Warszawa jest na dobrej drodze do odblokowania 76 miliardów euro w gotówce UE zamrożonej ze względu na obawy związane z praworządnością, powiedział polski minister funduszy i polityki regionalnej.

Wypłata środków z budżetu UE na lata 2021–2027 została zablokowana ze względu na wątpliwości prawne po wdrożeniu przez rząd nacjonalistycznej partii Prawo i Sprawiedliwość (PiS) reform sądownictwa, które groziły podważeniem niezależności polskich sądów. W grudniu administrację PiS zastąpił nowy rząd pod przewodnictwem prounijnego premiera Donalda Tuska, który obiecał uwolnienie funduszy unijnych poprzez przywrócenie praworządności.

„Mamy potwierdzenie z Komisji Europejskiej – Polska spełnia trzy ostatnie warunki niezbędne do pełnej mobilizacji fundusze strukturalne — 76 mld euro na realizację programów do 2027 r.” – Minister Funduszy i Polityki Regionalnej Katarzyna Pełczyńska-Nalęcz powiedział Piątkowy wieczór w mediach społecznościowych.

W sobotnim wywiadzie telewizyjnym minister powiedział, że pierwsze zablokowane fundusze strukturalne powinny dotrzeć do Polski na przełomie marca i kwietnia; Polska złożyła wniosek o wypłatę 6,9 mld euro.

„Jest zielone światło, abyśmy mogli wreszcie składać dokumenty do funduszy strukturalnych – to się nazywa samoocena” – powiedziała, dodając, że po rozpatrzeniu oceny przez Komisję Europejską Polska będzie mogła składać wnioski o dofinansowanie do Brukseli. „To kolejne dwa-trzy miesiące plus kolejne 1,5 miesiąca”.

Komisja Europejska poinformowała agencję informacyjną Reuters, że Warszawa oficjalnie poinformowała władzę wykonawczą UE, że Polska uważa, że ​​spełniła warunki praworządności niezbędne do otrzymania pieniędzy, ale sytuacja jest nadal oceniana.

„Analizujemy pismo przedłożone przez polskie władze, aby ocenić, czy Polska spełnia warunek podstawowy w obszarze niezawisłości sądów” – podała Komisja w e-mailu, jak podał Reuters. „Komisja ma trzy miesiące na dokonanie tej oceny” – dodał.

W grudniu Polska otrzymała pierwsze 5 miliardów euro finansowania, które UE zablokowała z powodu odstępstw od demokracji. Pieniądze te miały pomóc krajom UE w zmniejszeniu ich zależności od rosyjskich paliw kopalnych i wyjściu z kryzysu energetycznego, który wybuchł po inwazji Rosji na Ukrainę w 2022 roku.

Pełczyńska-Nałęcz wspomniała także, że nowy polski rząd będzie musiał przyjąć przepisy wycofujące zmiany w sądownictwie i przywracające niezawisłość sądów, aby odblokować 35 miliardów euro dotacji i pożyczek z unijnego programu pomocy w związku z pandemią.

Musiałoby to jednak zostać zatwierdzone przez polskiego prezydenta Andrzeja Dudę, lojalistę PiS, który obawia się cofnięcia zmian prawnych swojej partii. Nowy rząd Tuska nie ma wystarczającej liczby głosów w parlamencie, aby odrzucić weto Dudy.

Minister sprawiedliwości Adam Bodnar zaczyna od zmian personalnych, usuwania ze stanowisk skompromitowanych politycznie prokuratorów i sędziów.

Aby jednak w pełni dostosować się do żądań Brukseli, rząd będzie musiał przyjąć ustawę zmieniającą Krajową Radę Sądownictwa (KRS) – organ wybierający nowych sędziów, który jednak sądy europejskie uznają za skompromitowany politycznie.

„Należy gruntownie zreformować funkcjonowanie Krajowej Rady Sądownictwa, w szczególności naprawić sposób wybierania członków” – mówił w zeszłym tygodniu Bodnar, dodając, że rząd przygotowuje przepisy, które to umożliwią.

Wiceminister sprawiedliwości Dariusz Mazur powiedział, że liczy na to, że Duda „zechce razem z nami naprawić ten status KRS”.