SOFIA – Wydaje się, że centroprawicowa partia GERB byłego premiera Bojko Borysowa wygrała przedterminowe wybory parlamentarne – wynika z sondaży wyjściowych przeprowadzonych w szóstym takim głosowaniu w Bułgarii w ciągu ostatnich trzech lat, choć nie jest pewne, czy którakolwiek z partii będzie w stanie stworzyć koalicję rządzącą.

Exit polls wg Badania Alfa I Międzynarodowy Instytut Gallupa dał GERB około 25 procent głosów, znacznie wyprzedzając partie zajmujące drugie i trzecie miejsce w konkursie z 9 czerwca, który mógłby przywrócić do władzy populistycznego lidera – oskarżanego przez opozycję o korupcję.

Sondaże wyjściowe wykazały, że kilka innych ugrupowań ma przewagę nad GERB, w tym były partner tej partii w ustępującym rządzie koalicyjnym, reformistyczna koalicja Kontynuujemy zmiany-Demokratyczna Bułgaria (PP-DB), która zajęła trzecie miejsce z 14,3-15 proc.

Drugie miejsce w sondażach zajął Ruch na rzecz Praw i Wolności (DPS) z około 16 proc. DPS tradycyjnie reprezentuje ludność turecką i muzułmańską w kraju, ale obecnie po raz pierwszy na jej czele stoi Bułgar, Delyan Peevski, który został dotknięty sankcjami za korupcję nałożonymi przez Stany Zjednoczone i Wielką Brytanię.

Prorosyjska partia Odrodzenie (Wazrazdane) miała około 14 proc.

Była komunistyczna Bułgarska Partia Socjalistyczna (BSP) miała nieco ponad 7 procent, a populista „Jest taki naród” nieco poniżej 6 procent.

Oficjalne wyniki zaczęły napływać po północy.

Borysow wcześniej 9 czerwca wyraził wątpliwości, czy jakakolwiek partia lub koalicja będzie w stanie utworzyć nowy rząd na podstawie wczesnych oznak głosowania.

„Z porannego głosowania nie widzę możliwości utworzenia rządu po tych wyborach” – Borisow powiedział po oddaniu głosu 9 czerwca w Bankya, małym miasteczku pod Sofią.

Dodał, że nie wydaje się prawdopodobne, aby jego partia GERB znalazła się w kolejce do wystarczającej liczby mandatów w parlamencie, aby móc to zrobić z jednym potencjalnym partnerem, podobnie jak opozycja ze swoimi sojusznikami.

„Albo tylko my [GERB] albo nikt, więc nie ma w tym przypadku matematyki” – powiedział Borysow, który nie chciał powiedzieć, kogo GERB potencjalnie nominowałby na premiera.

Według urzędników wyborczych do godziny 16:00 frekwencja w wyborach parlamentarnych wyniosła 20,44 procent, w porównaniu z 27,3 procent w wyborach w kwietniu 2023 roku.

Frekwencja w jednoczesnym głosowaniu w Parlamencie Europejskim wyniosła 20,89 procent, w porównaniu z 39,8 procent ostatnim razem, chociaż tę liczbę przeprowadzono godzinę później o 17:00

Sondaże przedwyborcze wykazały, że najwięcej głosów (25 proc.) uzyska GERB i jego partner ze Zjednoczonych Sił Demokratycznych, co potencjalnie umożliwi powrót Borysowa do władzy.

Niezależnie od wyniku Borysow prawdopodobnie pozostanie wpływową postacią i potencjalnym pośrednikiem władzy w kraju.

W ciągu ostatniej dekady Borysow stał na czele trzech rządów, ale jego poparcie osłabło w obliczu zarzutów o korupcję, powiązania z oligarchami i ataki na wolność mediów.

W przedwyborczych sondażach poparcie dla reformistycznej koalicji PP-DB wynosiło około 15 procent, w porównaniu z 24,6 procent ostatnim razem, ponieważ wielu zwolenników może opuścić partię ze względu na jej poprzednią współpracę z GERB.

PP-DB zgodziła się współpracować ze swoimi rywalami z GERB nad wspólną prounijną platformą mającą na celu zapewnienie wsparcia Bułgarii w walce Ukrainy z rosyjską inwazją, ale nieporozumienia między przywódcami obu partii oznaczają, że odnowienie rządu koalicyjnego wydaje się mało prawdopodobne.

