NBP opublikował najnowszą prognozę inflacji i PKB. Listopadowa projekcja inflacji przewiduje, że jej odczyt będzie wyższy na końcu okresu prognostycznego, niż wynikało to z poprzedniego raportu. NBP bierze pod uwagę rewizję w górę dynamiki cen energii oraz możliwość zmiany polityki fiskalnej po uformowaniu nowego rządu.

Według listopadowej projekcji NBP wskaźnik CPI w Polsce osiąga 3,5
proc., czyli obniża się do górnej granicy pasma odchyleń od celu, w IV
kw. 2025 r. wobec 3,5 proc. w III kw. 2025 r. w poprzedniej rundzie
prognostycznej banku centralnego i 3,3 proc. w IV kw.

W poprzedniej rundzie NBP prognozował zasadniczy CPI w 2024 r. na
poziomie 5,2 proc. i 3,6 proc. średnio w 2025 r., a PKB odpowiednio na
poziomie 2,4 proc. i 3,3 proc.

Inflacja bazowa ma według NBP wynieść w 2024 r. 5,2 proc., a w 2025 r. 4,0 proc.

Członkowie RPP zapoznali się z nią już wcześniej – przed podjęciem decyzji ws. stóp procentowych, które w listopadzie pozostały na niezmienionych poziomach.

Zgodnie z projekcją – przygotowaną przy założeniu niezmienionych stóp procentowych
NBP oraz uwzględniającą dane dostępne do 23 października 2023 r. – roczna dynamika
cen znajdzie się z 50-procentowym prawdopodobieństwem w przedziale:

• 11,3 – 11,5% w
  2023 r. (wobec 11,1 – 12,7% w projekcji z lipca 2023 r.),
• 3,2 – 6,2% w 2024 r. (wobec 3,7 –
  6,8%)
• 2,2 – 5,3% w 2025 r. (wobec 2,1 – 5,1%

„Przy założeniu utrzymania stóp procentowych NBP na niezmienionym
poziomie (w tym stopie referencyjnej równej 5,75 proc.) inflacja CPI
powróci do przedziału odchyleń od celu inflacyjnego NBP – określonego
jako 2,5 proc. +/- 1 pkt proc. – pod koniec horyzontu projekcji” – podał
bank centralny.

Z kolei roczne tempo wzrostu PKB
według projekcji znajdzie się z 50-procentowym prawdopodobieństwem w przedziale:

• -0,1 – 0,6% w 2023 r. (wobec -0,2 – 1,3% w projekcji z lipca 2023 r.),
• 1,9 – 3,8% w 2024 r.
  (wobec 1,4 – 3,3%) 
• 2,4 – 4,7% w 2025 r. (wobec 2,1 – 4,4%).

„Informacje i dane, które napłynęły po zamknięciu projekcji lipcowej ,
przyczyniły się do obniżenia prognozowanego wzrostu gospodarczego w
bieżącym roku oraz jego podwyższenia w latach 2024-2025. W przypadku
inflacji CPI w latach 2023-2024 nastąpiła jej rewizja w dół, przy jej
nieco wyższym poziomie w 2025 r.” – podano w najnowszej projekcji.

Obniżenie prognozy krajowego wzrostu gospodarczego w bieżącym roku
wynika z silniejszego od oczekiwań dostosowania zapasów, w warunkach
niskiego popytu i oczekiwań na spadek cen dóbr zaopatrzeniowych.

Do rewizji w dół dynamiki PKB przyczynia się również gorsza od
oczekiwań koniunktura w strefie euro, w tym w Niemczech, opóźniająca
ożywienie w polskim przemyśle.

„Pozytywnie na wzrost gospodarczy oddziałuje natomiast większa
odporność inwestycji przedsiębiorstw na osłabienie popytu, związana z
potrzebą odbudowy zasobu kapitału wytwórczego po okresie pandemii oraz
szybko rosnącymi kosztami pracy. Jednocześnie korzystniej w br.
kształtują się inwestycje publiczne w związku z większym, niż wcześniej
zakładano, wykorzystaniem przez jednostki samorządu terytorialnego
środków w ramach Rządowego Funduszu Polski Ład: Programu Inwestycji
Strategicznych” – napisał NBP.

