Hamas mianował we wtorek swojego przywódcę w Strefie Gazy, Yahyę Sinwara, szefem swojego biura politycznego, po zabójstwie Ismaela Haniyeha w Teheranie w zeszłym tygodniu.

Pomysłodawca ataku na Izrael z 7 października 2023 r., o którym uważa się, że od tamtej pory mieszka w potężnym systemie tuneli Hamasu, został zwolniony z izraelskiego więzienia w 2011 r. w zamian za porwanego żołnierza Gilada Szalita i od 2017 r. jest szefem operacji Hamasu w Strefie Gazy. Obecnie jest szefem całej organizacji terrorystycznej, kierując jej wojną przeciwko Izraelowi z Gazy i jej stosunkami międzynarodowymi – w tym negocjacjami w sprawie zawieszenia broni i uwolnieniem 115 zakładników przetrzymywanych przez Hamas w Strefie Gazy.

Szef Sztabu Generalnego Sił Obronnych Izraela, generał porucznik Herzi Halevi, powiedział, że awans Sinwara nie miał większego znaczenia dla izraelskiej armii.

„Zmiana jego tytułu nie powstrzyma nas przed szukaniem go. On nas zachęca do podjęcia próby odnalezienia go i zaatakowania, więc został ponownie zastąpiony” – powiedział Halevi. „Ten tytuł, „polityczny”, nie zwalnia go z faktu, że jest mordercą, który brał udział we wszystkich planach i egzekucjach tego, co wydarzyło się 7 października”.

Jak powiedział Michael Milshtein, szef Forum Studiów Palestyńskich w Centrum Mosze Dajana na Uniwersytecie w Tel Awiwie, nominacja Sinwara była zaskoczeniem Żydowski Insider: „Sinwar był bardzo nisko na liście. Rozmawiałem z kolegami w Strefie Gazy i Zatoce Perskiej i wszyscy byli zaskoczeni”.

Sinwar został przywódcą Hamasu ze względu na swoje „osiągnięcia”, według Joe Truzmana, starszego analityka badawczego i eksperta ds. palestyńskich grup terrorystycznych w Foundation for Defense of Democracies. Oprócz tego, że był człowiekiem stojącym za atakami z 7 października, zorganizował zamieszki „Marsz Powrotu” w 2018 r. na granicy Gazy, aby „wymusić na Izraelu”, powiedział Truzman, ponieważ ustały one dopiero, gdy Izrael pozwolił Katarowi wysyłać miliony dolarów do Gazy każdego miesiąca.

„Od czasu wyjścia z więzienia w ramach umowy dotyczącej Gilada Szalita, Sinwar awansował w szeregach Hamasu, wykazując się zarówno zmysłem strategicznym, jak i skutecznością operacyjną… Sinwar niewątpliwie umieścił Hamas na mapie świata” – powiedział Truzman portalowi JI.

Khaled Abu Toameh, ekspert ds. palestyńskich w Jerozolimskim Centrum Spraw Publicznych, powiedział, że zamiast nagradzać Sinwara, przywódcy Hamasu za granicą mogą próbować zdystansować się od niego, „mówiąc: »zaczęliście 7 października sami, kontynuujcie teraz«. Uważam to za konsolidację ryzyka”.

Abu Toameh powiedział JI, że Sinwar „gardził” Haniyehem, jego zastępcą Khalilem al Hayyą i poprzednikiem Haniyeha, Khaledem Mashaalem.

Sinwar i jego sojusznicy „mówią: »To my jesteśmy w Gazie, trafiliśmy do izraelskiego więzienia, wy« [Hamas leaders abroad] nie. Płacimy cenę… a ty jesteś za granicą i cieszysz się dobrym życiem” – powiedział Abu Toameh.

W ten sposób Sinwar, jego brat Mohammed Sinwar, starszy dowódca Hamasu, oraz Mohammed Deif, dowódca sił zbrojnych Hamasu, którego Izrael zabił w zeszłym miesiącu, „dokonali zamachu stanu [they] „W ostatnich latach dążymy do przejęcia władzy w Hamasie” – powiedział Abu Toameh.

Sinwar był faworytem Iranu, w przeciwieństwie do Maszaala, który według wielu miał zastąpić Haniyeha, ponieważ w przeszłości przewodził politycznemu biuru Hamasu. Maszaal w przeszłości składał oświadczenia sprzeciwiające się zależności Hamasu od Teheranu.

Milshtein powiedział, że wiele osób w regionie uważa, że ​​Iran wywierał silną presję na Hamas, aby ten mianował Sinwara, i zawetował Maszaala.

Truzman powiedział, że „wdzięczność Sinwara za wsparcie Iranu jest dobrze udokumentowana… Mając Sinwara u steru, Iran może utrzymać i potencjalnie zwiększyć swój wpływ na Hamas, głównie dzięki pomocy, jakiej udzielił tej grupie podczas trwającego konfliktu”.

Dodał również, że Sinwar „wykazał się swoimi zdolnościami przywódczymi, ale co ważniejsze, Teheran szuka kogoś, kto będzie w stanie poprowadzić Hamas przez zamieszki, z którymi zmaga się od 7 października”.

Haniyeh był czołową postacią Hamasu w USA, Katarze i Egipcie, pośredniczył w negocjacjach w sprawie zawieszenia broni i uwolnienia 115 zakładników przetrzymywanych przez Hamas w Strefie Gazy, chociaż ostatnie słowo należało do Sinwara.

Osama Hamdan, przedstawiciel Hamasu z Bejrutu, powiedział w środę tureckim mediom, że „Sinwar nie był daleko od procesu negocjacyjnego” i że rozmowy będą kontynuowane. Oskarżył Izrael i USA o „nieszczerość” w negocjacjach.

