Kiedy Brian Mann był małym dzieckiem i dorastał w Cape Breton w Nowej Szkocji, czasami grzebał w szufladzie rodzinnej kuchni i wyciągał gogle lotnicze, które jego ojciec nosił podczas II wojny światowej.

Mann wychodził na zewnątrz, zakładał gogle i wyobrażał sobie, że lata samolotem Spitfire, którym jego ojciec służył w Królewskich Kanadyjskich Siłach Powietrznych.

„Widziałem tylko chmury i niebo” – powiedział 72-letni Mann. „I nawet wtedy myślałem sobie: „To jest to, na co patrzył przez te gogle. Tak to wyglądało”. I to było tak blisko jego Spitfire’a, jak tylko mogłem”.

Mann nigdy nie spełnił swojego dziecięcego marzenia o lataniu Spitfire’em Eda Manna. Ale w czerwcu w muzeum w Polsce udało mu się usiąść w kokpicie.

„To było bardzo emocjonalne, zobaczyć to i to było coś, czego się spodziewaliśmy, ponieważ naprawdę nie można się na to przygotować” — powiedział Mann. „Wszystko sprowadza się do tego, że to jest prawdziwy samolot, którym latał mój ojciec”.

Podczas II wojny światowej wyprodukowano około 20 000 Spitfire’ów, ale przetrwało ich tylko kilkaset. Tylko kilkadziesiąt uważa się za zdatne do lotu.

Dotarcie do Polski, aby zobaczyć Spitfire Eda Manna, ukoronowało dwudziestoletnie starania jego rodziny o zobaczenie samolotu. Mann zmarł w 1996 r., nie wiedząc, że jego samolot przetrwał wojnę. Jego rodzina dowiedziała się o jego istnieniu dopiero w 2005 r.

Poprzednie wyjazdy zostały opóźnione z powodu problemów zdrowotnych i śmierci w rodzinie, a plany wyjazdu do Polski w maju 2020 r. zostały pokrzyżowane przez pandemię COVID-19.

Jak samolot trafił do Polski

Spitfire Eda Manna — nazwany Florence na cześć jego żony — miał barwne życie po wojnie. Pojawił się w filmie z 1969 r. Bitwa o Anglię w scenach, w których piloci wsiadali i wysiadali ze Spitfire’ów.

Brian Mann i jego ojciec wybrali się do kina, żeby obejrzeć film, kiedy miał on premierę, nie zdając sobie sprawy, że na ekranie przed nimi znajduje się Spitfire Eda Manna.

Po zakończeniu zdjęć Spitfire’a wykorzystano jako mobilny samolot pokazowy Królewskich Sił Powietrznych.

W 1977 roku został wymieniony z Polską w ramach operacji Fair Exchange. Miłośnicy lotnictwa uważali tę wymianę za coś dalekiego od uczciwości, ponieważ w zamian wysłano do Wielkiej Brytanii DH9A, samolot z I wojny światowej, który był jedynym tego typu samolotem.

Stamtąd maszyna trafiła do Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie i została przemalowana tak, aby przypominała maszynę pilotowaną przez polską jednostkę Królewskich Sił Powietrznych.

To tutaj Mann i pięciu członków rodziny stanęli twarzą w twarz z samolotem. Urzędnicy zorganizowali prywatne oglądanie, które trwało prawie dwie godziny.

Heather MacDonald była jedną z osób z rodziny na wycieczce. Jest młodszą siostrą Briana Manna.

„Siedzieć na skrzydle i położyć ręce tam, gdzie trzymał swoje tata, to było coś niesamowitego” – powiedziała.

Uważa, że ​​jej ojciec byłby dumny, gdyby jego dzieci zainteresowały się samolotem i przejęły się nim na tyle, by wybrać się w podróż, żeby go zobaczyć.

Na pokazie obecni byli również niektórzy ludzie, którzy odegrali rolę w poinformowaniu rodziny Mann o miejscu pobytu Florence. Wśród nich był Franek Grabowski, polski niezależny badacz i dziennikarz.

Grabowski zauważył, że oznaczenia na samolocie wskazywały, że nie lecieli nim Polacy. To zapoczątkowało poszukiwania, które ostatecznie doprowadziły do ​​Mannów.

„To było jak spotkanie ze starą rodziną, bo korespondowaliśmy ze sobą przez wiele lat” [with them] zanim w końcu tam dotarliśmy — powiedział MacDonald.

Brian Mann powiedział, że chociaż dla członków rodziny była to pierwsza podróż, podczas której mogli zobaczyć samolot, jest to część historii rodzinnej, którą będą odwiedzać przyszłe pokolenia.

„Z samolotem taty oznacza to, że nie zostanie zapomniany” – powiedział. „Zawsze będzie”.