LIZBONA, Portugalia (AP) – Pojazdy wojskowe i czerwone goździki wróciły w czwartek na ulice i place w centrum Lizbony Portugalia odtworzyła dramatyczne momenty z wojskowego zamachu stanu, który 50 lat temu przyniósł w kraju demokrację.

Dziesiątki tysięcy ludzi wzięło udział w obchodach tak zwanej rewolucji goździków, która zakończyła tłumiącą czterdziestoletnią dyktaturę ustanowioną przez Antonio Salazara. Utorowało także drogę do wejścia Portugalii w 1986 r. do Unii Europejskiej, zwanej wówczas Europejską Wspólnotą Gospodarczą.

W tamtym czasie zamieszanie i niepewność polityczna w Portugalii, która była członkiem NATO, wywołały niepokój w zachodnich stolicach, gdy wydawało się, że Portugalska Partia Komunistyczna jest gotowa przejąć władzę. Przy urnach wyborczych zwyciężyły jednak partie umiarkowane.

Portugalii Prezydent Marcelo Rebelo de Sousa i premier Luis Czarnogóra przewodniczył kolorowej paradzie żołnierzy i pojazdów opancerzonych, podczas której wielu widzów trzymało czerwone kwiaty goździków, symbol rewolucji. Jedno dziecko można było zobaczyć na szczycie samochodu pancernego trzymającego goździk.

Wiosną 1974 roku w portugalskich sklepach i na ulicznych straganach pełno było czerwonych goździków, które wbijano w lufy powstańców.

Paulo Simões (71 l.), który brał udział w powstaniu, powiedział, że „żyje z poczuciem spełnionego obowiązku”.

„Mam dwójkę dzieci” – powiedział. „Próbowałem zaszczepić w nich idee wolności, demokracji, prawdy, uczciwości i udało mi się”.

Maria Monteiro, lat 68, żona żołnierza, który brał udział w powstaniu, stwierdziła, że ​​czuje ogromny wzruszenie „z powodu wolności, którą zdobyliśmy, ale musimy wiedzieć, jak jej dobrze bronić”.

W ciągu dnia żołnierze i pojazdy opancerzone wkroczyły na śródmiejski plac w ramach rekonstrukcji jednej z wczesnych faz powstania, kiedy jednostki zajęły zaplanowane pozycje w kluczowych miejscach stolicy.

Żołnierze odtworzyli także zbieg powstańców pod garnizonem paramilitarnym na usianym jacaranda placu zwanym Largo do Carmo. To właśnie tam Marcelo Caetano, ówczesny przywódca Portugalii, zaszył się i przed poddaniem został otoczony przez żołnierzy i radosnych cywilów.

Dziesiątki tysięcy ludzi zebrało się na corocznym popołudniowym marszu wzdłuż głównej arterii miasta, Avenida da Liberdade, czyli Alei Wolności.

Rosnąca frustracja z powodu przedłużających się wojen kolonialnych przeciwko ruchom niepodległościowym w Afryce wywołała bunt młodszych oficerów, któremu udało się obalić dyktaturę w około 24 godziny, powodując tylko pięć ofiar śmiertelnych.

Salazar, który zmarł w 1970 r., trzymał się afrykańskich kolonii długo po wycofaniu się z kontynentu innych mocarstw europejskich i sprzeciwiał się modernizacji swojego kraju w obliczu zmian kulturowych w Europie w latach sześćdziesiątych.

Rządy Salazara trwały mniej więcej w tym samym okresie co Gen. Francisco Franco w sąsiedniej Hiszpaniichoć jego czas u władzy był znacznie mniej krwawy.