Prawicowa partia Prawo i Sprawiedliwość (PiS), która opowiadała się za restrykcyjnym prawem aborcyjnym w kraju, została pozbawiona władzy w październiku ubiegłego roku, ale droga do poprawy dostępu do aborcji nie jest szybka ani prosta.

„Potrzebujemy przede wszystkim dostępnych aborcji i, co niezwykle ważne, dekryminalizacji wsparcia aborcyjnego” – powiedziała aktywistka Agata Adamczuk Obejrzyj politykę zdrowotną. Ona jest z Dziewuchy Dziewuchom Fundacja (Gals Help Gals), polska feministyczna organizacja pozarządowa dostarczająca informacji na temat bezpiecznych aborcji.

Marszałek Sejmu Szymon Hołownia uważa jednak, że to nie jest dobry moment na wprowadzenie reformy aborcyjnej Polska Agencja Prasowa raporty. Według Hołowni parlamentarzyści mogą głosować przeciwko wszelkim reformom aborcyjnym, jeśli zostaną one umieszczone w porządku obrad przed wyborami samorządowymi zaplanowanymi na 7 kwietnia, w obawie przed reakcją bardziej konserwatywnych wyborców.

Jeśli będziemy kontynuować po [local] wyborach, szanse będą znacznie większe. Rozpoczną się rozmowy i deklaracje o poparciu projektów ustaw w pierwszym czytaniu” powiedziała Hołowniadodając, że dyskusję na temat projektu ustawy o reformie aborcyjnej wyznaczono na 11 kwietnia.

Polityka koalicyjna

Hołownia jest liderem nowej partii chadeckiej Polska 2050 jedna z trzech partii tworzących koalicję rządzącą. Grupa jest dwuznaczny w swoim stanowisku wobec praw reprodukcyjnych, podczas gdy dwa pozostałe Partie rządzącej koalicji Nowa Lewica i Platforma Obywatelska premiera Donalda Tuska uznały aborcję na żądanie do 12. tygodnia ciąży za jeden ze swoich priorytetów.

„To dobry pierwszy krok, we właściwym kierunku, ale to nie wystarczy” – podkreślił Adamczuk.

Nawet jeśli istnieje prawo dopuszczające aborcję na żądanie do 12. tygodnia ciąży, w praktyce prawdopodobnie nie będzie ono przestrzegane, „bo mieliśmy już do czynienia z takimi sytuacjami” – dodaje.

W zeszłym roku w 60 miastach odbyły się demonstracje w proteście przeciwko niepotrzebnej śmierci kobiet, ponieważ szpitale niechętnie przerywały ciąże zagrażające ich życiu, choć ich wykonanie byłoby legalne, – relacjonuje „Newsweek Polska”..

Platforma Obywatelska i Nowa Lewica pozostają jednak optymistami, że prawa do aborcji są koniecznym i realistycznym celem obecnej kadencji parlamentu.

„Mamy prawo i chcemy, aby projekt ustawy o aborcji został ostatecznie rozpatrzony w Sejmie” – powiedziała Anna Maria Żukowska, liderka Nowej Lewicy, podczas szczytu partii.

Jednak nowy projekt ustawy mający na celu zmniejszenie restrykcyjności dostępu do aborcji prawdopodobnie spotka się ze sprzeciwem niektórych partii w katolickim kraju, w tym z możliwością zawetowania go przez prezydenta Andrzeja Dudę, który jest zwolennikiem PiS. On był zacytowany mówiąc, że propagowanie dostępu do aborcji jest „żądaniem prawa do zabijania”.

Aborcja w większości zabroniona – ale nadal ma miejsce

Polskie przepisy aborcyjne są drugimi najbardziej restrykcyjnymi w Europie, a jedynie Malta uzyskała niższy wynik pod względem legalności i dostępności – wynika z badania Atlas polityki aborcyjnej.

Wykonanie zabiegu jest obecnie legalne jedynie w przypadku gwałtu i gdy istnieje poważne zagrożenie dla zdrowia matki. Nawet wtedy lekarzom wolno sprzeciwić się sumieniu aborcji, co jeszcze bardziej ogranicza dostęp do aborcji.

W roku 2020 upolityczniony Trybunał Konstytucyjny orzekł stwierdził, że dopuszczenie aborcji w przypadku poważnej deformacji płodu jest sprzeczne z Konstytucją RP.

W efekcie tego orzeczenia liczba legalnych aborcji spadła dziesięciokrotnie i od 2020 r. wyniesie zaledwie około stu przypadków rocznie, według Statisty.

Szacuje się jednak, że całkowita roczna liczba aborcji wynosi pomiędzy 80,00 I 93 000. Liczne organizacje pozarządowe zapewniają informacje i wsparcie organizacyjne przy zamawianiu tabletek aborcyjnych przez Internet lub pomagają kobietom w planowaniu aborcji chirurgicznej za granicą.

Nieuctwo

Protesty kobiet po wyroku Trybunału Konstytucyjnego mają pomóc w pozbawieniu PiS mandatu w ostatnich wyborach parlamentarnych. Koalicja rządząca uznała aborcję na żądanie do 12. tygodnia ciąży za jeden ze swoich głównych priorytetów.

Niedawne Wytyczne Polskiego Towarzystwa Ginekologicznegona przykład twierdzą, że przed wykonaniem zabiegu u pacjentki, której zdrowie psychiczne najprawdopodobniej ucierpi w wyniku porodu, należy wypróbować wszystkie inne możliwości.

Kolejnym istotnym elementem jest edukacja medyczna: obecnie w programach nauczania lekarzy ginekologów nie ma zajęć z zakresu aborcji – mówi Adamczuk.

Niektóre źródła podkreślić związek przyczynowy pomiędzy brakiem edukacji a brakiem dostępności.

„Jeśli lekarze na studiach dostaną komunikat, że aborcja nie jest normalną procedurą medyczną, chętniej będą podtrzymać tę opinię” – dodała aktywistka. „Przeprowadzanie aborcji to niemal wyłącznie nasz ciężar, nas, aktywistów, i najprawdopodobniej w najbliższej przyszłości to się nie zmieni”.

Dekryminalizacja pomocy

„Po prostu nie można nas karać za wykonywanie obowiązków państwa” – podkreślił Adamczuk, zwracając uwagę, że dekryminalizacja pomocy aborcyjnej to jedna z najpilniejszych zmian, jakie muszą nastąpić.

W zeszłym roku polska aktywistka aborcyjna Justyna Wydrzyńska został uznany za winnego za ułatwianie aborcji i skazany na osiem miesięcy prac społecznych.

Choć oświadczyła, że ​​decyzja sądu nie przeszkodzi jej w kontynuowaniu pracy, takie przypadki mogły mieć efekt mrożący na dostęp do aborcji.

Jednak proces Wydrzyńskiej mógł stać się inspiracją dla kolejnego projektu ustawy, który obecnie czeka na prace dekryminalizacja wsparcia aborcyjnego.

Nowa Lewica zaproponowała także inne projekty ustaw mające na celu wzmocnienie praw kobiet, w tym zmianę definicji gwałtu i korzystniejsze zasady dotyczące urlopu macierzyńskiego.

„Cieszymy się, że o aborcji mówi się teraz w mieście, że jest na ten temat dyskusja” – mówi Adamczuk. „Ale samo dyskutowanie to zdecydowanie za mało”.

Zdjęcia: Lewica, Atlas Polityki Aborcyjnej, Greenpeace Polska.