Sinwar, jak powiedział Hamdan, „wykazuje się dużą elastycznością w zarządzaniu sprawami publicznymi i chroni prawa narodu palestyńskiego”.

Milshtein powiedział, że w świetle komentarzy Hamdana „nie sądzę, żeby to oznaczało, że skoro Sinwar stoi na czele biura politycznego, nie może być mowy o porozumieniu”.

„Haniyeh był symbolem. Nie decydował o wojnie w Gazie ani o umowie. Tytuł Sinwara nie ma znaczenia; wszystko pozostanie takie samo” – powiedział Milshtein.

Truzman powiedział, że „Sinwar może czuć się upoważniony do odrzucenia jakiegokolwiek zawieszenia broni, dopóki Izrael nie spełni jego żądań”, ale podkreślił, że nawet przed śmiercią Haniyeha „to Sinwar miał decydujący głos. Ta dynamika się nie zmieniła”.

Jednak fakt, że Sinwar przebywa w Strefie Gazy i żyje w podziemnych tunelach, niesie ze sobą ryzyko dla Hamasu i może ograniczyć jego możliwości jako przywódcy politycznego.

W przeciwieństwie do Haniyeha, Sinwar nie będzie mógł polecieć z luksusowego apartamentu, aby spotkać się z ministrami spraw zagranicznych, prezydentami i ajatollahami w Moskwie, Ankarze i Teheranie, by wzmocnić międzynarodowe wsparcie dla Hamasu i pracować nad dostarczeniem funduszy i broni do Strefy Gazy i na Zachodni Brzeg.

Podczas gdy inni urzędnicy Hamasu mogliby przejąć podróże, Abu Toameh powiedział, że „uznano ich za nieistotnych. Jeśli Sinwar jest szefem biura politycznego, to jaki jest sens rozmawiania z facetami na zewnątrz? I powodzenia w rozmowach z Sinwarem w tunelach”.

Abu Toameh zakwestionował również zdolność Sinwara do zarządzania finansami Hamasu, co stanowiło kolejny zakres odpowiedzialności przywódcy politycznego, gdy działał w podziemiu.

„Jest wiele pytań bez odpowiedzi na temat tego, jak to wszystko będzie działać” – powiedział.

Niemożność podróżowania Sinwara może oznaczać, że Hamas może próbować negocjować „umowę o zawieszeniu broni, która będzie zawierać klauzulę pozwalającą Sinwarowi opuścić Gazę i zamieszkać za granicą”, zauważył Truzman. „Taka zmiana mogłaby umożliwić mu wypełnienie obowiązków jako ogólnego przywódcy Hamasu i rozwijanie osiągnięć jego poprzednika”.

„Czy Izrael rozważyłby taką propozycję, pozostaje kwestią otwartą” – dodał.

Milshtein powiedział, że niektórzy analitycy uważają, że Katar chciał, aby Sinwar został mianowany szefem biura politycznego, aby wyciągnąć go z Gazy i doprowadzić do wygnania, które zakończyłoby wojnę.

Milshtein nazwał tę spekulację „ciekawą tezą, ale nie sądzę, żeby Sinwar się z nią zgodził. Nie walczył do tego momentu, żeby móc mieszkać w Four Seasons w Doha. Nie jest typem… A Izrael na to nie pozwoli; chcemy jego głowy”.

Katar skorzysta na tej dynamice nawet jeśli Sinwar pozostanie w Strefie Gazy, wyjaśnił Abu Toameh, ponieważ Katar może być mniej narażony na presję związaną z deportacją przywódców Hamasu, którzy pozostali w Dosze, jeśli ośrodek władzy przeniesie się w całości do Strefy Gazy.

Rzecznik IDF kontradmirał Daniel Hagari powiedział Al Arabiya po awansie Sinwara, że ​​„jest tylko jedno miejsce, które wyznaczamy dla Yahya Sinwara, i jest ono tuż obok Mohammeda Deifa” — którego Izrael zabił — „i wszystkich innych terrorystów odpowiedzialnych za 7 października. To jedyne miejsce, które przygotowujemy i wyznaczamy dla niego”.

W związku z tym Truzman nazwał nominację Sinwara „błędnym krokiem”, wskazując, że jego „kadencja może być ulotna. Izraelskie wojsko i służby wywiadowcze pilnie go ścigają i mało prawdopodobne jest, aby ustąpiły, dopóki nie zostanie schwytany. Czas może być jego przeciwnikiem, ograniczając jego zdolność do osiągnięcia jakichkolwiek celów strategicznych dla Hamasu”.

Mianowanie człowieka o przydomku „rzeźnik Chana Junisa” na stanowisko głównego szefa Hamasu mogłoby również zaszkodzić sojuszom organizacji z lewicowymi aktywistami na całym świecie i zaszkodzić jej reputacji jako „bojowników o wolność”, powiedział Truzman. „Organizacja może obstawiać, że międzynarodowa sympatia, jaką zyskała po wydarzeniach z 7 października – szczególnie ze strony określonych zachodnich sektorów społecznych – przyćmi kontrowersyjną przeszłość Sinwara”.

Milshtein powiedział, że ryzyko i przeszkody związane z objęciem przez Sinwara stanowiska szefa biura politycznego wskazują, że decyzja ta nie jest typowa dla Hamasu.

„Hamas to organizacja, która ostrożnie rozważa swoje kroki. Wydaje się dziwne, że podejmują tak niepoważne kroki. Ogłosili, że decyzja została podjęta w drodze konsensusu, ale nie jestem pewien. Podejmowanie decyzji w Hamasie mogło zostać zaburzone przez wszystkie zamachy” – powiedział.