W 2022 r. rosły przychody firm, ale jednocześnie koszty, co przełożyło się na spadek rentowności w większości branż – wynika z opublikowanego we wtorek raportu Polskiego Instytutu Ekonomicznego (PIE) „Marże w polskich przedsiębiorstwach w 2022 r.”.

Jak wskazano, prawie 75 proc. firm podniosła ceny swoich produktów i usług w 2022 r. – niezależnie od tego, czy w tym samym czasie zmieniały się ich marże.

„82 proc. przedsiębiorstw ze wzrostem marż i 66 proc. ze spadkiem marż podnosiło ceny” – stwierdzono. Najczęściej wskazywanym powodem (84 proc. ankietowanych) był wzrost kosztów surowców, półproduktów oraz komponentów potrzebnych do wytworzenia produktów lub usług. Na drugim miejscu był wzrost cen energii elektrycznej, cieplnej czy gazu (68 proc), a na trzecim – zwiększenie kosztów pracy (63 proc.) – podano.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

W 2022 r. marże podniosło 40 proc. firm, co stanowi 10-punktowy wzrost wobec 2021 r. Wśród firm, które podniosły swoje ceny, 48 proc. zwiększyło również marże, 29 proc. pozostawiło je bez zmian, a 19 proc. – obniżyło.

Spadek marż w 2022 r. zadeklarowało 21 proc. ankietowanych, a brak zmian w tym zakresie – 34 proc. przedsiębiorstw. „Marże najczęściej podnosiły mniejsze firmy – 44 proc. mikrofirm i 38 proc. małych firm” – wyjaśniono.

Marże podniosło 50 proc. firm działających w obszarze gastronomii i zakwaterowania, 45 proc. zajmujących się przetwórstwem przemysłowym i 44 proc. budowlanych. Jednocześnie najwięcej firm, w których marże spadły (35 proc.) zanotowano w przetwórstwie przemysłowym.

„Niezależnie od tego, czy firma notowała wzrost, spadek, czy brak zmian w wysokości marż, wzrost cen był najczęściej wskazywanym czynnikiem który kształtował marże” – stwierdzono. Kolejnymi działaniami wskazywanymi jako kształtujące marże była redukcja kosztów funkcjonowania oraz poszukiwanie tańszych dostawców.

Katarzyna Dębkowska z PIE cytowana w informacji zwróciła uwagę, że wysokość marży nie jest jedynie efektem wzrostu kosztów funkcjonowania firmy, zerwania łańcuchów dostaw czy spadku konsumpcji, ale też pochodną decyzji biznesowych.

– Nasze badanie pokazało, że firmy za rzadko sięgają po bardziej zaawansowane sposoby kształtowania marż takie, jak rozwój marek własnych, czy inwestycje w nowe technologie – wskazała.

Dodała, że firmy, które obniżyły marże, wykazywały przy tym większą aktywność w poszukiwaniu innych sposobów kształtowania marż niż podnoszenie cen.

– Firmy, które obniżył marże, częściej redukowały koszty przedsiębiorstwa, zmieniały dostawców towarów lub ofertę asortymentową – podsumowała Dębkowska.

Polski Instytut Ekonomiczny to publiczny think tank ekonomiczny; przygotowuje raporty, analizy i rekomendacje dotyczące kluczowych obszarów gospodarki oraz życia społecznego w Polsce, z uwzględnieniem sytuacji międzynarodowej.