Ryzykuje życie, by zdobyć najrzadszy miód. Jeden zły ruch i spadnie z klifu
Narrator: Najrzadszy miód na świecie występuje tylko na dużych wysokościach.
Man Bahadur — Gurung, łowca miodu: Idziemy!
Narrator: Na przykład na tym odległym klifie w nepalskich Himalajach. Łowcy miodu wiszą na drabinie linowej, aby zebrać te plastry.
Man: Jest tu mnóstwo miodu.
Narrator: Jeden zły ruch i spadną z wysokości ponad 240 m.
Man: Mam! Mam!
Podczas wspinaczki moje życie zależy wyłącznie od końcówek moich palców.
|
BusinessiInsider.com
Narrator: Miód ten nazywany jest „szalonym”, ponieważ może powodować halucynacje. Przez wieki rdzenni mieszkańcy, Gurungowie, byli jedynymi, którzy go zbierali. To ważny element ich kultury. Wierzą też, że miód ma właściwości lecznicze. Teraz zaczęła się nim interesować reszta świata. Litrowa butelka kosztuje w USA 300 dol.
Podążaliśmy za Manem Bahadurem Gurungiem podczas trzydniowego rytuału polowania na miód. Chcieliśmy dowiedzieć się, dlaczego ta starożytna tradycja wciąż jest kultywowana i czemu jest to tak ryzykowny biznes.
Wioska Sildhunga jest położona w Himalajach na wysokości około 6100 m n.p.m. Mieszkają tam 64 rodziny i wszystkie są zaangażowane w polowanie na miód. Wszyscy spotykają się dzień wcześniej, aby odtańczyć Maruni — taniec świętujący zwycięstwo dobra nad złem. Następnego dnia Man, główny łowca miodu w wiosce, przygotowuje ręcznie robioną bambusową drabinę.
Man: Sprawdzamy, czy wciąż jest mocna i nadaje się do użytku.
Narrator: Ograniczają niezbędne rzeczy do minimum — biorą liny, wiadra i sprzęt chroniący przed użądleniami pszczół. Zmierzają do Tarebhiru — klifu, na którym polują od tysięcy lat. Jest oddalony o trzy godziny jazdy samochodem.
Starszy wioski prowadzi rytuał rozpoczęcia. U podnóża klifu rozpalają ogień, aby wypędzić pszczoły.
Man: Polowanie zaczynamy, gdy pszczoły opuszczą ule.
Narrator: Na szczycie inna grupa montuje drabinę. Następnie przywiązują ją do drzewa i powoli opuszczają w dół klifu. Man schodzi po drabinie boso, aby uzyskać najlepszą przyczepność. Jest teraz około 80 pięter nad ziemią.
Man: Idziemy!
To nie żarty, a bardzo niebezpieczna praca. Musimy polegać na sile naszych rąk.
Narrator: Dla bezpieczeństwa Man przywiązuje się do drabiny liną. To jego jedyna uprząż. Pszczoły latają wokół niego.
Man: Poczekajcie chwilę!
Narrator: Man wkłada ręce do kieszeni, aby chronić je przed użądleniami. Wciąż pamięta, jak trzy lata temu został zaatakowany przez pszczoły.
Man: Nie mam pojęcia, jak moim kolegom udało się mnie wciągnąć na górę.
Narrator: Użądlenia są bolesne i aby uniknąć omdlenia, Man wciera miód w dłonie. Jedno zagrożenie zastępuje drugim, ponieważ przez miód jego dłonie są śliskie. Minęło 30 lat, odkąd jakikolwiek łowca miodu zginął w pracy.
Man: Wejdę trochę wyżej. Najpierw zbiorę ten plaster.
Narrator: Do wycięcia plastra miodu Man używa długiego na 3,5 m kija zwanego tango.
Man: Poluzujcie trochę linę. Mam! Mam!
Narrator: W końcu odrywa plaster. 240 m niżej łapie go plastikowa płachta.
Man: Podajcie mi wiadro. Jest tu mnóstwo miodu.
Narrator: Łowcy zebrali osiem plastrów, a 36 pozostawili. Następnego dnia wracają do wioski i pozyskują miód z plastra.
Man: Ma taki złoty kolor.
|
BusinessiInsider.com
Narrator: Man mówi, że wiosną plastrów jest więcej, są mocniejsze i słodsze. Mniejsze plastry mają zwykle najwięcej miodu — około 15 l.
