W kilka tygodni po nieudanym buncie, w którym żołnierze najemników maszerowali w zbrojnym buncie w kierunku Moskwy, szef organizacji paramilitarnych Grupy Wagnera Jewgienij Prigożyn został wygnany z wewnętrznego kręgu Kremla.

W zeszłym miesiącu Prigożyn poprowadził swoich żołnierzy w kierunku rosyjskiej stolicy w tak zwanym marszu sprawiedliwości, aby usunąć to, co nazwał niekompetentnymi i skorumpowanymi wyższymi przywódcami wojskowymi Rosji. Kilka godzin później, zaledwie 125 mil od Moskwy, Prigożyn zawrócił, stwierdzając: „Rosyjska krew zostanie przelana po jednej stronie”.

Dla niektórych pozostaje tajemnicą, dlaczego Priogżyn – opisany przez swojego byłego asystenta i byłego żołnierza Wagnera, Marata Gabidullina, jako „brutalny” i „twórczy” – posunął się do takich kroków, by potępić rosyjskiego ministra obrony Siergieja Szojgu, a także gen. Walerego. Gierasimow i gen. Siergiej Surowikin.

Prezydent Rosji Władimir Putin nazwał powstanie „zdradą” i posunął się nawet do oskarżenia Prigożyna o zdradę. Doniesiono wtedy, że Prigożyn został usunięty ze stanowiska przywódcy Wagnera i zesłany na Białoruś.

Prigożyn pojawił się ponownie w poniedziałek, broniąc swojego buntu w wiadomości głosowej w aplikacji do przesyłania wiadomości Telegram: „Chcę, abyście zrozumieli, że nasz marsz na rzecz sprawiedliwości miał na celu walkę ze zdrajcami i mobilizację naszego społeczeństwa”.

Podczas gdy spekulacje wciąż wirują po powstaniu, Yahoo News rozmawiało z Gabidullinem, który obecnie mieszka we Francji, za pośrednictwem tłumacza na temat życia w ekipie Wagnera. Odpowiedzi zostały lekko zredagowane pod kątem długości i przejrzystości.

Jak myślisz, dlaczego Prigożyn zorganizował ten „marsz sprawiedliwości”?

Myślę, że Prigożyn sam uznał, że to dogodny moment, by wezwać Putina do bardziej racjonalnego myślenia i dokonania wyboru między Prigożynem a Szojgu. Shoigu jest niekompetentnym ministrem obrony, który mimo braku kompetencji w sprawach wojskowych nieustannie ingeruje w kierowanie siłami zbrojnymi. Kaprysy Szojgu utrudniały również płynną współpracę między rosyjskim wojskiem a Wagnerem.

Shoigu i Prigozhin to dwaj antagoniści, wrogowie, którzy nienawidzą się na poziomie osobistym. Prigożyn uważał, że ma wystarczająco dużo osiągnięć, by Putin go posłuchał, ale się przeliczył. Czasami mu się to zdarza. Jest bardzo inteligentną osobą, ale czasami jego ego bierze górę. Putin nie potrzebuje dobrego ministra obrony; potrzebuje kogoś, kto wspiera jego moc i stanowczo sprzeciwia się Shoigu. W ten sposób Prigożyn dąży do władzy w ogóle. Kiedy Prigożyn zdał sobie z tego sprawę, nakazał powrót do obozów bazowych. Różni pośrednicy i siły pokojowe, jak prezydent Białorusi Aleksander Łukaszenki to tylko odwrócenie uwagi, usprawiedliwienie dla niearesztowania Prigożyna. Prigożyn nie powtórzy takich działań.

Kontynuacja historii

Dlaczego odszedłeś po trzech latach z Wagnerem?

Odszedłem, ponieważ zdałem sobie sprawę, że kierunek, w którym zmierza Wagner, nie jest zgodny z moim własnym rozumieniem celu takiej organizacji. Wojna dla wojny nie jest moją filozofią życiową. Wagner degradował się z grupy najemników do grupy bojowych niewolników.

W zeszłym roku powiedziałeś Guardianowi, że „żołnierze Wagnera mają umiejętności, których nie mają zwykli żołnierze”. Jakie są te umiejętności?

Bojownicy i dowódcy Wagnera są przygotowani tylko do wojny. Nie biorą udziału w paradach i uroczystych procesjach. System szkolenia bojowników Wagnera polega na ciągłym ćwiczeniu umiejętności w warunkach jak najbardziej zbliżonych do prawdziwej wojny. Bojownicy Wagnera to ludzie, którzy przeżyli kilka wojen. Ich umiejętności posługiwania się bronią i przetrwania na polu bitwy są doskonalone podczas prawdziwej wojny.

Jaką rolę pełnili jeńcy rosyjscy w szeregach Wagnera?

Prigozhin uzyskał dostęp do rosyjskich więzień, aby zapewnić siłom Wagnera wiele zasobów w postępie Bachmuta na Ukrainie. Jest to naruszenie rosyjskiego prawa. Jednak wszyscy więźniowie podpisywali umowy dobrowolnie.

Jak myślisz, dlaczego Zachód jest tak zafascynowany Grupą Wagnera?

Myślę, że dlatego, że Zachód tak naprawdę nie wie, czym jest Wagner, a co najważniejsze, nie chce zrozumieć istoty tego niejednoznacznego zjawiska. Dla Zachodu Wagner jest nieznanym i tajemniczym mitem z domieszką romantyzmu. Podobnie jest z tym, jak wielu ludzi na Zachodzie i nie tylko postrzega osobowość Che Guevary [the iconic communist figure involved in the Cuban revolution]. Wiele osób nosi koszulki z jego wizerunkiem, ale nigdy nie chciałoby mieszkać w kraju rządzonym przez takich Che Guevarów.

Jak reagujesz na oskarżenia Organizacji Narodów Zjednoczonych i innych organizacji, że Wagner popełnił zbrodnie wojenne na Ukrainie?

Wszystkie oskarżenia bojowników Wagnera o zbrodnie wojenne opierają się wyłącznie na zeznaniach, które nie są poparte niezależnymi dochodzeniami. Często takie zeznania nie mają mocy prawnej. Relacje o zbrodniach popełnionych przez Wagnera w Mali pochodzą od osób wrogo nastawionych do władz wojskowych, które przejęły kontrolę nad krajem, aw Mali brakuje funkcjonujących niezależnych źródeł informacji.

Dziennikarze oskarżający Wagnera o zbrodnie sami nigdy nie byli w Mali. Zawsze twierdziłem, że wojna z Ukrainą jest zbrodnią, a Wagner zszargał swoją reputację uczestnicząc w tej wojnie. Ale nie wierzę, że bojownicy Wagnera popełniają zbrodnie przeciwko cywilom. Szkodziłoby to wizerunkowi Prigożyna, który twierdzi, że jest obrońcą ludności rosyjskojęzycznej na Ukrainie, a Donbas to region, w którym mieszka wielu rosyjskojęzycznych. Osobiście uważam, że całe zamieszanie wokół Wagnera jest dobrze finansowaną kampanią zainteresowanych stron, mającą na celu zdyskredytowanie Wagnera i wypchnięcie ich z Afryki. Uczestnicy tej kampanii właściwie nie dbają o Ukrainę; pracują za pieniądze, które otrzymują od sponsorów.

Marat Gabidullin jest autorem m.in kilka książek o swoim czasie z armią najemników Wagnera.