BUDAPESZT (Reuters) – Polska powinna ustawić „bardzo wysoką poprzeczkę” w przypadku większego rozluźnienia fiskalnego, biorąc pod uwagę rosnące potrzeby wydatkowe związane z infrastrukturą, zagrożeniami klimatycznymi i kosztami bezpieczeństwa wynikającymi z wojny na Ukrainie, powiedział wysoki rangą urzędnik Międzynarodowego Funduszu Walutowego.

Prounijny rząd premiera Donalda Tuska znacznie podniósł w tym roku płace w sektorze publicznym, świadczenia socjalne i płacę minimalną, aby zbudować wiarygodność wśród wyborców po ośmiu latach rządów nacjonalistycznej partii Prawo i Sprawiedliwość (PiS).

Komisja Europejska prognozuje, że deficyt budżetowy Polski wzrośnie w tym roku do 5,4% produktu krajowego brutto i będzie jednym z najwyższych w Unii Europejskiej, a deficyt ma w przyszłym roku przekroczyć unijny próg 3% PKB.

„Obecny deficyt budżetowy Polski jest duży i z czasem będzie musiał się zmniejszyć, zarówno aby ostatecznie powstrzymać wzrost długu publicznego, jak i dostosować się do nowych reguł fiskalnych UE” – Geoff Gottlieb, starszy regionalny przedstawiciel MFW na region Europy Środkowej, Wschodniej i Południowo-Wschodniej Europa powiedziała Reutersowi.

„Umacniająca się gospodarka i inflacja powyżej celu to dwa czynniki przemawiające za zacieśnieniem polityki pieniężnej raczej wcześniej niż później”.

Polska, która w zeszłym roku wydała na obronę prawie 4% PKB, czyli dwukrotnie więcej niż wytyczne NATO wynoszące 2%, ogłosiła w zeszłym miesiącu program o wartości 10 miliardów złotych (2,49 miliarda dolarów) mający na celu wzmocnienie swojej wschodniej granicy, biorąc pod uwagę rosnące, jej zdaniem, zagrożenie ze strony Rosji i Białorusi.

„Na ten rok prognozujemy ogromny wzrost potrzeb pożyczkowych do najwyższego w historii poziomu, nie tylko ze względu na bardzo luźną politykę fiskalną, ale także rekordowe wykupy” – napisali w notatce ekonomiści ING.

„Przy nieco wyższych potrzebach emisyjnych i malejącym popycie na POLGB (polskie obligacje rządowe), widzimy możliwości dalszej emisji euroobligacji na przyzwoitą kwotę, nawet powyżej naszych wcześniejszych oczekiwań wynoszących nieco poniżej 16 miliardów dolarów”.

Warszawa próbuje wynegocjować zwolnienie z unijnej procedury deficytowej. Wysokie potrzeby wydatkowe uniemożliwiły już realizację najkosztowniejszej obietnicy wyborczej Tuska, czyli wyższej kwoty wolnej od podatku dochodowego, której cena szacuje się na 1,3% PKB.

Koalicja Obywatelska Tuska nieznacznie pokonała nacjonalistyczną partię Prawo i Sprawiedliwość w niedzielnych wyborach do Parlamentu Europejskiego, ale przed nią trzecie kluczowe wybory w ciągu zaledwie dwóch lat, a głosowanie prezydenckie zaplanowano na koniec 2025 roku.

Gottlieb z MFW powiedział, że sprostanie rosnącym wydatkom Polski przy jednoczesnym ograniczeniu deficytu będzie wymagało ostrożnych decyzji.

„Jedno z jasnych wniosków jest takie, że poprzeczka dla dalszego uznaniowego poluzowania powinna zostać zawieszona bardzo wysoko, ponieważ zwiększa to jedynie potrzebę dostosowania z innych źródeł” – stwierdził.

„Biorąc pod uwagę skalę wyzwania, zachęcające jest to, że Polska zamierza przeprojektować swoją regułę fiskalną, ponieważ zapewniłoby to lepszą podstawę dla przyszłych decyzji dotyczących finansów publicznych”.

Prognozuje się, że dług sektora instytucji rządowych i samorządowych Polski wzrośnie do 60,6% produktu krajowego brutto (PKB) w 2026 r. i 63,2% w 2027 r., podało Ministerstwo Finansów pod koniec kwietnia, przekraczając konstytucyjny limit 60%.

Minister finansów Andrzej Domański zapowiedział, że Warszawa podejmie działania mające na celu zwiększenie przejrzystości finansów publicznych, w tym powołanie rady fiskalnej monitorującej politykę rządu.

(Raport: Gergely Szakacs; redakcja: Christina Fincher)

Prawa autorskie 2024 Thomson Reuters.