W niektórych kwestiach Polska już jest do przodu, na przykład jeśli chodzi o katalog Ikei i kolorystykę kuchni — seria Stensund z zielonkawymi drzwiami jest w mniejszych Czechach po prostu niedostępna. Trzeba po nią jechać do Wrocławia, choć przyznaję, że dla tak ładnego koloru warto rozważyć tę podróż.
Warto to zrobić również dla cen, które w porównaniu z czeskimi są zauważalnie niższe.
Za jeden zestaw kuchenny skompletowany dla typowego czeskiego gospodarstwa domowego trzeba zapłacić w Czechach 106 tys. koron (ok. 20 tys. zł), wliczając w to sprzęt AGD. W Polsce to samo kosztuje prawie dziesięć tysięcy mniej.
Co więcej, za każde wydane 500 zł można otrzymać kupon rabatowy na kolejne 50, a to oznacza kolejną zniżkę.
Dlaczego taka sytuacja ma miejsce? Międzynarodowe korporacje zazwyczaj tłumaczą takie różnice różnymi preferencjami zakupowymi klientów w poszczególnych krajach. Coś sprzedaje się lepiej w jednych miejscach, a gorzej w innych, więc ceny się różnią — niektóre są wyższe, inne niższe, w zależności od wyboru.
Jednak bardziej prawdziwym wyjaśnieniem jest to, że Ikea po prostu kopiuje dobrze znane różnice w poziomach cen i sile nabywczej — w Niemczech (do których Czesi również mogą jechać po zielonkawe drzwi) ten sam zestaw kosztowałby nie dziesięć tysięcy taniej, ale dwadzieścia tysięcy więcej.
Innymi słowy, Ikea nie jest w tym osamotniona. O ile taniej jest w Polsce, gdyby wziąć pod uwagę wszystkie sklepy i usługi?
Według Eurostatu polski poziom cen jest o około jedną czwartą niższy niż czeski. Różnica ta wzrosła w ostatnich latach, co wskazuje na wyższą inflację w Czechach i względne zubożenie mieszkańców tego kraju. Ze względu na inflację spada również realny poziom czeskich płac — zarówno w porównaniu z poprzednimi latami, jak i w porównaniu z Polską.
Dalsza część tekstu znajduje się pod materiałem wideo.
Brzmi to niepokojąco. Dane te zostały potwierdzone przez nowo zaktualizowane statystyki płac OECD za ubiegły rok. Martin Gurtler, ekonomista w czeskim banku Komercni, powiedział:
polskie płace nominalne od dawna nadążają za inflacją i nawet teraz ich dynamika nie pozostaje znacząco w tyle. To właśnie znaczny spadek płac realnych i związany z nim spadek konsumpcji jest głównym powodem opóźnienia w Czechach w porównaniu z poziomem sprzed pandemii COVID-19.
Gurtler dodał, że Czechy nie dogoniły jeszcze poziomu gospodarczego z 2019 r., podczas gdy Polska jest jednym z europejskich liderów w tym porównaniu. Znajduje to również odzwierciedlenie w sile nabywczej płac.
Kiedy czeskie zarobki są wykorzystywane na zakupy w Polsce, Czesi wciąż mogą czuć się bogatsi. Jeśli jednak trend z ostatnich kilku lat się utrzyma, sytuacja może się wkrótce odwrócić i to Polacy zaczną przyjeżdżać do Czech po meble kuchenne — jeśli jednocześnie poprawi się ich wybór.
Z drugiej strony — czeska gospodarka hamuje z powodu wcześniejszej podwyżki stóp procentowych i nieuporządkowanego cyklu wyborczego, spowodowanego tym, że lokalny rząd próbuje oszczędzać po wyborach. W tej samej sytuacji polski rząd przed wyborami rozdaje pieniądze.
Stringer/Anadolu Agency via Getty Images / Getty Images
Czesi protestują w Pradze przeciwko rosnącym kosztom utrzymania w całym kraju, 08 października 2022 r.
Inflacja — czyli nie poziom cen, a tempo ich wzrostu rok do roku — według najnowszych danych jest już w Czechach nawet niższa niż w Polsce. Jest to dość zaskakujące, biorąc pod uwagę fakt, że w Pradze sąsiedni kraj ma reputację raju cenowego.
Według OECD nawet deficyt budżetowy ma być w tym roku wyższy w modelowej gospodarczo Polsce niż w Czechach. OECD spodziewa się, że wzrost gospodarczy Polski będzie w tym roku nieco wyższy, ale zasadniczo tylko o tyle, o ile więcej ona pożycza.
