Pejzaż filmów dokumentalnych zajmują przede wszystkim historie ludzi i miejsc, które poruszyły poczucie niezwykłości. Co takiego jest w normalnych ludziach i ich życiu – może nie tak niezwykłym, jeśli chodzi o stawianie czoła trudnościom i pokonywaniu ich, ale mimo wszystko życiem spędzonym, ze wszystkimi jego złożonościami? Zapisy i zdjęcia, najdrobniejsze szczegóły i dziedzictwo tej osoby we wspólnych wspomnieniach przekazywanych w rodzinie. Jeden z takich wkładów Węgra staje się tematem nowego filmu dokumentalnego Zaginiony notatnik (Drn tabte notesbog) w reżyserii Idy Marie Gedbjerg Sørensen. (Przeczytaj także: Recenzja Marching in the Dark: Przekonujący dokument rzuca światło na wdowy po indyjskich rolnikach)

Przesłanka

Zaginiony notatnik, którego premiera odbyła się na Międzynarodowym Festiwalu Filmów Dokumentalnych w Kopenhadze, opowiada o człowieku, który skrupulatnie zapisywał swoje wizyty w kinie. Nazwa filmu, rok jego premiery, a także nazwa teatru, w którym go oglądał: każdy z tych wpisów stanowi wejście do tej badawczej dokumentacji. Wizja twórcy filmu odwołuje się do słów – jest to wzajemny sens komunikacji, podczas którego uważnie obserwuje się 2158 filmów, aby zrozumieć, co kryje się za tą praktyką. Poczucie ucieczki? Brakuje pragmatyzmu w jego prawdziwym życiu? Albo coś zupełnie innego, o czym nikt nie miał pojęcia.

Jak można było przewidzieć, uwaga skupi się na rodzinie tej osoby, jej dwóch synach i córce, Szilvii. Zaginiony notatnik spędza dużo czasu z najstarszym synem Istvanem i chłopcem Attilą. Dowiadujemy się, że Attila był pod opieką Istvana, odkąd był dzieckiem. To konkretne ogłoszenie kryje w sobie tajemnicę, która zostanie ujawniona później. Na razie film zaczyna nakładać wspomnienia wpisów do pamiętnika na wyblakłe zdjęcia i filmy wykonane w teraźniejszości. Attila wciela się w człowieka, który jest z nim w jakiś sposób spokrewniony duchem i tym naiwnym poczuciem ciekawości i zadziwienia, które kamera jest w stanie uchwycić.

Końcowe przemyślenia

Tworzy ciekawy, niekompletny eksperyment; tak naprawdę nigdy nie poczyniliśmy kroku naprzód w tej podróży, w postrzeganiu oglądania filmów jako pewnego rodzaju spotkania, jako swego rodzaju przesłuchania w tej złożonej rodzinie. Sørensen porzuca ten wątek i skupia się na temperamencie i najbliższym kręgu towarzyskim chłopca. Zaginiony notatnik rzeczywiście przedstawia punkt widzenia drugiego syna, ale w jego sposobie mówienia o ojcu jest nieprzejrzystość i niepokój, z jakim trzeba sobie poradzić. Dynamika tej rodziny wymyka się spod kontroli pytającego obiektywu i choć stanowi zaskakująco przejmujące odzwierciedlenie rodziny i tożsamości, w tych momentach wydaje się ona niewłaściwa. Zainteresowanie twórcy ogranicza się dopiero wtedy, gdy obiektyw skupia się na wpisach w dzienniku. Jest to strategiczna i inteligentna decyzja, która zadziałałaby lepiej, gdyby istniał przesadny wątek narracyjny, który w jakiś sposób połączyłby niedośpiewane fragmenty.

Zaginiony Notatnik porusza się w dziwnie odległy i delikatny sposób. Sposób, w jaki to przychodzi, daje poczucie komfortu Na temat, który czasami okazuje się niewystarczający. Jest tu celowa dwuznaczność i poczucie zadziwienia. Kiedy tak bogata specyfika charakteru łączy w ich podróży perspektywę społeczno-polityczną i historyczną, żałuję, że nie zgłębiono jej nieco bardziej.

Santanu Das w ramach akredytowanej prasy relacjonuje CPH: DOCX.

Rozrywka! Rozrywka! Rozrywka! 🎞️🍿💃 Kliknij aby śledzić nasz kanał Whatsapp 📲 Twoja codzienna dawka plotek, filmów, programów, aktualizacji o gwiazdach, wszystko w jednym miejscu.