W niedzielę 24 września w życie weszły przepisy, które głęboko reformują proces planowania i zagospodarowania przestrzennego. – Nie pozostawiamy samorządów samym sobie. Dajemy im realne narzędzia do planowania przestrzeni – mówił minister rozwoju i technologii Waldemar Buda.

Zmiany obejmą nie tylko samorządy, ale także każdego Polaka, który zamierza w najbliższym czasie przystąpić do budowy.

Nowy system planowania i zagospodarowania przestrzennego ma być ważnym elementem w procesie realizacji polityki rozwoju, a wprowadzone zmiany miały być wynikiem prowadzonej integracji systemów planowania społeczno-gospodarczego z planowaniem przestrzennym.

Nowe procedury mają usprawnić opracowanie planów miejscowych oraz zintegrowanego planu inwestycyjnego. – Jest to nowa szczególna forma planu miejscowego pozwalająca na szybkie i transparentne przygotowanie terenów pod inwestycje. To wszystko stwarza szanse na szybsze pozyskiwanie gruntów pod budownictwo mieszkaniowe i tym samym większą podaż mieszkań – tłumaczy minister Buda.  

Od 2026 roku każda gmina będzie musiała mieć plan ogólny zagospodarowania (zastąpi on dotychczasowe studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy) – to fundamentalna zmiana w nowych przepisach. Dokument określi, co i gdzie można wybudować na terenie danej gminy. Bez niego trudno będzie cokolwiek wybudować, ponieważ tylko w tych gminach będzie można uzyskać decyzję o warunkach zabudowy. 

Plan ogólny będzie jedynie regulować podstawowe ustalenia, które pozwolą gminie zaplanować zrównoważony i harmonijny rozwój. Jego istnienie będzie podstawą do uchwalenia planów miejscowych oraz wydania decyzji o warunkach zabudowy. 

Dużą nowością będzie zintegrowany plan inwestycyjny – to zupełnie nowa forma planu miejscowego, która ma zastąpić uchwałę o ustaleniu lokalizacji inwestycji mieszkaniowej. 

W nowym prawie doprecyzowano także przepisy dotyczące decyzji o warunkach zabudowy. Gmina będzie mogła określić w planie ogólnym obszar, na którym będzie można wydać taką decyzję, a także ograniczono maksymalny zasięg obszaru analizowanego do 200 m. 

Nowe przepisy przewidują wprowadzenie różnych rozwiązań online, przez co planowanie przestrzenne ma być jeszcze bardziej dostępne dla mieszkańców, a co za tym idzie – transparentne.

Na stronie BIP (a w przyszłości również w Rejestrze Urbanistycznym) będzie można sprawdzić umowy z inwestorem. Na przykład, kiedy w trakcie negocjacji z gminą inwestor zobowiąże się do budowy szkoły czy wsparcia innej inwestycji, rozbudowy drogi, to dokument potwierdzony podpisem urbanistycznym będzie dostępna na tej stronie. 

Wprowadzony zostanie także nieodpłatny i dostępny dla wszystkich Rejestr Urbanistyczny. Ma on być wiarygodnym źródłem informacji o przestrzeni i wszystkich prowadzonych procedurach administracyjnych. Skorzystać będą z niego mogli online wszyscy zainteresowani mieszkańcy gminy. 

Zmiany w przepisach to nie tylko szereg nowości dla mieszkańców, ważnych zwłaszcza dla tych, którzy w tym czasie podejmują decyzję o rozpoczęciu budowy, ale także poważne wyzwanie dla gminnych urzędników.

Ministerstwo rozwoju przewidziało zatem szkolenia dla urzędników samorządowych, które odbędą się 18 i 19 października.  

Szkolenia będą bezpłatne i będą na nich poruszane tematy wprowadzenia nowych przepisów dotyczących zagospodarowania i planowania przestrzennego. 

W szkoleniu będzie można wziąć udział stacjonarnie (przewidziano 250 miejsc), a także przez internet. 

Obecnie trwają prace nad przyjęciem odpowiednich rozwiązań, które powinny być wydane w związku z wejściem w życie nowelizacji. W najbliższym czasie mają zostać przedstawione do konsultacji publicznych.