Istotnym czynnikiem dla rewizji w górę wzrostu PKB w latach 2024-2025
względem oczekiwań z poprzedniej rundy prognostycznej jest obniżka stóp
procentowych NBP we wrześniu i październiku br., łącznie o 100 punktów
bazowych.

„Przyczyniła się ona do podwyższenia prognozy dynamiki akumulacji i
spożycia prywatnego. Odbudowę aktywności gospodarczej w 2024 r. będzie
wspierać dodatkowo wyższy względem wcześniejszych oczekiwań wzrost
spożycia publicznego, na co wskazują zapisy projektu Ustawy Budżetowej
na 2024 r. dotyczące wzrostu wydatków bieżących jednostek budżetowych o
11,9 proc. względem planu na 2023 r. Wywołany wyższym popytem krajowym
wzrost importu częściowo neutralizuje jego oddziaływanie na dynamikę
PKB” – napisano.

„Inflacja CPI w latach 2023-2024 kształtuje się pod wpływem rewizji w
dół inflacji bazowej i dynamiki cen żywności. Czynnikiem obniżającym
ścieżkę cen wielu dóbr i usług względem wcześniejszych oczekiwań jest
osłabienie popytu odzwierciedlone w niższej luce popytowej. Zmniejsza to
akceptację konsumentów dla wzrostu cen, czego wyrazem jest obserwowane w
ostatnim okresie nasilenie konkurencji cenowej pomiędzy sieciami
handlowymi. W kierunku niższej dynamiki cen konsumenckich oddziałuje
również złagodzenie presji kosztowej odzwierciedlone w silniejszym od
oczekiwań spadku w ostatnich miesiącach cen produkcji przemysłowej” –
dodano.

Do rewizji w dół inflacji bazowej w najbliższych kwartałach
przyczynia się również niższy wzrost cen artykułów
medyczno-farmaceutycznych, wynikający z objęcia od 1 września br.
kolejnych grup wiekowych programem bezpłatnych leków refundowanych.

W 2024 r. inflację CPI podnosi natomiast rewizja w górę dynamiki cen
energii, pod wpływem wyższych niż w poprzedniej rundzie prognostycznej
cen ropy naftowej (wpływ tego czynnika na ceny energii w br. niweluje
ustawowe zwiększenie limitów zużycia gwarantujących niższe opłaty za
prąd przez gospodarstwa domowe).

W 2025 r. spodziewane jest spowolnienie procesu dezinflacji i
ukształtowanie się dynamiki cen na poziomie nieco wyższym niż w
poprzedniej projekcji. Przyczynia się do tego przełożenie wyższych cen
surowców energetycznych i rolnych na ceny żywności, przy inflacji
bazowej zbliżonej do ścieżki z projekcji lipcowej.

Inflacja w nowej projekcji NBP zdecydowanie nie zachęca do dalszych obniżek stóp procentowych w najbliższym czasie. pic.twitter.com/HB1SNmED9d

— BNP Paribas o Rynkach (@BNP_rynki) November 10, 2023

„Powrót inflacji bazowej do scenariusza z poprzedniej projekcji
wynika z faktu, że po okresie słabszej koniunktury w br., w kolejnych
latach ujemna luka popytowa będzie domykać się szybciej i powróci do
wartości z projekcji lipcowej, co oznacza, że popyt będzie czynnikiem
ograniczającym wzrost cen w podobnym stopniu, jak oczekiwano w
poprzedniej rundzie prognostycznej” – dodano.

Jak będą rosły realne wynagrodzenia?

„W ślad za spadkiem inflacji w horyzoncie projekcji dynamika
nominalnych wynagrodzeń będzie obniżać się z obserwowanego obecnie
dwucyfrowego poziomu. Scenariusz ten wspiera słabnąca presja płacowa, na
który wskazują wyniki Szybkiego Monitoringu NBP. Presję płacową w
horyzoncie projekcji będzie również łagodzić założona rosnąca obecność
migrantów z Ukrainy i innych krajów na polskim rynku pracy oraz
prognozowany wzrost stopy bezrobocia” – napisano.

