WATYKAN (AP) — Tyle, jak na krótki pontyfikat.

Papież Franciszek obchodzi w poniedziałek 10. rocznicę swojego wyboru, znacznie wyprzedzając „dwa lub trzy” lata, które kiedyś przewidywał dla swojego pontyfikatu i nie wykazując żadnych oznak spowolnienia.

Wręcz przeciwnie, z programem pełnym problemów i planów, nieobciążonym już cieniem papieża Benedykta XVIFrancis, lat 86, wycofał się z rozmów o przejściu na emeryturę i niedawno opisał papiestwo jako pracę na całe życie.

Pierwszy w historii papież z Ameryki Łacińskiej już odcisnął swoje piętno i może mieć jeszcze większy wpływ w nadchodzących latach. Jednak dziesięć lat temu argentyński jezuita był tak przekonany, że nie zostanie wybrany na papieża, że ​​prawie przegapił ostateczne głosowanie, gdy rozmawiał z innym kardynałem przed Kaplicą Sykstyńską.

„Mistrz ceremonii wyszedł i powiedział: 'Wchodzisz czy nie?’” Francis przypomniał sobie w niedawnym wywiadzie dla The Associated Press. „Później zdałem sobie sprawę, że był to mój nieświadomy opór przed wejściem”.

W następnym głosowaniu został wybrany 266. papieżem.

WYKORZYSTYWANIE SEKSUALNE

Franciszek miał dużą krzywą uczenia się na temat wykorzystywania seksualnego duchownych, początkowo bagatelizując problem w sposób, który sprawił, że osoby, które przeżyły, zaczęły kwestionować, czy „załapał”. Miał swoje przebudzenie pięć lat po swoim pontyfikacie po problematycznej wizycie w Chile.

Podczas podróży odkrył poważny rozdźwięk między tym, co powiedzieli mu chilijscy biskupi o głośnej sprawie i rzeczywistości: setki lub tysiące chilijskich wiernych było gwałconych i molestowanych przez księży katolickich przez dziesięciolecia.

„To było moje nawrócenie” – powiedział AP. „Właśnie wtedy wybuchła bomba, kiedy zobaczyłem w tym korupcję wielu biskupów”.

Od tego czasu Franciszek podjął szereg środków mających na celu pociągnięcie hierarchii kościelnej do odpowiedzialności, ale wyniki były mieszane. Benedykt usunął około 800 księży, ale Franciszek wydaje się znacznie mniej chętny do zdejmowania z kapłaństwa prześladowców, co odzwierciedla opór hierarchii wobec prób trwałego usunięcia drapieżników z kapłaństwa.

Kolejna granica kryzysu już się ujawniła: seksualne, duchowe i psychiczne wykorzystywanie dorosłych przez duchownych. Franciszek zdaje sobie sprawę z problemu — nowy przypadek dotyczy jednego z jego kolegów jezuitów — ale wydaje się, że nie ma woli podjęcia stanowczych działań

ZNACZENIE SYNODÓW

Kiedy pisze się historię pontyfikatu Franciszka, można by poświęcić całe rozdziały jego naciskowi na „synodalność”, termin, który ma niewielkie znaczenie poza kręgami katolickimi, ale może zostać uznany za jeden z najważniejszych wkładów Franciszka w Kościół.

Synod to zgromadzenie biskupów, a filozofia Franciszka, zgodnie z którą biskupi muszą słuchać siebie nawzajem, a świeccy przybyli, aby zdefiniować swoją wizję Kościoła katolickiego: chce, aby był to miejsce, w którym wierni są przyjmowani, towarzyszą im i są wysłuchiwani.

Synody, które odbyły się w ciągu pierwszych 10 lat jego pontyfikatu, przyniosły jedne z najbardziej znaczących i kontrowersyjnych momentów jego pontyfikatu.

Na przykład po wysłuchaniu trudnej sytuacji rozwiedzionych katolików podczas synodu poświęconego rodzinie w latach 2014-2015, Franciszek otworzył drzwi do udzielania Komunii Świętej rozwiedzionym parom żyjącym w nowych związkach cywilnych. Wezwania do umożliwienia żonatym księżom zaznaczyły się na jego synodzie w sprawie Amazonii w 2019 roku, chociaż Franciszek ostatecznie odrzucił ten pomysł.

