Oto tylko kilka rzeczy, na które czekamy w kosmosie w 2023 roku
W 2022 roku wiele wydarzyło się w wiadomościach kosmicznych — od Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba, który dostarczył nam niesamowitych zdjęć i danych z egzoplanet, po pierwsze uruchomienie programu księżycowego Artemis, piękne zaćmienia Księżyca i obserwacje planet.
I wygląda na to, że akcja będzie kontynuowana w 2023 roku. Oto tylko kilka rzeczy, na które czekamy w kosmosie.
Deszcz meteorytów
Rok zawsze zaczyna się od deszczu meteorytów Kwadrantydów. Chociaż w szczycie i w idealnych warunkach może wytworzyć ponad 100 meteorów na godzinę, rzadko to robi — ponieważ szczyt trwa zaledwie 12 godzin w porównaniu z większymi oknami, które mogą trwać znacznie dłużej.
Na półkuli północnej występuje również zwykle pochmurna pogoda, więc tempo jest bliższe 25 meteorów na godzinę. Ale w tym roku jest inny problem.
„Głównym problemem jest prawie pełnia księżyca w czasie szczytu, który nastąpi około północy 4 stycznia czasu lokalnego” – Peter Brown, Kanadyjska Katedra Badań nad Astronomią Meteorów i profesor na Western University w Londynie, Ont., powiedział w e-mailu.
Powiedział, że promieniowanie – lub miejsce, z którego wydają się pochodzić meteory na niebie – jest również niskie, co nie pomaga.
Szczyt nastąpi w nocy z 3 na 4 stycznia, kiedy księżyc będzie oświetlony w 92 procentach. Jednak dobrą wiadomością jest to, że chociaż szanse na ten deszcz wydają się niewielkie, Kwadrantydzi mają tendencję do wytwarzania ognistych kul.
Szybko do przodu do tego, co jest uważane za najlepszy deszcz meteorytów w roku. Perseidy, które występują od połowy lipca do początku września, osiągają szczyt w nocy z 12 na 13 sierpnia tego roku. Ten deszcz ma tendencję do wytwarzania około 100 meteorów na godzinę w szczytowym momencie w idealnych warunkach. Wspaniałą wiadomością jest to, że w tym roku księżyc będzie oświetlony tylko do 10 procent.
Następnie przeskakujemy do grudnia, kiedy dostajemy Geminidy. Ten deszcz jest kolejnym, który może wytworzyć ponad 100 meteorów na godzinę, wraz z ognistymi kulami. W tym roku szczyt opadów przypada na noc z 13 na 14 grudnia, bez ingerencji księżyca.
Jednak Brown powiedział, że dla obserwatorów meteorów może być gratka.
Ze względu na wpływ Jowisza – którego ogromna grawitacja może zmienić szczątki pozostałe po przelatujących kometach lub asteroidach – Eta Aquariids, które osiągają szczyt w nocy z 5 na 6 maja, mogą wyprodukować więcej meteorów niż normalnie. Jedynym minusem jest nieznośny księżyc, który tej nocy będzie w pełni.
Ogromny statek kosmiczny SpaceX
Pierwsze uruchomienie Space Launch System (SLS) NASA zakończyło się sukcesem po wielu opóźnieniach. Chociaż jest to obecnie najpotężniejsza rakieta na świecie, tuż przed Falcon Heavy firmy SpaceX, jej tytuł zostanie ostatecznie przekroczony przez masywną rakietę księżycową SpaceX, Starship.
Dla porównania, SLS ma osiem milionów funtów ciągu, podczas gdy Falcon Heavy ma pięć milionów funtów. Statek kosmiczny wyrzuci oba z wody z imponującą siłą ciągu 17 milionów funtów.
Po kilku nieudanych lądowaniach górnego stopnia statku kosmicznego, SpaceX w końcu przybił go do lądowania 5 maja 2021 r. Ale ten test osiągnął tylko 10 kilometrów wysokości. Następnym krokiem jest wystrzelenie w kosmos całej ułożonej w stos rakiety, która ma niewiarygodną wysokość 120 metrów (36 pięter), gdzie będzie okrążać Ziemię.
Warto również zauważyć, że jest to statek kosmiczny, który ma zabrać astronautów na powierzchnię Księżyca w ramach misji Artemis III, zaplanowanej nie wcześniej niż w 2025 roku.
Jak to zwykle bywa w przypadku SpaceX, wystąpiły opóźnienia w starcie orbitalnym Starship, ale teraz szacuje się, że może to nastąpić w pierwszym kwartale 2023 roku. To dobra wiadomość dla japońskiego miliardera, przedsiębiorcy Yusaku Maezawy, który kupił wszystkie miejsca na rakietę Starship na orbitę Księżyca w 2023 roku. Niedawno ogłosił swoich 10 pasażerów, którzy zostali wybrani w konkursie.
Wyprawa na Księżyc ma się odbyć w 2023 r., ale może ponownie zostać przesunięta w zależności od powodzenia pierwszego startu orbitalnego Starship. Jeśli tak się stanie, będzie to pierwsza cywilna misja na Księżyc.
