Tuż po tym, jak Everything Everywhere All At Once zgarnęło nagrody Screen Actors Guild Awards, 94-letni James Hong przypomniał sobie czasy, kiedy Hollywood postrzegał azjatyckich aktorów jako „nie kasowych”.

„Ale spójrz na nas teraz, huh!” – żartował gwiazdor prawie 700 ról filmowych i telewizyjnych, wywołując gromkie brawa.

W większości azjatycka i azjatycko-amerykańska obsada przełomowej komedii science fiction – w tym Hong – zdobyła już długą listę wyróżnień. Michelle Yeoh i Ke Huy Quan jako pierwsi Azjaci zdobyli nagrody SAG dla najlepszej aktorki i najlepszego męskiego aktora drugoplanowego. Teraz walczą o największą nagrodę Hollywood – Oscary. Film ma 11 nominacji, a cztery z nich są pochodzenia azjatyckiego.

Ale azjatycki moment Hollywood wydaje się już dawno spóźniony. Z pewnością narastał od czasu sukcesu Oscarowego mrocznego satyrycznego Parasite Bong Joon-ho i nawiedzonego Minari Lee Isaaca Chunga. W tym roku falę zrobił również indyjski epicki film akcji RRR. Ale platformy streamingowe od dawna wskazują drogę dzięki hitom, takim jak Squid Game i Pachinko.

„Hollywood w końcu dogania resztę świata” — mówi Diana Othman, singapurska miłośniczka filmów, która każdego roku ogląda ponad 100 nowych filmów. Z zadowoleniem przyjęła nominację Yeoh w jednej z „najbielszych” kategorii Oscara. Jeśli się powiedzie, Yeoh zostanie pierwszą Azjatką, która zdobędzie nagrodę dla najlepszej aktorki.

Ale 60-letni Yeoh, który działa w branży od czterech dekad, jest już supergwiazdą, niezależnie od tego, czy zgadzają się z tym wyborcy Oscara.

„Jeśli mam być szczery, jej wygrana jest lepsza dla Oscarów niż dla niej” — mówi filipiński filmowiec Quark Henares, porównując to do „poświaty, jaką cieszyła się Akademia po zwycięstwie Parasite”.

W ostatnich latach hollywoodzkie studia opierały się na sukcesie hitów Marvela i filmów nostalgicznych, takich jak Top Gun: Maverick. A kina otrzymały cios młotkiem podczas pandemii.

Dlatego widzowie na całym świecie zwrócili się do platform streamingowych, takich jak Netflix, Amazon i Apple TV, które oferują świeże i oryginalne treści. „Asia od jakiegoś czasu ma chwilę” – mówi Henares, wskazując nie tylko na sukces filmów i programów streamingowych, ale także zespołów popowych, takich jak BTS.

Zgodnie z raportem branżowym z 2021 r., przychody z cyfrowej rozrywki (72 mld USD; 40 mld GBP) w 2021 r. były ponad trzykrotnie wyższe niż ze światowego box office (21 mld USD).

Podczas gdy Hollywood od dawna przygląda się rynkom chińskim i innym azjatyckim, dane pokazują, że jego udział w chińskich przychodach kasowych stale spadał w ciągu ostatniej dekady. Raporty sugerują, że może to być spowodowane silnym przemysłem krajowym, a także słabym zainteresowaniem hollywoodzkimi hitami.

Ale wciąż jest to lukratywny rynek, a hollywoodzkie studia często były oskarżane o uleganie mu za pomocą symbolicznej reprezentacji, a także cenzury.

Jak na ironię, film Marvela Shang-Chi and the Legend of the Ten Rings, który powstał z myślą o chińskiej publiczności, nigdy nie był wyświetlany w tym kraju.

To był hit w Stanach Zjednoczonych, gdzie badania pokazują, że coraz bardziej zróżnicowana publiczność – prawie 43% populacji w 2021 r.

Według badania z 2021 r. siedem z 10 najlepszych filmów kinowych dla azjatyckich kinomanów w 2021 r. zawierało obsady, w których ponad jedna trzecia to mniejszości. To samo dotyczyło czarnych i latynoskich kinomanów.

Pani Diana zjeżyła się na sugestię niektórych osób w Internecie, że znaczenie produkcji azjatyckich polegało bardziej na różnorodności i symbolicznej reprezentacji niż na rzeczywistej wartości: „Dlaczego muszą się wzajemnie wykluczać? ​​Filmy mogą być – i były – jednym i drugim. wyjątkowo dobre, a także nośniki reprezentacji, takie jak Get Out i Judas and the Black Messiah”.

Ale eksperci twierdzą, że branża nie zmienia się tak szybko, jak publiczność.

Zdaniem reżysera Janna Turnera brak różnorodności w Hollywood nie wynika z rozdania Oscarów.

„Po prostu obnażają prawdę o niedostatecznej reprezentacji kobiet i osób kolorowych zarówno przed, jak i za kamerą. Problemu nie da się rozwiązać przez dekorowanie okien na rozdaniach nagród. Trzeba się nim zająć na poziomie zatrudniania. Ale na razie badania pokazują, że bladzi mężczyźni nadal wykonują większość pracy”.

I to pomimo sukcesu Yeoh i innych, mówi Milton Liu, dyrektor wykonawczy Asian American Media Alliance, dodając, że azjatyckie kreacje w Hollywood miały tylko „skromne zyski i możliwości”.

„Oprócz niedostatecznej reprezentacji wszystkich azjatyckich ról aktorskich, tylko 14 ze 138 ról było rolami głównymi” – powiedział, powołując się na raport o różnorodności Hollywood z 2022 r.

„Chociaż może nastąpić wzrost liczby azjatyckich twórców w aktorstwie, pisaniu scenariuszy i reżyserowaniu, obserwujemy niedostateczną reprezentację na wyższych stanowiskach, takich jak główne role aktorskie i producenci wykonawczy/showrunnerzy”.

I dlatego pan Liu uważa, że ​​zdobycie Oscara dla Yeoh byłoby „monumentalne”.

Jak na ironię, rola Yeoh w Everything Everywhere została pierwotnie napisana dla mężczyzny i najpierw zaproponowana innej azjatyckiej supergwiazdie, która przetarła szlak w Hollywood: Jackie Chanowi.

Ale z głównymi rolami w hitach, takich jak Shang-Chi i Star Trek: Discovery, Yeoh już dawno prześcignął Chana.

Yeoh był w „długiej podróży” z Malezji przez Hongkong do Hollywood, mówi profesor Enoch Yee-lok Tam z Uniwersytetu Lingnan w Hongkongu.

„To nie tylko historia sukcesu chińskiej/azjatyckiej artystki, ale także historia sukcesu kobiety z regionu” – dodaje.

I Yeoh dobrze o tym wie. Wyraźnie wzruszona, powiedziała publiczności na SAG Awards: „To nie jest tylko dla mnie. To jest dla każdej małej dziewczynki, która wygląda jak ja”.