Jak wynika z nowego sondażu, Polska odnotowała najniższy poziom poparcia dla obecności kraju w UE od ponad dekady. 20 lat członkostwa Polski w UEopublikowane przez polskiego ankietera przed przypadającą w tym tygodniu rocznicą przystąpienia Polski do UE.

Wynik ten następuje po latach rekordowego poparcia dla członkostwa w UE, często bliskiego lub przekraczającego 90%, i pokazuje wyraźny podział pomiędzy zwolennikami koalicji rządzącej a wyborcami opozycji.

Tymczasem badanie przeprowadzone przez unijną agencję sondażową wykazało, że zdecydowana większość polskich respondentów uważa, że ​​nasz kraj odniósł korzyści z członkostwa w UE, a wielu z nich optymistycznie patrzy w przyszłość Unii.

Z nowego sondażu, przeprowadzonego przez państwową agencję badawczą CBOS, wynika, że ​​za obecnością Polski w UE opowiada się 77% respondentów, o osiem punktów procentowych mniej niż przed rokiem i najmniej od 2013 roku, kiedy swoje poparcie wyraziło 72%.

Wyniki za 2024 r. są także o 15 punktów procentowych niższe niż w czerwcu 2022 r., kiedy to cztery miesiące po agresji Rosji na pełną skalę na Ukrainę, Polska odnotowała rekordowe poparcie dla członkostwa w UE na poziomie 92%.

W tym roku sprzeciwu wobec członkostwa Polski w UE było 17% respondentów, o 7 punktów procentowych więcej niż w roku ubiegłym i o 12 punktów procentowych więcej niż dwa lata temu. Jednak w 2013 r. odsetek ten był jeszcze wyższy, kiedy za opuszczeniem związku głosowało 21% respondentów.

Badania CBOS pokazują także wyraźny podział postaw UE w zależności od przynależności politycznej respondenta. Poparcie dla członkostwa w UE utrzymuje się na poziomie powyżej 90% wśród wyborców koalicji rządzącej – 98% wśród wyborców Koalicji Obywatelskiej (KO), 95% wśród zwolenników Trzeciej Drogi i 92% wśród głosujących na Lewicę (Lewica).

Poparcie dla członkostwa Polski w Unii, wynoszące 63%, jest niższe wśród zwolenników narodowo-konserwatywnej partii Prawo i Sprawiedliwość (PiS), która straciła władzę w ubiegłorocznych wyborach.

Tymczasem jedyną grupą, w której dominują zwolennicy członkostwa Polski w UE (51%), są wyborcy radykalnie prawicowej Konfederacji (Konfederacji), której politycy często prezentują zdecydowane poglądy antyunijne.

Jak wynika z badania, 59% respondentów uważa, że ​​obecność Polski w UE przynosi dla kraju więcej korzyści niż strat, podczas gdy nieco więcej niż co piąty respondent (21%) jest przeciwnego zdania. Pogląd, że korzyści i straty się zrównoważyły, wyraziło 15%.

Wśród zalet członkostwa w UE polscy respondenci wymienili korzyści finansowe (28%), otwarte granice i swobodę przemieszczania się w UE (22%), rozwój gospodarczy, bezpieczeństwo i swobodny przepływ kapitału (łącznie 12%).

CBOS pytał także o wady obecności Polski w UE, gdzie respondenci wskazywali na nadmierne ograniczenie suwerenności (21%), konieczność dostosowania polskiego prawa do prawa UE (15%) oraz zbyt wysokie wymagania przepisów środowiskowych (10%) .

Tymczasem badanie przeprowadzone wiosną 2024 r. przez Eurobarometr, unijną agencję sondażową, wykazało, że 81% polskich respondentów uważa, że ​​kraj skorzystał na członkostwie w UE, w porównaniu do średniej UE wynoszącej 71%. Polacy są także bardziej optymistyczni, jeśli chodzi o przyszłość Unii – 71% postrzega ją optymistycznie (61% średnia UE), a 25% pesymistycznie (35% średnia UE).

Jednocześnie 51% polskich respondentów oceniło swój sentyment do UE pozytywnie, 38% było neutralnych, a 11% postrzegało UE w negatywnym świetle. Średnie wyniki dla wszystkich krajów UE wyniosły odpowiednio 47%, 36% i 17%.

W badaniu Eurobarometru zbadano także wartości, których zdaniem państw członkowskich powinien bronić Parlament Europejski. Dwa najpopularniejsze wybory zarówno wśród polskich respondentów, jak i średniej ze wszystkich krajów członkowskich, to pokój (38% wśród Polaków, średnio 47%) i demokracja (odpowiednio 26% i 33%).

Polacy bardziej niż inne państwa członkowskie cenili solidarność między państwami członkowskimi UE i między jej regionami, poszanowanie tożsamości narodowej, kultury i tradycji w państwach członkowskich UE, swobodę przemieszczania się, wolność religii i przekonań oraz prawo do ubiegania się o azyl.

Sondaże CBOS i Eurobarometru wyprzedzają zbliżające się czerwcowe wybory do Parlamentu Europejskiego, w których frekwencja może być rekordowa, gdyż 71% wszystkich respondentów Eurobarometru deklaruje swój udział jako prawdopodobny.

Z badania wynika, że ​​zainteresowanie wyborami wyraziło 63% polskich respondentów, a 70% zadeklarowało chęć wzięcia w nich udziału. Jednak historycznie wybory do UE przyciągają mniej wyborców niż wybory krajowe – frekwencja w wyborach do Parlamentu Europejskiego w 2019 r. w Polsce wyniosła zaledwie 45,68%.

Wielu polskich polityków rozpoczęło już ogłaszanie swojej kandydatury, a trzech ministrów polskiego rządu ma opuścić swoje stanowiska zaledwie kilka miesięcy po objęciu stanowisk, aby zostać członkami Parlamentu Europejskiego.

Notatki z Polski są prowadzone przez niewielki zespół redakcyjny i wydawane przez niezależną fundację non-profit, która utrzymuje się z datków naszych czytelników. Bez Waszego wsparcia nie możemy zrobić tego, co robimy.

Autor głównego zdjęcia: Kasia Derenda/Unsplash

Agata Pyka jest zastępcą redaktora w Notes from Poland. Jest dziennikarką i studentką komunikacji politycznej na Uniwersytecie w Amsterdamie. Specjalizuje się w polityce polskiej i europejskiej oraz dziennikarstwie śledczym. Pisała wcześniej dla Euractiv i The European Correspondent.