Składki ZUS 2023 (preferencyjne, obniżone, tzw. mały ZUS) – przedsiębiorcy rozpoczynający działalność gospodarczą

Obniżone składki ZUS płacą przedsiębiorcy, którzy prowadzą pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie ustawy z 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców lub innych przepisów szczególnych przez okres pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej, z wyłączeniem osób, które:
– prowadzą lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej prowadziły pozarolniczą działalność,
– wykonują działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej

Styczeń-czerwiec 2023 r.

Jako, że od 1 stycznia do 30 czerwca 2023 r. minimalne wynagrodzenie za pracę wynosi 3490 zł brutto (zob. Rozporządzenie Rady Ministrów z 13 września 2022 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2023 r. – Dz. U. poz. 1952), to podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne za miesiące styczeń – czerwiec 2023 r. dla tych osób jest zadeklarowana kwota, nie niższa niż 1047 zł (30% kwoty minimalnego wynagrodzenia w 2023 r.). Wynika to z art. 18a ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tzw. „ustawa systemowa”).

Zatem w pierwszym półroczu 2023 roki, składka na ubezpieczenia społeczne ww. przedsiębiorców nie może być niższa od kwoty:

204,37 zł  (czyli 19,52%) – na ubezpieczenie emerytalne,
83,76zł  (czyli 8%) – na ubezpieczenia rentowe,
25,65 zł (czyli 2,45%) – na ubezpieczenie chorobowe.

Lipiec-grudzień 2023 r.

Jako, że od 1 lipca do 31 grudnia 2023 r. minimalne wynagrodzenie za pracę wynosi 3600 zł brutto (zob. Rozporządzenie Rady Ministrów z 13 września 2022 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2023 r. – Dz. U. poz. 1952), to podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne za miesiące lipiec – grudzień 2023 r. dla ww. przedsiębiorców osób jest zadeklarowana kwota, nie niższa niż 1080 zł (30% kwoty minimalnego wynagrodzenia w 2023 r.).

Zatem w drugim półroczu 2023 roki, składki ZUS na ubezpieczenia społeczne ww. przedsiębiorców nie może być niższa od kwoty:

210,82 zł  (czyli 19,52%) – na ubezpieczenie emerytalne,
86,40 zł  (czyli 8%) – na ubezpieczenia rentowe,
26,46 zł  (czyli 2,45%) – na ubezpieczenie chorobowe

Składki ZUS 2023 – inni przedsiębiorcy, wspólnicy spółek, wolne zawody, twórcy, artyści

Składki ZUS w „normalnej”, nieobniżonej wysokości płacą osoby, które prowadzą pozarolniczą działalność, tj.:

1. osoby, które prowadzą działalność gospodarczą na podstawie Prawa przedsiębiorców lub innych przepisów szczególnych, niekorzystające z preferencji „mały ZUS” i „mały ZUS plus”,
2. twórcy i artyści,
3. osoby, które prowadzą działalność w zakresie wolnego zawodu w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, a także osoby prowadzące działalność w zakresie wolnego zawodu, z której przychody są przychodami z działalności gospodarczej
   w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych,
4. wspólnik jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólnicy spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej,
5. akcjonariusze prostej spółki akcyjnej,
6. komplementariusz w spółce komandytowo-akcyjnej,
7. osoby, które prowadzą publiczną lub niepubliczną szkołę, inną formę wychowania przedszkolnego, placówkę lub ich zespół, na podstawie przepisów o systemie oświaty​​​​​​​

oraz osoby współpracujące z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność albo z osobami korzystającymi z „ulgi na start”.

Podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w całym 2023 roku dla ww. osób jest zadeklarowana kwota, nie niższa niż 4161 zł (60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego). Wynika to z art. 18 ust. 8 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

Kwota prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia w 2023 roku wynosi 6935 zł. Wynika to z Obwieszczenia Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z 13 października 2022 r. w sprawie kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w roku 2023 oraz przyjętej do jej ustalenia kwoty prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia (M.P. poz. 1014).

Za miesiące styczeń – grudzień 2023 r. składka na ubezpieczenia społeczne ww. osób nie może być niższa od kwoty:

• 812,23 zł  /tj. 19,52%/ – na ubezpieczenie emerytalne,
• 332,88 zł  /tj. 8%/ – na ubezpieczenia rentowe,
• 101,94 zł  /tj. 2,45%/ – na ubezpieczenie chorobowe.

Składki ZUS 2023 – osoby, które prowadzą działalność gospodarczą na mniejszą skalę (opłacają „mały ZUS plus”)

Informacje w zakresie najniższej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w 2023 r. dla tej grupy zostaną przez ZUS opublikowane odrębnie w późniejszym czasie.

ZUS zawiadamia do 20 kwietnia danego roku składkowego o wysokości stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe obowiązującej w tym roku składkowym tych płatników składek, którzy przekazali informację ZUS IWA za trzy kolejne ostatnie lata kalendarzowe. Wynika to z art. 32 ust. 1 ustawy z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych – tekst jednolity: Dz. U. z 2022 r. poz. 2189), tzw. „ustawa wypadkowa”.

Natomiast samodzielnie ustalają wysokość stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe na dany rok składkowy pozostali płatnicy, którzy zgłaszają do ubezpieczenia wypadkowego:  

1) co najmniej 10 ubezpieczonych i nie mieli obowiązku przekazywania informacji ZUS IWA przez trzy kolejne, ostatnie lata kalendarzowe. Stopę procentową składki na to ubezpieczenie ustalają w wysokości stopy procentowej określonej dla grupy działalności, do której należą [art. 33 ust. 1 ustawy wypadkowej],

2) nie więcej niż 9 ubezpieczonych. Stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe ustalają w wysokości 50% najwyższej stopy procentowej ustalonej na dany rok składkowy dla grup działalności. [art. 28 ust. 1 ustawy wypadkowej]

Stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe jest ustalana na okres roku składkowego i obowiązuje do składek należnych za okres od 1 kwietnia danego roku do 31 marca następnego roku. Wynika to z art. 2 pkt 8 ustawy z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych – tekst jednolity: Dz. U. z 2022 r. poz. 2189.

Szczegółowe zasady ustalania wysokości stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe, w tym zasady ustalania liczby ubezpieczonych znajdziesz w poradniku „Ustalanie stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe ”. Ponadto pomocy przy ustalaniu wysokości składki udzielają Oddziały Zakładu.

Kwota rocznego ograniczenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w roku 2023

Kwota rocznego ograniczenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w roku 2023 wynosi 208 050 zł. Wynika to z Obwieszczenia Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z 13 października 2022 r. w sprawie kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w roku 2023 oraz przyjętej do jej ustalenia kwoty prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia (M.P. poz. 1014).