Rosyjska wyszukiwarka wprowadziła nowe zasady. Objęła ochroną te dwa hasła
W zeszłym tygodniu doszło do masowego wycieku kodu źródłowego usług przedsiębiorstwa Yandex (potwierdziła to sama firma). Nieznana osoba upubliczniła archiwa wewnętrznego repozytorium Yandex. Można dowiedzieć się z nich wielu nowych szczegółów na temat działania największej rosyjskiej wyszukiwarki, która w ostatnich latach jest nieustannie krytykowana za współpracę z Kremlem. Z przecieku wynikało w szczególności, że Yandex cenzuruje wyniki wyszukiwania zdjęć i filmów, aby wizerunki Putina i symboli „Z” nie pojawiały się w nieprzychylnych dla władz kontekstach.
Podczas wyszukiwania zdjęć w Yandex w niektórych przypadkach zapytanie jest automatycznie korygowane. Firma usuwa niektóre obrazy z wyników wyszukiwania. Odpowiada za to specjalna reguła o nazwie ImgPatch (dosłownie — naprawianie obrazków), która umożliwia zorganizowanie szybkiego banowania zdjęć i filmów poprzez edycję oryginalnych żądań. Od drobnych zmian do kompletnego przeformułowania.
Najczęściej poprawki służą do usuwania zdjęć i filmów pornograficznych (zwłaszcza dla dzieci) z wyników wyszukiwania Yandex. Na drugim miejscu pod względem liczby ustalonych zasad jest usuwanie wizerunków prezydenta Rosji Władimira Putina.
Yandex starał się, aby na wizerunek obecnego prezydenta Rosji nie można było natknąć się przy wyszukiwaniu m.in. następujących słów: „sk***iel”, „dziadek z bunkra”, „k***s w garniturze”, „k***a”, a także w przypadku całych zdań: „jak wyglądają pedofile”, „kiedy on umrze”.
Zasady te powinny obowiązywać niezależnie od kraju, w którym znajduje się użytkownik. Nie wiemy, kiedy się pojawiły i czy nadal są aktywne. Przed publikacją tego materiału udało nam się znaleźć wizerunki rosyjskiego prezydenta w wyszukiwarce Yandex dla wszystkich próśb, z wyjątkiem „penisa w skafandrze” (jeśli nie zaznaczymy, że szukamy Putina).
Pozostała część artykułu pod wideo.
Yandex chroni też przed niepożądanymi skojarzeniami literę „Z”, która stała się symbolem rosyjskiej wojny z Ukrainą (i została jako symbol zakazana w niektórych państwach europejskich). Użytkownicy Yandex nie mogą więc zobaczyć symboliki nazistowskich Niemiec w zapytaniach ze słowami związanymi z symbolem „Z”. Yandex automatycznie stosuje przy takich zapytaniach blokadę na określenia typu: „luftwaffe znak”, „luftwaffe emblematy”, „rzesza”, „wehrmacht” „naziści”.
Sprawdzenie, czy reguła nadal działa, jest trudniejsze. W przypadku Putina program powinien blokować wizerunek prezydenta Federacji Rosyjskiej, jeśli użytkownik szuka określonego słowa, wyrażenia lub zdania. W przypadku „Z” program musi szukać „zakazanych” znaków, co jest trudniejsze. Wpisując w wyszukiwarkę „symbol z” lub „z logo operacji specjalnej”, w wynikach można zobaczyć np. swastykę; ale nie wiadomo, czy wynika to z faktu, że filtr jest już wyłączony, czy po prostu dlatego, że nie działa dobrze.
W ujawnionych archiwach można też znaleźć listy słów zabronionych i dozwolonych do użycia w Yandex.
Zakazana lista zaczyna się m.in. od słów: „śmierć, google”, a kończy na słowach: „lwów”, „poddanie się”. Nie jest posortowana alfabetycznie. Nowe zakazane słowa zostały najprawdopodobniej zapisane na końcu pliku.
Wydaje się, że dwa ostatnie słowa zostały dodane do listy po rozpoczęciu przez Rosję pełnoskalowej inwazji na Ukrainę. Słowo „poddanie się” mogłoby zostać zakazane, aby nie zostało przypadkowo uznane za ukryte wezwanie. Zakazanie słowa „lwów” jest również trudne do wyjaśnienia poza kontekstem wojennym. To zarówno nazwa miasta w zachodniej Ukrainie, jak i dopełniacz liczby mnogiej słowa „lwy”. W żadnej innej formie to słowo nie znajduje się na czarnej liście, wręcz przeciwnie, można je łatwo znaleźć.
Tak więc, według wszelkiego prawdopodobieństwa, słowo „lwów” mogło zostać dodane do listy zakazanych tylko ze względu na jego homonim — miasto Lwów, które od samego początku wojny było celem ataków rakietowych wojsk rosyjskich.