Jedną z przyczyn rozpadu partnerstwa PP-DB-GERB było żądanie PP-DB dotyczące reform sądownictwa i służb bezpieczeństwa, twierdząc, że zapewniały one przykrywkę dla przestępczości zorganizowanej i że nie zrobiły wystarczająco dużo, aby przeciwdziałać wpływy rosyjskie.

GERB uzyskał wsparcie ze strony lidera DPS Peevskiego, który został ukarany sankcjami Stanów Zjednoczonych za korupcję na mocy Globalnej ustawy Magnitskiego, co było wówczas krokiem analogicznym do Wielkiej Brytanii. Według doniesień proukraiński były potentat medialny jest jednym z najbogatszych ludzi w Bułgarii.

PP-DB utrzymuje, że GERB i DPS działają jak jedna strona. „Za każdym razem, gdy spotykaliśmy się z Borysowem, Peevski był już na sali” – powiedział były premier PP-DB Nikołaj Denkow.

Borysow powiedział, że GERB nie będzie współpracował wyłącznie z DPS w celu utworzenia koalicji.

GERB mógłby zwrócić się do partii mniejszości tureckiej MRF, która także ma w sondażach około 15 proc.

Jeśli Borysowowi nie uda się skompletować rządu, prawdopodobne są kolejne wybory – siódme w ciągu trzech lat – zauważają obserwatorzy.

„Jesteśmy zmęczeni wyborami i chcemy odrobiny stabilności i dobrobytu dla kraju” – powiedziała AFP przed lokalem wyborczym w Sofii 72-letnia emerytka Margarita Semerdzhieva.

„Głosuję za lepszą przyszłością” – powiedziała Reutersowi 55-letnia Antoaneta Hristova, specjalistka ds. marketingu. „Ale szczerze mówiąc, myślę, że zbliżamy się do kolejnych wyborów – siedmiu w ciągu trzech lat. Przez długi czas byliśmy pośmiewiskiem Europy”.

Rząd tymczasowy pod przewodnictwem premiera Dymitara Gławczowa został zaprzysiężony przez parlament 9 kwietnia po powołaniu go przez prezydenta Rumena Radewa, który zapowiedział także przedterminowe wybory parlamentarne zaplanowane na 9 czerwca.

Po wyborach w kwietniu ubiegłego roku Bułgaria miała wspólny rząd wspierany przez prozachodnią, reformistyczną PP-DB i GERB Borysowa. Uzgodnili 18-miesięczny rząd z rotacją premierów – najpierw Denkowa z PP-DB, a po dziewięciu miesiącach Marii Gabriel z GERB.

Denkov ustąpił ze stanowiska 5 marca, aby zgodnie z ustaleniami pozwolić GERBowi kierować rządem przez kolejne dziewięć miesięcy. Gabrielowi nie udało się jednak utworzyć rządu i 27 marca Denkow także odrzucił zaproszenie Radewa do podjęcia próby powołania rządu.

28 marca populistyczna partia Jest Taki Naród (ITN) również odmówiła podjęcia próby utworzenia rządu, wyznaczając w ten sposób wybory zaplanowane na 9 czerwca.

Głosowanie odbywa się równolegle z wyborami do Parlamentu Europejskiego.

Między 6 a 9 czerwca wyborcy we wszystkich 27 państwach członkowskich UE udali się do urn, aby wybrać 720 członków Parlamentu Europejskiego w związku z obawami wielu przywódców dotyczącymi wzrostu poparcia skrajnej prawicy w kilku krajach.

Wybory odbywają się co pięć lat, a każdemu krajowi przydzielana jest określona liczba członków Parlamentu Europejskiego (posłów do PE) proporcjonalnie do wielkości jego populacji.

Wyborcy wybierają partie krajowe, ale po wyborach posłowie do Parlamentu Europejskiego organizują się w grupy polityczne w Parlamencie Europejskim, które są zgodne z ideologiami politycznymi ich partii.

Sondaże przed wyborami do Parlamentu Europejskiego na pierwszym miejscu stawiają koalicję dwóch centroprawicowych partii GERB i Unii Sił Demokratycznych.

Według doniesień AFP i Reuters