Uwaga redaktora: (Wersja tej historii pojawia się w biuletynie CNN „W międzyczasie na Bliskim Wschodzie”, ukazującym się trzy razy w tygodniu w najważniejszych artykułach z regionu. Podpisz tutaj.)

Wybory prezydenckie i parlamentarne w Turcji są za mniej niż dwa tygodnie, a prezydent Recep Tayyip Erdogan stoi przed bezprecedensowymi wyzwaniami, które mogą zakończyć jego dwudziestoletnie rządy.

Wyborcy pójdą do urn 14 maja, decydując o losie tureckiej demokracji niecałe trzy miesiące po trzęsieniu ziemi z 6 lutego, w którym zginęło ponad 50 000 osób, a ponad 5,9 miliona zostało przesiedlonych w południowej Turcji i północnej Syrii.

Wybory odbywają się również w czasie poważnego kryzysu gospodarczego, a analitycy mówią o erozji demokracji pod rządami Erdogana.

Sondaże przewidują A rekordowa frekwencja wyborcza w tym roku oraz zacięty wyścig między Erdoganem a głównym kandydatem opozycji Kemalem Kilicdaroglu, liderem Republikańskiej Partii Ludowej (CHP) i kandydatem na prezydenta z ramienia sześciopartyjnego bloku Nation Alliance.

Oczekuje się, że demografia Turcji również odegra pewną rolę. Większość prowincji dotkniętych lutowym trzęsieniem ziemi była bastionami Erdogana i jego partii AK. Ale szef Najwyższej Rady Wyborczej (YSK), Ahmet Yener, powiedział w zeszłym miesiącu, że oczekuje się, że co najmniej milion wyborców w strefach dotkniętych trzęsieniem ziemi nie będzie głosować w tym roku z powodu przesiedleń.

I nawet jeśli Kilicdaroglu wygra wybory, niektórzy analitycy twierdzą, że Erdogan może nie przekazać władzy swojemu następcy bez walki.

Oto, co musisz wiedzieć o głosowaniu, które może stać się kluczowym momentem we współczesnej historii Turcji:

Jak przebiegają wybory w Turcji

W Turcji co pięć lat odbywają się wybory. Kandydatów na prezydenta mogą zgłaszać partie, które w ostatnich wyborach parlamentarnych przekroczyły próg 5% głosów lub zebrały co najmniej 100 tys. podpisów popierających ich kandydaturę.

Kandydat, który w pierwszej turze uzyska więcej niż 50% głosów, zostaje wybrany na prezydenta, ale jeśli żaden z kandydatów nie uzyska większości głosów, wybory przechodzą do drugiej tury, w której biorą udział dwaj kandydaci, którzy otrzymali największą liczbę głosów w pierwszej turze.

Wybory parlamentarne odbywają się w tym samym czasie co wybory prezydenckie. Turcja stosuje system reprezentacji proporcjonalnej w parlamencie, w którym liczba mandatów, jakie dana partia otrzymuje w 600-osobowym parlamencie, jest wprost proporcjonalna do liczby głosów, które zdobywa.

Partie muszą uzyskać co najmniej 7% głosów – samodzielnie lub w sojuszu z innymi partiami – aby wejść do parlamentu.

Głosowanie odbędzie się 14 maja, podczas którego kandydaci oddadzą swoje karty do obu wyborów jednocześnie. Drugie głosowanie prezydenckie, jeśli się odbędzie, odbędzie się 28 maja.

Lokale wyborcze otwierają się 14 maja o godzinie 8:00 czasu lokalnego (1:00 czasu wschodniego) i zamykają o 17:00 (10:00 czasu wschodniego). Wyniki spodziewane są po godzinie 21:00 czasu lokalnego.

Kim są pretendenci?

W tegorocznych wyborach prezydenckich startuje czterech kandydatów. Oprócz Erdogana i Kilicdaroglu kandydują także centrowy przywódca Partii Ojczyzna Muharrem Ince i prawicowy kandydat Sojuszu Przodków Sinan Ogan.

Kandydat na prezydenta po raz drugi, który przegrał z Erdoganem w 2018 r., Ince odłączył się od CHP w marcu i zebrał wystarczającą liczbę podpisów, aby dołączyć do wyścigu prezydenckiego, mimo że partia prosiła go o wycofanie się.

Murat Somer, profesor nauk politycznych na Uniwersytecie Koc w Stambule, powiedział CNN, że Ince, który pokłócił się z Kilicdaroglu, może kandydować, by zwiększyć swoją popularność, mimo że wie, że jest mało prawdopodobne, aby wygrał wybory.

Może jednak przechylić szalę na tyle, by doprowadzić wybory do drugiego głosowania, dodał Somer. Wsparcie Ince wynosi około 5%, według a Ankieta MetroPoll.

Sinan Ulgen, były turecki dyplomata i przewodniczący stambulskiego think-tanku EDAM, powiedział CNN, że wybory prezydenckie prawdopodobnie przejdą do drugiego głosowania, głównie jeśli Ince utrzyma umiarkowane, ale wpływowe poparcie.

Jakie są główne obawy wyborców?

Dużym zainteresowaniem wyborców cieszy się tzw stan gospodarki i szkód spowodowanych przez trzęsienie ziemi. Jeszcze przed katastrofą lutową Turcja borykała się z rosnącymi cenami i kryzysem walutowym, w wyniku którego w październiku inflacja sięgnęła 85%.

