Polska już piąty rok z rzędu została uznana za najgorszy kraj w Unii Europejskiej pod względem osób LGBT+ Tęczowa mapa opublikowane przez ILGA-Europe, organizację pozarządową z siedzibą w Brukseli.

Wynik Polski w rankingu – uwzględniającym otoczenie prawne, polityczne i społeczne osób LGBT+ – nieznacznie wzrósł z 15% w zeszłym roku do 17,5% obecnie. Kolejne najniższe wskaźniki wśród państw członkowskich UE dotyczyły Rumunii (19%) i Bułgarii (23%).

Jedyne kraje w Europie, które uzyskały niższe wyniki niż Polska, znajdują się poza UE: San Marino (14,5%), Monako (14%), Białoruś (11%), Armenia (9%), Turcja (5%), Azerbejdżan (2%) %) i Rosji (2%).

Na drugim końcu skali znalazły się Malta (88%), Islandia (83%), Belgia (78,5%), Hiszpania (76,5%) i Dania (76,5%).

Wynik Polski wynoszący 17,5% jest nie tylko lepszy od poprzedniego roku, ale także najwyższy od 2019 r. W tym ostatnim roku ówczesny rząd Prawa i Sprawiedliwości (PiS) rozpoczął trwałą kampanię przeciwko LGBT+, w wyniku której Polska spadła z rankingu.

W grudniu 2023 r. narodowo-konserwatywny PiS został zastąpiony u władzy przez nową, bardziej liberalną koalicję, która obiecała poprawę praw osób LGBT+. Nie przyjęła jednak dotychczas żadnych przepisów w tym zakresie, co i tak spotkałoby się z potencjalnym wetem ze strony zrzeszonego w PiS prezydenta Andrzeja Dudy.

Dwie z polityk, które rząd ma nadzieję wprowadzić – związki partnerskie dla par tej samej płci i rozszerzenie przepisów dotyczących przestępstw z nienawiści na orientację seksualną lub tożsamość płciową – znajdują się wśród trzech głównych zaleceń ILGA-Europe dotyczących tego, jak Polska może poprawić sytuację osób LGBT+ ludzie.

Trzecia sugestia jest taka, aby Polska umożliwiła parom tej samej płci dostęp do adopcji przez drugiego rodzica (co oznacza umożliwienie jednemu członkowi pary legalnej adopcji biologicznego dziecka swojego partnera bez pozbawiania praw drugiego rodzica).

W swoim tegorocznym raporcie krajowym dla Polski ILGA-Europe zauważyła, że ​​podczas październikowej kampanii wyborczej do parlamentu „mowy nienawiści i komunikatów skierowanych przeciwko LGBTQ+ używano znacznie rzadziej” niż w poprzednich latach.

Dodał jednak, że osoby powiązane z rządem PiS regularnie stosowały retorykę skierowaną przeciwko LGBT+ w odniesieniu do edukacji w szkołach. Wśród nich znalazł się minister edukacji PiS Przemysław Czarnek, który obwinia „pranie mózgu” dokonywane przez „ideologię LGBT” za wzrost liczby prób samobójczych wśród dzieci.

W zeszłym roku ILGA-Europe odnotowała zwycięstwa prawne obrońców praw LGBT+, w tym wyrok skazujący za zniesławienie wobec szefa konserwatywnej fundacji, która jeździ po polskich miastach samochodami dostawczymi z wizerunkami i hasłami skierowanymi przeciwko LGBT+.

Jednak inne orzeczenia były niekorzystne dla działaczy LGBT+, w tym skazanie w kwietniu ubiegłego roku dwóch kobiet, które uznano za winne przestępstwa polegającego na obrazie uczuć religijnych poprzez wywieszanie wizerunku Matki Boskiej i Jezusa z tęczową aureolą podczas marszu LGBT.

W zeszłym roku minister sprawiedliwości nakazał także zwolnienie z więzienia skrajnie prawicowej działaczki, która została skazana za atak na kobietę uczestniczącą w marszu LGBT. Później została ułaskawiona przez prezydenta Dudę.

W raporcie ILGA-Europe zauważono, że wiele polskich władz lokalnych, które wprowadziły wcześniej uchwały skierowane przeciwko LGBT, wycofuje je, często pod presją utraty funduszy europejskich, jeśli pozostaną one niezmienione.

W 2023 r. w całej Polsce, w tym w wielu małych miejscowościach, zorganizowano 40 marszów dumy. W największej, warszawskiej, wzięło udział kilkadziesiąt tysięcy osób, w tym prezydent miasta.

Notatki z Polski są prowadzone przez niewielki zespół redakcyjny i wydawane przez niezależną fundację non-profit, która utrzymuje się z datków naszych czytelników. Bez Waszego wsparcia nie możemy zrobić tego, co robimy.

Główne źródło obrazu: ILGA Europe

Daniel Tilles jest redaktorem naczelnym Notatki z Polski. Pisał o sprawach polskich w wielu publikacjach, m.in Polityka zagraniczna, POLITYKA Europa, EUobserver I Dziennik Gazeta Prawna.