„W przeciwnym kierunku będą oddziaływać odczuwalne w wielu branżach
niedobory kadrowe, a także dwukrotna podwyżka wysokości płacy minimalnej
w 2024 r., wynosząca średniorocznie 20,5 proc. rdr. Uwzględniając
różnokierunkowe oddziaływanie powyższych czynników, realne wynagrodzenia
w latach 2024- 2025 będą rosły średnio w tempie zbliżonym do tempa
wydajności pracy, przyczyniając się do odbudowy realnych dochodów do
dyspozycji gospodarstw domowych” – dodano.

Wg projekcji wynagrodzenia mają rosnąć w 2024 r. średnio w tempie 9,3 proc., a w 2025 r. 6,8 proc.

W horyzoncie projekcji NBP oczekuje niewielkiego spadku liczby
pracujących w Polsce, będącego skutkiem obniżania się liczby osób w
wieku produkcyjnym oraz odłożonym w czasie efektem spowolnienia krajowej
dynamiki PKB w bieżącym roku.

„Na scenariusz ten wskazuje przewaga udziału firm ograniczających
liczbę pracowników nad zwiększającymi ich liczbę w badaniach ankietowych
NBP42, jak również obniżający się subindeks PMI dotyczący zatrudnienia w
ankiecie Markit Group. Opóźnienie reakcji zatrudnienia na zmiany
aktywności gospodarczej wiąże się ze zjawiskiem tzw. chomikowania pracy
przez przedsiębiorstwa (ang. labour hoarding) i jest sygnalizowana przez
spadkowy trend przeciętnej liczby przepracowanych godzin pracy w danych
BAEL” – napisano.

„Zjawisko to wynika z chęci ograniczenia kosztów związanych ze
znalezieniem nowych pracowników oraz ich wdrożenia do pracy w przypadku
potrzeby ich ponownego zatrudnienia. Stopniowo obniżająca się w
horyzoncie projekcji liczba osób aktywnych zawodowo, wynikająca z
negatywnego wpływu procesów demograficznych, będzie również oddziaływać w
kierunku spadku liczby zatrudnionych, ale równocześnie ogranicza skalę
wzrostu stopy bezrobocia” – dodano.

Spadło zadłużenie kredytowe gospodarstw domowych

Zadłużenie kredytowe gospodarstw domowych w III kwartale br. spadło o
3,1 proc. rdr, po spadku o 4,5 proc. rdr w II kwartale i 4,9 proc. w I
kwartale br., w warunkach wyższego oprocentowania kredytów, niż średnio w
poprzednich latach – wynika z opublikowanego w piątek raportu o
inflacji NBP.

Dodano, że dynamika stanu kredytów mieszkaniowych –
pomimo wyższego popytu związanego w szczególności z uruchomieniem tzw.
programu „Bezpieczny Kredyt” – była nadal ujemna (wyniosła ona minus 4,6
proc. r/r w trzecim kwartale wobec minus 5,6 proc. r/r w drugim
kwartale i minus 5,3 proc. r/r w pierwszym kwartale br.), pozostając pod
wpływem m.in. zwiększonych nadpłat i wcześniejszych spłat kredytów
złotowych oraz zmniejszającego się stanu kredytów walutowych.

W dokumencie „Raport o inflacji – listopad 2023 r.” podano też, że
dynamika zadłużenia gospodarstw domowych z tytułu kredytów
konsumpcyjnych – w warunkach ograniczonego popytu konsumpcyjnego oraz
ponownego zaostrzenia kryteriów przyznawania – była nadal relatywnie
niska, choć wzrosła, czemu sprzyjała pewna poprawa nastrojów konsumentów
(dynamika wyniosła 1,7 proc. r/r w trzecim kwartale wobec 0,0 proc. r/r
w drugim kwartale i minus 1,3 proc. r/r w pierwszym kw. br.

„Czynnikiem ryzyka projekcji jest kształt polityki fiskalnej po wyborach”

„Ważnym krajowym ryzykiem projekcji jest kształt polityki fiskalnej
po uformowaniu rządu po wyborach parlamentarnych, w tym możliwość
wzrostu wydatków publicznych powyżej założeń scenariusza centralnego
projekcji lub zmniejszenie obciążeń podatkowych” – napisano.

„Materializacja powyższego ryzyka oddziaływałaby w kierunku wyższej
ścieżki PKB oraz inflacji CPI, przy czym skala odchylenia tych kategorii
względem scenariusza bazowego byłaby uzależniona od formy ekspansji
fiskalnej” – dodano.

