Rada Ministrów przyjęła w tym tygodniu program „Pomoc dla sektorów energochłonnych związana z nagłymi wzrostami cen gazu ziemnego i energii elektrycznej w 2022 r.” Założenia programu zostały w grudniu 2022 r. zaakceptowane przez Komisję Europejską. 

To kolejny etap rządowego wsparcia dla przedsiębiorstw energochłonnych z budżetem aż 5 mld zł. Pierwszym było przyznanie w 2022 r. rekompensat 92 podmiotom za 2021 r. na kwotę prawie 800 mln zł – informuje minister rozwoju i technologii Waldemar Buda.

Resort rozwoju i technologii chce w ten sposób załagodzić skutki wzrostu cen energii elektrycznej i gazu wśród przedsiębiorstw, wywołane rosyjską agresją na Ukrainę.

– Niezbędne jest wsparcie państwa m.in. w tych gałęziach, na które ceny energii wpływają najmocniej. Część polskich firm energochłonnych mierzy się dziś z problemami, mogącymi skutkować częściowym lub pełnym wstrzymaniem produkcji. Powodowałoby to niedobory surowców i półproduktów, a tym samym zakłócenia w łańcuchu dostaw wielu produktów. Przerwy w dostawach podstawowych części i surowców skutkują wstrzymaniem produkcji wielu towarów potrzebnych w codziennym życiu. Widzieliśmy to już w pandemii na przykładzie przerw w dostawach mikroprocesorów z Azji Wschodniej – dodaje minister Waldemar Buda.

Jak zauważa w komunikacie MRiT, firmy działające w branżach energochłonnych są niejednokrotnie znaczącym pracodawcą na lokalnym rynku pracy. Zatrudniają  nawet do kilku tysięcy pracowników w jednym zakładzie. W niektórych miastach zakłady przemysłowe dostarczają ciepło systemowe dla lokalnych społeczności. Obecna sytuacja na rynku energii może stanowić zagrożenie dla tysięcy miejsc pracy, jak i dla możliwości dostarczania ciepła do mieszkańców osiedli mieszkaniowych.

Zgoda Komisji Europejskiej

Program został opracowany na podstawie ustawy z 29 września 2022 r. o zasadach realizacji programów wsparcia przedsiębiorców w związku z sytuacją na rynku energii w latach 2022-2024.

W kwestii zgodności z unijnym prawodawstwem bazuje on na opublikowanych w październiku br. przez Komisję Europejską zaktualizowanych „Tymczasowych kryzysowych ram środków pomocy państwa w celu wsparcia gospodarki po agresji Rosji wobec Ukrainy”.

Komisja Europejska notyfikowała program 20 grudnia 2022 r., potwierdzając jego zgodność z unijnym prawem pomocy publicznej.

Dla kogo pomoc?

Szacuje się, że grupa przemysłów, która będzie mogła skorzystać z pomocy, zużywa rocznie ponad 20 TWh energii elektrycznej, czyli ponad jedną trzecią zużycia wszystkich firm przemysłowych. To takie branże jak: hutnictwo, ceramika, produkcja cementu czy nawozów.

Do programu będą kwalifikować się przedsiębiorcy prowadzący swoją działalność w Polsce, którzy spełniają łącznie dwa warunki:

• Koszty zakupu energii elektrycznej i gazu ziemnego stanowiły co najmniej 3% wartości ich produkcji w 2021 r. lub 6% wartości produkcji w pierwszej połowie 2022 r.
• Co najmniej połowa ich przychodów lub wartości produkcji pochodziła z działalności w kodach PKD lub kodach PRODCOM wymienionych na liście sektorów szczególnie narażonych na skutki kryzysu, opracowanej przez Komisję Europejską.

Wsparcie finansowe

Budżet programu to ponad 5 mld zł.

Kwota wsparcia będzie zależeć od wysokości kosztów kwalifikowanych poniesionych przez przedsiębiorcę od lutego do grudnia 2022 r. Są to koszty zakupu gazu i energii wynikające ze wzrostu cen wyższego niż o 50% względem średniej ceny z 2021 r.

Obowiązywać będą dwa maksymalne limity pomocy uzależnione od sytuacji finansowej przedsiębiorcy. Limit podstawowy wynosi 50% kosztów kwalifikowanych, maksymalnie do 4 mln euro na grupę kapitałową. Do zwiększonego limitu pomocy uprawnione będą przedsiębiorcy, którzy odnotowali spadek wskaźnika EBITDA (miara rentowności przedsiębiorstwa) o co najmniej 40% pomiędzy całym rokiem 2021 a 2022 albo pomiędzy drugim półroczem 2021 r. a drugim półroczem 2022 r. Zwiększony limit będzie dotyczył również tych firm, które w obu tych okresach odnotowały ujemny wskaźnik EBITDA. Kwota wsparcia w zwiększonym limicie może wynieść do 80% kosztów kwalifikowanych aż do 50 mln euro na grupę kapitałową.

Nabór wniosków

Operatorem programu będzie Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Nabór wniosków powinien zostać uruchomiony do połowy stycznia. Przedsiębiorcy będą mieli 14 dni na składanie wniosków od dnia opublikowania przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii oraz operatora programu informacji o możliwości składania wniosków.

Wypłata środków powinna nastąpić w lutym br.

Czy rolnik skorzysta?

Gdy Komisja Europejska ogłaszała we wrześniu, że otwiera drogę do wsparcia unijnych przedsiębiorstw energochłonnych (w tym producentów nawozów), zarówno Janusz Wojciechowski, komisarz UE ds. rolnictwa, jak Henryk Kowalczyk, wicepremier i minister rolnictwa prognozowali, że oznacza to wprost obniżenie cen nawozów w niedalekiej przyszłości.

Jak będzie naprawdę, czas pokaże.

©

Materiał chroniony prawem autorskim – zasady przedruków określa regulamin.