To absolutnie przerażające. Oto makabryczny znak interpunkcyjny na największym zwycięstwie Napoleona: katastrofalna rzeź jego największych przeciwników na kontynencie i deklaracja na zawsze (lub przynajmniej na kilka następnych lat), że sam Napoleon jest panem Europy! W ten sposób armie Napoleona zapisały druzgocące ostatnie chwile dziesiątek tysięcy Rosjan (jeśli nie więcej), które spotkały się z francuskim generałem pod małym miasteczkiem Austerlitz 2 grudnia 1805 roku i tak upamiętniono ostatni triumf Napoleona panujący nadal – o czym świadczy nie mniej niż centralna sekwencja w filmie Ridleya Scotta.

Wspomniany zwiastun kończy się nawet uśmieszkiem Napoleona: „Jako pierwszy przyznaję się do błędu. Po prostu nigdy tego nie robię. Dla tych, którzy wiedzą cokolwiek o historii wojen napoleońskich, ten wiersz jest głęboko ironiczny, biorąc pod uwagę późniejsze wyczyny francuskiego cesarza w Rosji lub na polach pod Waterloo. Jednakże, czy to celowo, czy nie, sposób dramatyzowania samej sekwencji Napoleon może być błędem… przynajmniej według współczesnych badaczy i historyków.

Bitwa pod Austerlitz i triumf Napoleona

Scotta Napoleon ma rację, rozkoszując się jednym z najbardziej imponujących przejawów taktycznej błyskotliwości Napoleona. Tego dnia bowiem władca francuski solidnie pokonał jednocześnie Austriaków i Rosjan, mimo że inne imperia posiadały większą liczebność. Często idealizowana w XIX wieku jako „Bitwa Trzech Cesarzy”, Austerlitz była swego rodzaju kulminacją najbardziej skoordynowanego wysiłku wrogów Francji, jaki kiedykolwiek miał na celu ograniczenie ambicji Napoleona i jego stale rozwijających się macek.

Bitwa pod Austerlitz, będąca kulminacją tzw. wojny trzeciej koalicji, miała miejsce po tym, jak siły alianckie Wielkiej Brytanii, Cesarstwa Austriackiego, Imperium Rosyjskiego, Neapolu, Sycylii i Szwecji zebrały się do wojny, między innymi po , wkroczenia Napoleona na ziemie włoskie i germańskie oraz nakazanie przez niego egzekucji księcia Enghien w 1804 roku. W konsekwencji stoczono bitwy, które zadecydowały o losach Europy na następne stulecie (choć niekoniecznie na lądzie, ale szerzej na ten temat później…).

Aby zawęzić to tylko do sekwencji w filmie, Napoleon słusznie przedstawia bitwę pod Austerlitz, która miała miejsce na terenach współczesnych Czech, jako brutalnie skuteczną pułapkę zastawioną przez cesarza francuskiego na jego wrogów. Przed bitwą Napoleon próbował kultywować fałszywe poczucie bezpieczeństwa w znacznie większej armii austro-rosyjskiej. Osiągnięto to poprzez rozsiewanie fałszywych informacji, że ludzie Napoleona głodowali i byli zdemoralizowani wraz z nadejściem zimy; pozornie osłabił także swoją pozycję na terenach w pobliżu miasta Austerlitz, znanych jako Wzgórza Pratzen, sugerując w ten sposób, że Francuzi porzucają swoje pozycje. Na miesiąc przed bitwą uciekł się nawet do odgrywania ról dla rosyjskiego wysłannika, księcia Piotra Pietrowicza Dołgorukowa. Podobno podczas spotkania z rosyjskim księciem Napoleon miał tiki nerwowe na twarzy, które miały sugerować, że cesarz francuski panicznie bał się swoich rosyjskich przeciwników.

Rankiem 2 grudnia jego wrogowie, ponaglani przez zbyt pewnego siebie i taktycznego nowicjusza w carze Aleksandrze I, chwycili przynętę i zajęli, jak sądzili, opuszczone pozycje wzdłuż Pratzen Heights. W rzeczywistości Napoleon podzielił swoje siły pomiędzy garstkę generałów rozmieszczonych w ukrytych miejscach wokół pułapki, a Francuzi pocięli armię austro-rosyjską na kawałki.