NOWY JORK — „Chce wiedzieć, czy może uścisnąć dłoń” — powiedział tłumacz Romana Horodeńskiego, stojąc obok 20-letniego ukraińskiego żołnierza.

„Ma rękę dopiero od dwóch tygodni, więc wciąż przyzwyczaja się do jej operowania” – dodał jego tłumacz podczas wywiadu dla CNBC w listopadzie. Następnie powiedział Horodeńskiemu w ich ojczystym języku ukraińskim, że może poćwiczyć powitanie.

Mierzący 6 stóp i 3 cale ukraiński żołnierz uśmiechnął się i wyciągnął prawą rękę, która jest lekkim połączeniem silikonu, kompozytów z włókna węglowego i tworzywa termoplastycznego. Biorąc kilka głębokich wdechów, 230-kilogramowy łagodny żołnierz spojrzał w dół na dynamiczną kończynę, rozszerzył palce i powoli zacisnął uścisk wokół dłoni reportera.

Oddech ulgi i kolejny uśmiech przemknął po jego twarzy.

„Stracił rękę i nogę w wybuchu miny”, powiedział tłumacz Horodenskiego, Roman Vengrenyuk, wolontariusz Revived Soldiers Ukraine, organizacji non-profit zajmującej się sprowadzaniem rannych żołnierzy do USA w celu specjalistycznej opieki zdrowotnej.

Horodenskyi, który w wyniku rosyjskiej wojny doznał podwójnej amputacji, jest jednym z 65 rannych ukraińskich żołnierzy, którzy korzystają z pracy organizacji non-profit, która zapewnia leczenie w Chicago, Filadelfii, Nowym Jorku, Bostonie i Orlando. Vengrenyuk towarzyszył Horodeńskiemu w Nowym Jorku podczas wydarzeń, które miały miejsce w ciągu ostatnich kilku miesięcy, podnosząc świadomość tego, co stało się tragicznym, trwającym rok rosyjskim atakiem na Ukrainę.

„Nasza organizacja non-profit go znalazła, a ma zaledwie 20 lat. Ma przed sobą o wiele więcej życia” – powiedział Vengrenyuk CNBC, dodając, że ta dwójka szybko się zaprzyjaźniła.

W osobnej rozmowie z CNBC prezydent Revived Soldiers Ukraine Iryna Discipio powiedziała, że ​​pomoc rannym żołnierzom jest „niezwykle ważna”.

„Ukraina koncentruje się na prowadzeniu wojny, a my pomagamy pozostawionym bohaterom. Pomagamy armii ukraińskiej, opiekując się rannymi żołnierzami” – powiedział Discipio.

„Ważne jest również pokazanie tutaj, w Stanach Zjednoczonych, wyniku tej wojny” – dodała.

Horodenski, pieszczotliwie nazywany „cudem z Mariupola”, był jednym z ukraińskich obrońców, którzy przeżyli zeszłej wiosny rosyjską rzeź w strategicznym mieście portowym.

W godzinach przedświtu 24 lutego rosyjskie wojska przekroczyły granice Ukrainy, podczas gdy pociski przecinały ciemne niebo, wyznaczając początek największego ataku powietrznego, morskiego i lądowego w Europie od czasów II wojny światowej.

Przez miesiące poprzedzające inwazję na pełną skalę Stany Zjednoczone i ich zachodni sojusznicy obserwowali stałe gromadzenie się sił Kremla wzdłuż granicy Ukrainy z Rosją i Białorusią. Zwiększona obecność wojskowa naśladowała działania Rosji przed nielegalną aneksją Krymu w 2014 r., półwyspu nad Morzem Czarnym, co wywołało międzynarodową wrzawę i wywołało sankcje wymierzone w machinę wojenną Moskwy.

Kreml przez cały czas zaprzeczał, że jego kolosalne rozmieszczenie wojsk wzdłuż granic Ukrainy było wstępem do ataku.

Według szacunków ONZ, odkąd rok temu Rosja najechała swojego byłego sowieckiego sąsiada, wojna pochłonęła życie ponad 8 tys.

Tymczasem życie wielu żołnierzy, takich jak Horodenskyi, którzy przeżyli ciężkie próby, zostało na zawsze zmienione przez brutalny konflikt.

W czasie inwazji Horodenski służył w 36. Brygadzie Ukraińskiej Piechoty Morskiej jako strzelec maszynowy pod Mariupolem. Podążając śladami mężczyzn ze swojej rodziny, Horodenskyi wstąpił do wojska, gdy miał 18 lat. Zamienił swoje rodzinne miasto Odessa, ludną gminę na wybrzeżu Morza Czarnego, na niegdyś pracowite południowo-wschodnie miasto portowe Mariupol nad Morzem Azowskim.

W kwietniu piechota morska w oddziale Horodeńskiego stanowiła pierwszą linię obrony miasta, które przed wojną zamieszkiwało 400 tys. ludzi.

Jego jednostka została rozproszona po obwodzie Illich Iron and Steel Works, największego europejskiego producenta stali ocynkowanej, kiedy rosyjski ogień wkroczył na jego pozycję. Horodenskyi schował się za drzewem.

Chociaż pamięta eksplozję miny, która odebrała mu lewą nogę i rozerwała prawą rękę, następstwa są niewyraźne.

Pamięta, jak koledzy z piechoty morskiej go przenosili, pamięta ucisk opasek uciskowych i pośpiech do prowizorycznego szpitala polowego.