To wpłynęło na siłę nabywczą społeczeństwa i jest „zasadniczo powodem spadku popularności Erdogana” – powiedział Ulgen. „To będzie główna przeszkoda dla Erdogana” – powiedział.

Analitycy twierdzą również, że wyborcy oddają swoje głosy na podstawie tego, kogo uważają za bardziej zdolnego do zarządzania skutkami trzęsienia ziemi, a także do ochrony kraju przed przyszłymi katastrofami, dodając, że popularność Erdogana nie wywarła oczekiwanego wpływu politycznego.

Kwietniowe badanie przeprowadzone przez Metropoll wykazało, że więcej wyborców uważa, że ​​Erdogan i jego Sojusz Ludowy mogą pomóc zaradzić skutkom trzęsienia ziemi, w porównaniu z Kilicdaroglu i jego Sojuszem Narodowym.

„Toczy się debata na temat tego, która platforma wyborcza zapewnia właściwe rozwiązanie, aby zaradzić tym słabościom i zwiększyć odporność Turcji na te narodowe katastrofy” – powiedział Ulgen.

Poza gospodarką i zarządzaniem przez rząd częstymi klęskami żywiołowymi w Turcji, wyborcy są prawdopodobnie zaniepokojeni odwróceniem się Erdogana od demokracji – czymś, o co walczyła opozycja.

Co mówią sondaże?

Oczekuje się, że w majowych wyborach pojawi się rekordowa liczba wyborców Sondaż Metropoll przewiduje.

Oczekuje się, że w tym roku w wyborach weźmie udział prawie 5 milionów głosujących po raz pierwszy, z których większość znałaby Erdogana tylko jako przywódcę, powiedział w zeszłym miesiącu szef Najwyższej Rady Wyborczej Yener, według tureckich mediów.

Badanie Metropoll wykazało, że w pierwszej turze wyborów wyborcy są bardziej skłonni poprzeć Kilicdaroglu, z Erdoganem na drugim miejscu, a następnie Ince i Ogan. Poparcie Kilicdaroglu wyniosło 42,6%, a Erdogana 41,1%. Jeśli Ince wycofa się z wyścigu prezydenckiego, więcej wyborców prawdopodobnie przejdą na Kilicdaroglu niż na Erdogana.

Jednak w wyborach parlamentarnych partia AK Erdogana prowadzi w sondażach z ok wielość głosów.

Przez lata rząd Erdogana uciszał dysydentów i zatrzymywał krytyków, zwłaszcza tych z prokurdyjskiej Ludowej Partii Demokratycznej (HDP), w związku z domniemanymi powiązaniami z bojową Partią Pracujących Kurdystanu (PKK), którą Turcja, Stany Zjednoczone i Parlament Europejski Unia uważa organizację terrorystyczną.

HDP nie wystawiła kandydata na prezydenta, ale w piątek formalnie poparła Kilicdaroglu, mówiąc, że partia wypełnia swój „historyczny obowiązek zarówno wobec naszej tradycji, jak i przyszłego pokolenia”.

HDP, która w marcu ogłosiła, że ​​jej kandydaci startują w ramach Partii Zielonej Lewicy w obawie przed zamknięciem, dodała, że ​​w wyborach parlamentarnych bierze udział w Sojuszu Pracy i Wolności. Założony w 2022 r. blok jest kierowanym przez HDP, lewicowym sojuszem sześciu partii.

Analitycy spodziewają się, że elektorat HDP odegra decydującą rolę w wyborach, prawdopodobnie przechylając szalę na korzyść Kilicdaroglu. Ankieta Metropoll z zeszłego miesiąca wykazała, że ​​ok Zdecydowana większość wyborców HDP prawdopodobnie zagłosuje na głównego rywala Erdogana.

Co się stanie, jeśli Erdogan przegra?

Niektórzy analitycy twierdzą, że jeśli Erdogan przegra głosowanie niewielką przewagą, otworzy mu to możliwość zakwestionowania wyników.

A jeśli przeszłe doświadczenia są miarą, to prezydent i jego partia AK nie mogą ponieść porażki na leżąco.

Podczas wyborów na burmistrza Stambułu i Ankary w 2019 r. Partia AK straciła kontrolę nad centrum finansowym i stolicą kraju, co skłoniło urzędników partyjnych z obu miast do odrzucenia wyników, powołując się na nieprawidłowości wyborcze.

Przewaga CHP w Stambule była szczególnie wąska i ostatecznie doprowadziła do decyzji Najwyższej Rady Wyborczej (YSK) na rzecz powtórki, czemu sprzeciwiła się opozycja.

Kandydat na burmistrza CHP Stambułu Ekrem Imamoglu następnie wygrał powtórkę wyborów, zadając cios Erdoganowi.

Ulgen podał w wątpliwość niezależność YSK, mówiąc, że może ulec potencjalnym żądaniom ponownego przeliczenia. Ciało będzie ostatecznym arbitrem wyścigu, powiedział.

W raporcie Freedom House z 2023 r. Stwierdzono, że sędziowie YSK, którzy nadzorują wszystkie procedury głosowania, „są mianowani przez organy sądownicze zdominowane przez AKP i często podporządkowują się AKP w swoich decyzjach”. „Instytucjonalna dominacja” partii AK w mediach i innych gałęziach społeczeństwa „przechyla pole gry wyborczej” na korzyść Erdogana, powiedziała grupa rzeczników z siedzibą w Waszyngtonie.

Przyczynił się do tego raportu Isil Sariyuce z CNN w Stambule.