Ministerstwo na swojej stronie internetowej przekazało, że 30 czerwca br. odbyło się spotkanie dwustronne, a następnie dopracowane zostały ostatnie postanowienia dotyczące umowy pomiędzy Kanadą a Polską ws. współpracy w pokojowym wykorzystaniu energii jądrowej (NCA). Dokument został przekazany do notyfikacji Komisji Europejskiej – zgodnie z wymogami Traktatu Euratom.

„Celem podpisania umowy z Kanadą jest stworzenie niezbędnych ram prawnych dla współpracy polskiego oraz kanadyjskiego przemysłu jądrowego w zakresie małych reaktorów modułowych (SMR) oraz zaangażowania polskich podmiotów w rozwój tej technologii w oparciu o wspólne prace projektowo-inżynieryjne. Umowa jest niezbędna także w całym procesie importu technologii jądrowych i ich adaptacji w Polsce” – wyjaśnił resort.

Jak dodano, umowa dotyczy ponadto zobowiązań z zakresu nierozprzestrzeniania materiałów i technologii jądrowych oraz jest wymagana na wszystkich etapach realizacji projektu budowy reaktorów SMR.

Przypomniano, że w 2022 r. MKiŚ rozpoczęło dialog z Ministerstwem Spraw Zagranicznych Kanady ws. współpracy na rzecz stworzenia warunków prawnych umożliwiających eksport do Polski kanadyjskiej technologii jądrowej. „Efektem tej współpracy był proces negocjacyjny, który właśnie dobiegł końca” – podkreślono.

Resort przekazał, że po uzgodnieniu umowy z KE – zgodnie z ustawą o umowach międzynarodowych – zostanie złożony wniosek do Rady Ministrów o zgodę na podpisanie umowy międzynarodowej.

„W perspektywie wieloletniej umowa NCA pozwoli na rozwój wielu obszarów współpracy w zakresie energetyki jądrowej pomiędzy polskim i kanadyjskim rządem. Umowa stanie się również podstawą prawną oraz wsparciem dla zaangażowanych podmiotów gospodarczych i dla działań na poziomie państwa” – podsumowano w komunikacie.

Na początku lipca minister energii prowincji Ontario Todd Smith informował, że nie jeden, a cztery reaktory typu BWRX-300 mają powstać w kanadyjskiej elektrowni jądrowej Darlington. Reaktory tego typu planują budować w Polsce Orlen i Synthos.

Zgodnie z planami Ontario Power Generation (OPG), pierwszy nowy reaktor miałby ruszyć w 2028 r. Operator złożył już do kanadyjskiego dozoru jądrowego wniosek o licencję na budowę. Trzy kolejne jednostki, których plany ogłoszono w piątek, miałyby ruszyć w latach 2034-2036.

Reaktory BWRX-300 w Polsce zamierzają budować Orlen i Synthos. Jak podkreślał ambasador RP w Kanadzie Witold Dzielski, Ontario było w stanie wycofać się z energetyki węglowej w 2014 r. dzięki posiadaniu elektrowni jądrowych.

„Polska jest zainteresowana pójściem w ślady Ontario i przejściem na energię jądrową. W ramach strategii polskiego rządu reaktory BWRX-300 mają stanowić ważny element naszego przyszłego miksu energetycznego” – zaznaczył ambasador Dzielski.

Wiosną 2023 r. prezes Orlenu ogłosił siedem wstępnych lokalizacji, w których spółka Orlen Synthos Green Energy mogłaby zbudować reaktory BWRX-300 projektu GE Hitachi. Wskazane lokalizacje znajdują się w pobliżu Ostrołęki, Włocławka, Stawów Monowskich koło Oświęcimia, Dąbrowy Górniczej, Nowej Huty, Specjalnej Strefy Ekonomicznej Tarnobrzeg – Stalowa Wola oraz okolic Warszawy.

BWRX-300 to projekt GE-Hitachi Nuclear Energy (GEH) – joint-venture amerykańskiego GE i japońskiego Hitachi. Należy do rodziny reaktorów wodno-wrzących (BWR). Jednocześnie, ze względu na stosunkowo niewielką moc – 300 MWe jest zaliczany do SMR – małych reaktorów modułowych.