Miejscowi świętują bezpieczny powrót łowców podczas tradycji zwanej Shyo Shyo. Ma to na celu uspokojenie nerwowości, którą mężczyźni odczuwali podczas polowania.
Man: Muszę uszanować zobowiązanie, jakie złożyłem swojej społeczności i wiosce. To jednak bardzo przerażająca praca.
Narrator: Te zwyczaje są przekazywane od pokoleń w Nepalu, którego mieszkańcy używają tego miodu jako naturalnego leku od 1300 r. p.n.e. Wierzą, że leczy on choroby układu oddechowego i działa jako środek antyseptyczny oraz afrodyzjak.
Najrzadszy miód pomaga spalić tłuszcz
Baisa — łowca miodu: Podobno pomaga też spalić tłuszcz na brzuchu. Tak sądzą ludzie, które mieszkają w dużych miastach i mają tak duże brzuchy, że nie mogą się ruszać. Uważają ten miód za lekarstwo.
Narrator: Naukowcy wciąż badają wpływ „szalonego” miodu, a globalny popyt na niego eksplodował w ostatnich latach. Doprowadziło to do nadmiernych zbiorów, a zagraniczne grupy zaczęły same polować na miód na ziemiach Gurungów.
Baisa: To niesprawiedliwe, że ludzie z innych krajów korzystali z klifów, które należą do nas.
Narrator: Gurungowie wpadli na rozwiązanie, jak odzyskać kontrolę.
Baisa: Zarejestrowaliśmy klif jako należący do wioski.
Narrator: Jest powód, dla którego te ziemie to dom dla bardzo rzadkiego „szalonego” miodu. Żyje tu największy gatunek pszczół na świecie.
Owady mierzą nawet 3 cm. Pszczoły skaliste gniazdują na wysokościach od 915 do 3000 m n.p.m. Żywią się specyficznym rodzajem rododendronów, które zawierają w nektarze neurotoksynę. To właśnie ona wywołuje halucynacje.
Zmiany klimatyczne powodują jednak, że kwiaty kwitną w nieprzewidywalny sposób. Populacja pszczół zmniejsza się również z powodu klęsk żywiołowych, takich jak pożary, większe opady deszczu i ekstremalne zmiany temperatury. Wszystko to oznacza mniej miodu. W 2022 r. łowcy z wioski zebrali około 15 l miodu w porównaniu do około 150 l w 2017 r.
Połowa miodu jest rozprowadzana równo wśród wszystkich mieszkańców wioski.
Man: Robimy to, nawet gdy jest to tylko pół litra na dom.
Narrator: Reszta trafia na nepalskie rynki. Na innych klifach w Himalajach i Turcji również można znaleźć „szalony” miód, który sprzedawany jest online za setki dolarów.
Ta wioska zarabia średnio tylko 1800 dol. rocznie na sprzedaży miodu.
Man: Wszyscy mieszkańcy decydują, co zrobimy z dochodami.
Narrator: Nie chodzi więc o pieniądze. Większość mieszkańców stałe dochody uzyskuje z rolnictwa. Jednym z nich jest ojciec Mana.
Sukute — Gurung, ojciec Mana: Nigdy nie odważyłem się na wspinanie. Wysokość, stromość i użądlenia sprawiają, że nie mogę tego robić.
Narrator: Sukute uczestniczy jednak we wszystkich tradycjach łowieckich, jak każdy mieszkaniec wioski.
Man zaczął polować po 40 r.ż., czyli w kwiecie wieku według Gurungowów. Wcześniej pracował na budowach w Malezji. W 56 proc. nepalskich rodzinach co najmniej jedna osoba pracuje i mieszka za granicą z powodu braku miejsc pracy w kraju. Rocznie wysyłają oni do domu ponad 6 mld dol. w przekazach pieniężnych. Syn Mana również jest pracownikiem budowlanym.
Man: Wyjechał pracować w Leabaib w Katarze.
Narrator: Man ma nadzieję, że jego syn wkrótce wróci do domu, by kontynuować tradycję polowania na miód.
Man: Jestem odpowiedzialny za schodzenie w dół klifu, ale nie powinienem tego robić tylko ja. Młodsze pokolenie musi się tego nauczyć.
tłum.: Piotr Nalazek