NBP pisze, że kolejne źródło niepewności dotyczy przyszłych decyzji
nowego rządu w odniesieniu do skali i zakresu osłonowych działań
fiskalnych podejmowanych w celu złagodzenia negatywnych skutków wysokich
cen surowców dla gospodarstw domowych.

„Akty prawne wprowadzające obniżkę VAT na podstawowe produkty
żywnościowe, dopłaty do cen energii elektrycznej i gazu ziemnego dla
gospodarstw domowych oraz wybranych innych podmiotów, obowiązują do
końca br. Wprawdzie w bieżącym roku sytuacja na rynkach surowców
energetycznych ustabilizowała się, jednak rynkowe ceny energii
elektrycznej pozostają na wyraźnie wyższym poziomie niż notowany przed
wybuchem rosyjskiej agresji zbrojnej na Ukrainę” – napisano.

„W związku z tym nie można wykluczyć, że dla uniknięcia skokowego
wzrostu taryf dla gospodarstw domowych wspomniane rozwiązania będą
kontynuowane w 2024 r. Z drugiej strony w horyzoncie projekcji może nie
zostać utrzymana stawka VAT 0 proc. na podstawowe towary żywnościowe.
Jak dotąd jednak nie rozpoczęły się prace legislacyjne nad ewentualnym
przedłużeniem rozwiązań obowiązujących w 2023 r., nie ma również o tym
mowy w projekcie Ustawy budżetowej na rok 2024” – dodano.

Łączna wartość rekompensat z tytułu regulacji taryf gazu, węgla, energii

Łączna wartość rekompensat z tytułu regulacji taryf gazu, węgla,
energii wyniesie 1,3 proc. PKB w ’23, z czego 0,8 proc. PKB sfinansowana
będzie przez producentów – podał NBP w projekcji.

NBP podał, że w
horyzoncie projekcji przyjęto, że w kolejnych latach wsparcie rządowe
polegające na ograniczaniu wzrostu cen energii elektrycznej dla
podmiotów wrażliwych będzie stopniowo zmniejszane, a w przypadku cen
gazu obowiązywać będzie jedynie do końca br. w związku z wyraźnym
spadkiem cen tego surowca.

„Według szacunków NBP, opartych na dokumentach i prognozach
rządowych, łączna wartość rekompensat z tytułu regulacji taryf
dotyczących gazu, węgla, energii cieplnej i elektrycznej wyniesie w
bieżącym roku 1,3 proc. PKB. Jednocześnie duża część tej kwoty ? 0,8
proc. PKB ? będzie sfinansowana przez producentów prądu i wydobywców
krajowego węgla i gazu ziemnego.

NBP pisze, że w ramach Tarczy Antyinflacyjnej rząd przedłużył na 2023
r. obowiązywanie zerowej stawki VAT na podstawowe produkty żywnościowe,
zwolnienie sprzedaży paliw z podatku od sprzedaży detalicznej oraz
obniżył stawki VAT na wybrane artykuły rolnicze.

„Koszt tej obniżki podatków dla sektora finansów publicznych jest relatywnie mniejszy i wynosi 0,3 proc. PKB.

„Luka popytowa ulegnie zawężeniu w latachj 2024-25”

W latach 2024-2025 luka popytowa ulegnie zawężeniu, jednak
prognozowana w tym okresie skala ożywienia gospodarczego będzie
niewystarczająca do jej wzrostu powyżej zera – wynika z raportu o
inflacji NBP.

„W wyniku silnego spadku tempa wzrostu PKB w
ostatnich kwartałach luka popytowa, stanowiąca syntetyczną miarę presji
popytowej w gospodarce, wyraźnie się obniżyła i od początku br.
kształtuje się na ujemnym poziomie. W latach 2024-2025 luka popytowa
ulegnie zawężeniu, jednak prognozowana w tym okresie skala ożywienia
gospodarczego będzie niewystarczająca do jej wzrostu powyżej zera.
Oznacza to, że w całym horyzoncie projekcji presja popytowa będzie
kształtować się na obniżonym poziomie, oddziałując w kierunku spadku
inflacji CPI” – napisano.

pap/bpl