Narodowy Bank Polski na swoich stronach opublikował „Informację o transakcjach oszukańczych dokonywanych przy użyciu bezgotówkowych instrumentów płatniczych w I kwartale 2023 r.”. Z raportu wynika, że w okresie od stycznia do marca br. odnotowano 8399 oszustw przy użyciu polecenia przelewu na kwotę 44 202 711 zł. Liczba takich transakcji oszukańczych spadła o 21 proc. kwartał do kwartału, wartość poszła w dół o 6,6 proc.

„Średnia wartość oszukańczego polecenia przelewu zrealizowanego w I kwartale 2023 r. wyniosła 5 263 zł (wzrost o 18,3 proc. względem poprzedzającego kwartału)” – czytamy.

NBP zwrócił uwagę w raporcie, że największą liczbę transakcji oszukańczych dokonanych poleceniem przelewu zanotowano w pierwszym kwartale 2022 roku. Według banku centralnego mogło to być związane „z silnym napływem imigrantów z Ukrainy wywołanym agresją zbrojną Rosji na Ukrainę. Napływ ten spowodował zwiększony oraz niestandardowy przepływ środków pieniężnych na terytorium Polski, tworząc nowe okazje dla oszustów”.

Z danych sektora bankowego wynika, że najwięcej oszustw przy użyciu przelewu dokonano za pomocą przeglądarki internetowej – 4267 operacji. Stanowiło to 50,8 proc. wszystkich operacji oszukańczych przy użyciu polecenia przelewu w pierwszym kwartale br. Niewiele mniejszy udział, bo na poziomie 46,1 proc., dotyczy oszustw dokonanych za pomocą dedykowanej aplikacji – 3869 operacji.

Z danych podanych przez banki wynika, że w pierwszym kwartale 2023 roku dokonano 71 310 operacji oszukańczych kartami płatniczymi na kwotę 25 127 962 zł. W porównaniu z czwartym kwartałem 2022 roku odnotowano wzrost liczby oszustw o 0,8 proc. i spadek wartości oszustw o 0,7 proc.

Autorzy raportu podkreślili, że dominowały oszustwa w kategorii „Inne” – 59 598 na łączną kwotę 22 100 456 zł. Jak wyjaśniono, banki przekazują w ramach tej kategorii informacje o transakcjach dokonanych z wykorzystaniem danych karty płatniczej bez jej fizycznej obecności, np. w sklepach internetowych. „Stanowiły one 83,6 proc. ogółu oszustw; średnia wartość transakcji oszukańczej w tej kategorii wynosiła 370,83 zł” – dodano.

Ponadto oszustwa kartami zgubionymi lub skradzionymi stanowiły 13,3 proc. ogółu oszustw. Z przytoczonych danych wynika, że odnotowano 9488 takich przypadków na łączną kwotę 2 515 291 zł.

„Wśród transakcji oszukańczych przy użyciu kart płatniczych dominują operacje dokonane za granicą kartami wydanymi w Polsce. Pod względem liczby było to 84,9 proc., natomiast pod względem wartości 92,2 proc. takich transakcji” – podkreślono.

Agenci rozliczeniowi poinformowali, że w pierwszym kwartale br. odnotowano prawie 12 tys. operacji oszukańczych przy użyciu kart płatniczych na kwotę ponad 10,1 mln zł. Oznacza to wzrost liczby takich transakcji o 25,3 proc. oraz ich wartości o 15,3 proc. względem poprzedzającego kwartału i powrót do poziomów odnotowywanych we wcześniejszych kwartałach 2022 roku – zauważono.

Rozbieżność w danych przekazywanych przez agentów rozliczeniowych oraz banki wynika z tego, że m.in. dane od agentów rozliczeniowych nie obejmują transakcji dokonywanych w bankomatach kartami skradzionymi lub kartami sfałszowanymi oraz transakcji oszukańczych dokonanych poza granicami kraju kartami wydanymi w Polsce.