Planety, wszędzie planety
Spotkania planet na niebie — tam, gdzie pojawiają się one blisko siebie — nazywane są koniunkcjami i są uważane za zabawne wydarzenia na niebie do obserwowania. Oto tylko kilka, które możesz złapać na początku nowego roku.
22 stycznia bystroocy Kanadyjczycy mogą spróbować złapać parowanie Wenus i Saturna nisko na południowym zachodzie tuż po zachodzie słońca. Ta dwójka będzie tak blisko, że prawie będą wyglądać, jakby się dotykali.
Jeśli możesz, spróbuj użyć lornetki, aby uzyskać widok z bliska.
Kolejna koniunkcja planetarna, która będzie faktycznie podobna do koniunkcji Wenus-Saturn, nadchodzi nieco ponad miesiąc później, tym razem między Wenus a Jowiszem.
Podobnie jak styczniowa impreza, ta odbędzie się po zachodzie słońca, ale tym razem będzie nisko na zachodzie. Jowisz i Wenus to dwie najjaśniejsze planety na naszym nocnym niebie, więc trudno będzie je przeoczyć.
Ponownie spróbuj użyć lornetki, jeśli możesz. W pobliżu możesz zobaczyć cztery najjaśniejsze księżyce Jowisza.
Więcej wizyt na Księżycu i powrót próbki asteroidy
Po prawie 50 latach z niewielką liczbą odwiedzających księżyc jest celem docelowym.
Pod koniec 2022 roku należąca do NASA sonda Orion spędziła kilka dni ze swojej 25,5-dniowej misji na orbicie wokół naszego najbliższego sąsiada. A wizyty na Księżycu trwają do nowego roku.
Rosja planuje wystrzelić Łunę 25 na Księżyc gdzieś w 2023 roku. Rosja — jako część byłego Związku Radzieckiego — ma długą historię misji księżycowych, szczególnie w programie Luna, z 20 udanymi misjami. Był także pierwszym, którego sonda uderzyła w Księżyc, jako pierwszy przeleciał obok Księżyca i jako pierwszy wykonał zdjęcie niewidocznej strony Księżyca.
Misja Luna 24, która miała miejsce w 1976 roku, zebrała 170 gramów próbek księżycowych z Mare Crisium i zwróciła je na Ziemię.
Jednak Luna 25 wyląduje w południowym regionie polarnym Księżyca i zbada górną warstwę powierzchniową Księżyca. Będzie również badać egzosferę Księżyca, niezwykle cienką atmosferę, która zawiera gazy, w tym potas i sód.
Ale jakie są szanse, że Rosjanie wystrzelą?
„Rosyjskie finansowanie nauki o kosmosie (inne niż ISS, które przynosi fundusze amerykańskie) jest bliskie zeru” – powiedział Jonathan McDowell, astronom z Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics, który również specjalizuje się w startach rakiet i satelitów.
„Więc Luna 25 była tworzona przez długi czas. Może pójść w 2023, może pójść w 2024”.
Indie również chcą wrócić na Księżyc z Chandrayaan-3, księżycowym orbiterem, lądownikiem i łazikiem. Podczas gdy ta misja napotkała wiele opóźnień (jak w przypadku każdej większej misji, takiej jak Luna 25 i Artemis I), Indyjska Organizacja Badań Kosmicznych powiedziała, że celuje w czerwcowy start.
To druga próba lądowania robota na Księżycu w tym kraju. Niestety, lądownik Vikram Chandrayaan-2 rozbił się na powierzchni, chociaż jego orbiter nadal działa dobrze.
Wreszcie, OSIRIS-REx – statek kosmiczny, który zebrał próbki z asteroidy o nazwie Bennu – wraca do domu ze swoją pamięcią podręczną 24 września.
A najlepsze jest to, że Kanada dostarczyła instrument pokładowy, który pozwolił na mapowanie asteroidy w 3D, niektóre z tych próbek zostaną przeanalizowane tutaj, w domu.
Zaćmienia
Niestety rok 2023 nie jest dobrym rokiem na zaćmienia w Kanadzie.
Najlepszym — i pierwszym — zaćmieniem roku dla Kanady jest obrączkowe zaćmienie Słońca 14 października.
Te zaćmienia zdarzają się, gdy księżyc przechodzi między słońcem a Ziemią, ale jego dysk nie zakrywa całkowicie słońca, pozostawiając coś, co niektórzy nazywają „pierścieniem ognia”.
W tym roku Kanada doświadczy tylko części pierścieniowego zaćmienia. Chociaż kraj nie zobaczy pierścienia, będzie postrzegany jako częściowe zaćmienie. Im dalej na zachód, tym więcej słońca będzie zakryte.
Dwa tygodnie później przychodzi kolej na księżyc, ale nie będzie to aż tak dramatyczne.
Wreszcie, 28 października nastąpi częściowe zaćmienie Księżyca, które będzie widoczne we wschodniej Kanadzie. Księżyc będzie w większości przesuwał się przez słabszy zewnętrzny cień Ziemi, ale w końcu cienki plasterek przesunie się przez ciemniejszy cień. Będzie wyglądać tak, jakby brakowało części księżyca. Będzie to widoczne głównie z części Ontario aż do Atlantyku.
