwo zobowiązań. Jedynym sposobem na zmianę sytuacji jest posiadanie rozwiązań, które są wykonalne i można je dostosować do środowiska, w którym pracują” – powiedział Wilmshurst.

Mamy nadzieję zmniejszyć obciążenie Afryki chorobami neurologicznymi poprzez współpracę zarówno odgórną z programami zdrowia publicznego, jak i oddolną ze społecznościami lokalnymi.

Redakcja: Carla Bleiker

Źródło: Współpracownicy ds. zaburzeń układu nerwowego (2024). Globalne, regionalne i krajowe obciążenie zaburzeniami układu nerwowego, 1990–2021: systematyczna analiza na potrzeby badania Global Burden of Disease Study 2021. Lancet Neurologia. DOI: 10.1016/S1474-4422(24)00038-3