Jego październikowy synod wiązał się z bezprecedensową akwizycją wiernych katolików na temat ich nadziei związanych z Kościołem i napotkanych problemów, wywołując żądania kobiet dotyczące większych ról przywódczych, w tym święceń.

Msza łacińska

Katoliccy tradycjonaliści byli ostrożni, gdy Franciszek po raz pierwszy pojawił się jako papież na loggii Bazyliki św. Piotra bez czerwonej peleryny, którą jego poprzednicy nosili podczas oficjalnych wydarzeń. Jednak nigdy nie spodziewali się, że zmieni jedną z podpisanych przez Benedykta decyzji poprzez ponowne nałożenie ograniczeń na starą Mszę łacińską, w tym, gdzie i kto może ją celebrować.

Chociaż decyzja ta bezpośrednio dotknęła tylko część katolickich uczestników mszy, jego rozprawa z obrządkiem trydenckim stała się wezwaniem do broni dla konserwatywnej opozycji anty-Franciszka.

Franciszek uzasadnił swój krok, mówiąc, że decyzja Benedykta o liberalizacji odprawiania starej Mszy stała się źródłem podziałów w parafiach. Ale tradycjonaliści odebrali odnowione restrykcje jako atak na ortodoksję, który widzieli jako sprzeczny z mantrą Franciszka „wszyscy są mile widziani”.

„Zamiast włączyć ich do życia parafialnego, ograniczenie korzystania z kościołów parafialnych zmarginalizuje i zepchnie na peryferie wiernych katolików, którzy chcą tylko oddawać cześć” — ubolewał Joseph Shaw z brytyjskiego oddziału Latin Mass Society.

Chociaż krótkoterminowe perspektywy ustąpienia Franciszka nie są wielkie, tradycjonaliści mają czas po swojej stronie, wiedząc, że w instytucji liczącej 2000 lat może pojawić się inny papież, bardziej przyjazny staremu rytowi.

ROLA KOBIET

Żarty Francisa na temat „kobiecego geniuszu” od dawna przyprawiają kobiety o dreszcze. Powiedział kiedyś, że teologowie są „truskawkami na torcie”. Powiedział, że zakonnice nie powinny być „starymi pannami”. Europa nie powinna być jałową, bezpłodną „babcią”, powiedział prawodawcom z Unii Europejskiej – uwaga ta wywołała wściekły telefon od ówczesnej kanclerz Niemiec Angeli Merkel.

Ale prawdą jest również, że Franciszek zrobił więcej, aby promować kobiety w Kościele niż jakikolwiek papież przed nim, w tym mianował kilka kobiet na wysokie stanowiska w Watykanie.

To niewiele, biorąc pod uwagę, że tylko jedna czwarta pracowników Stolicy Apostolskiej to kobieta, żadna kobieta nie stoi na czele dykasterii ani departamentu, a Franciszek podtrzymał doktrynę kościoła zabraniającą kobietom kapłaństwa.

Ale trend istnieje i „nie ma możliwości powrotu” – powiedziała María Lía Zervino, jedna z pierwszych trzech kobiet powołanych na urząd watykański, który pomaga papieżowi w wyborze biskupów na całym świecie.

WIERNI LGBTQ

Naleganie Franciszka, by od dawna marginalizowani katolicy LGBTQ mogli znaleźć mile widziany dom w Kościele, można podsumować dwoma oświadczeniami, które do tej pory zakończyły jego pontyfikat: „Kim jestem, by osądzać?” oraz „Bycie homoseksualistą nie jest przestępstwem”.

Pomiędzy wygłaszaniem tych historycznych oświadczeń Franciszek uczynił docieranie do osób LGBTQ znakiem rozpoznawczym swojego pontyfikatu bardziej niż jakikolwiek papież przed nim.

Służy członkom społeczności transpłciowej w Rzymie. Doradzał parom homoseksualnym, które chciały wychować swoje dzieci na katolicyzm. Podczas wizyty w USA w 2015 roku nagłośnił prywatne spotkanie z byłym studentem-gejem i partnerem mężczyzny, aby przeciwstawić się konserwatywnej narracji że przyjął działacza sprzeciwiającego się małżeństwom osób tej samej płci.

„Papież przypomina kościołowi, że sposób, w jaki ludzie traktują się nawzajem w świecie społecznym, ma o wiele większe znaczenie moralne niż to, co ludzie mogą robić w zaciszu sypialni” – powiedział Francis DeBernardo z New Ways Ministry, które opowiada się za większą akceptacji katolików LGBTQ.