„Byłem w tego rodzaju ciemnym schronie w piwnicy z innymi rannymi żołnierzami. Prawie nie było lekarstw, zapasów ani jedzenia. Naprawdę nie było nic” – wspomina Horodenskyi.

Przez nieco ponad tydzień ukrywał się w miejscu ze swoimi „braćmi”, jak ich nazywa, aż skończyły mu się środki przeciwbólowe, bandaże, woda i amunicja. W międzyczasie Rosja bombardowała wyczerpaną ukraińską piechotę morską, a wojska kontynuowały natarcie na nich.

„Jego dowódca podjął trudną decyzję o poddaniu się Rosjanom, a rannych przewieziono do szpitala polowego w Doniecku” – powiedział Wengreniuk. „W tym obiekcie była jedna strona dla [uninjured] więzionych, drugi dla rannych żołnierzy ukraińskich i wydzielony obszar dla rannych żołnierzy rosyjskich”.

Horodenski szczegółowo opisał przerażającą relację z prawie trzech tygodni pobytu w rosyjskim szpitalu wojskowym. Przebywające w szpitalu wojska rosyjskie, które mogły się samodzielnie poruszać, miały dostęp do otwartej sali, w której przetrzymywani byli ranni żołnierze ukraińscy. Powiedział, że otwarcie bili, nękali i torturowali Horodeńskiego i jego towarzyszy.

Przypomniał sobie grupę rosyjskich żołnierzy przy jego łóżku, szturchających odsłoniętą kość wystającą z jego prawego ramienia. Powiedział, że żołnierze na zmianę go przesłuchiwali, chwytając kość i przekręcając ją.

Pamięta potworny ból.

Kiedy był w szpitalu, stan Horodenskiego gwałtownie się pogorszył, a rosyjscy chirurdzy amputowali to, co pozostało z jego prawej ręki. W maju stał się septyczny, stan, który grozi niewydolnością narządów, uszkodzeniem tkanek i śmiercią, jeśli nie zostanie szybko wyleczony.

Nękany sepsą i ze średnią długością życia nie dłuższą niż tydzień, Horodenskyi wrócił do ukraińskiego wojska w ramach wymiany więźniów.

„Rosyjski dowódca najwyraźniej nie chciał, aby Roman umarł w ich szpitalu, ponieważ wtedy nie mógłby zostać wykorzystany jako karta przetargowa do uwolnienia jednego z nich” – powiedział Vengrenyuk. „Ale jest młody, a jego ciało było wystarczająco silne, by przeżyć”.

Horodenskyi przeszedł prawie tuzin operacji w rodzinnym Odessie, zanim wyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie został wyposażony w protezy.

Otrzymał protezę nogi w Orlando we wrześniu, a następnie rękę w Eddystone w Pensylwanii, około 30 minut od Filadelfii.

„Myśląc o wszystkim, przez co przeszedł”, powiedział CNBC certyfikowany protetyk Michael Rayer z Prosthetic Innovations w Eddystone, gdy poproszono go o zastanowienie się nad podróżą Horodenskyiego.

„Po prostu najmilszy facet” – dodał.

Rayer wspominał, że podczas pierwszego spotkania z Horodeńskim zobaczył, że rosyjska amputacja pozostawiła tylko około półtora cala kości ramiennej w jego prawym ramieniu. Utrudniło to proces dopasowania protezy.

„Naprawdę nie miał zbyt wielu nieruchomości do pracy” – powiedział Rayer. „Duży ciężar jest przenoszony na tę małą kikut, więc spędziliśmy dużo czasu na udoskonalaniu protezy, aby upewnić się, że będzie mu wygodnie”.

„Nasze biuro ma duże doświadczenie w leczeniu urazów wielonarządowych, czyli ludzi, którzy stracili wiele kończyn, co dodaje zupełnie inny poziom opieki” – powiedział. „Ponieważ, jak zakładasz jedną z kończyn dolnych, jeśli masz tylko jedną rękę lub nie masz rąk?”

Rayer, który spędził w sumie osiem tygodni z Horodenskyim, powiedział, że proteza ramienia, którą otrzymał, może kosztować nawet 70 000 dolarów.

„Poświęciliśmy cały nasz czas i byliśmy w stanie zrobić to za około połowę tego” – powiedział Rayer.

Rayer dodał, że pełne opanowanie protezy może zająć od kilku miesięcy do lat. Powiedział, że chociaż każda osoba potrzebuje innego czasu na przystosowanie się, zauważył, że w swojej pracy z ukraińskimi żołnierzami odkrył, że „są bardzo biegli mechanicznie”.

„Naprawdę rozumieją sposób, w jaki coś działa, i rozumieją, jak sprawić, by to działało dla nich. Nie wiem, czy to jest ich szkolenie wojskowe, ale wszyscy wydają się dość szybko dostosowywać” – dodał.

Po opiece w USA Horodenski wrócił na Ukrainę i oświadczył się swojej dziewczynie Wiktorii Olianiyk, z którą spotykał się jeszcze przed wybuchem wojny. Para pobrała się w grudniu na Ukrainie.

Kontuzje Horodenskiego nie osłabiły jego chęci powrotu do wojska, ponieważ ukraińskie wojska opierają się sile Moskwy dłużej, niż spodziewał się tego ktokolwiek poza granicami kraju.

„Naprawdę chcę wrócić do walki”, powiedział CNBC w swoim ojczystym języku ukraińskim, robiąc pauzę, aby Vengrenyuk mógł przetłumaczyć.

„Cały mój kraj toczy zaciekłe walki, a wielu moich braci wciąż przebywa w więzieniach” – powiedział.