Wydane w: 25.11.2023 – 17:27

5 minut

„Wyobrażasz to sobie? 37 miejsc!” Wilders wyraził radość swoim prawodawcom w czwartek, dzień po tym, jak jego skrajnie prawicowa Partia Wolności PVV zdobyła ponad dwukrotnie więcej mandatów, jakie zapewniła w ostatnich wyborach powszechnych w Holandii.

Pokonując wszelkie przewidywania, PVV zdobyła w środę 37 mandatów na 150, znacznie wyprzedzając sojusz Partii Pracy i Zielonych pod przewodnictwem byłego komisarza UE Fransa Timmermansa i konserwatywnej Partii Ludowej na rzecz Wolności i Demokracji (VVD) ustępującego premiera Marka Rutte , która spadła do 24 mandatów.

Stojący teraz przed trudnym zadaniem utworzenia rządu Wilders będzie musiał przekonać niechętnych rywali, aby do niego dołączyli.

Ale nie jest politycznym debiutantem. 60-latek od lat próbuje zjednać sobie wyborców swoją antyimigracyjną i antyunijną polityką, ognistą retoryką i szokującymi włosami w kolorze nadtlenkowego blondu, dzięki czemu zyskał przydomek „holenderski Donald Trump”. Jednak w przeciwieństwie do Trumpa do tej pory spędził życie na politycznym marginesie.

Polityka antyislamska

Wilders urodził się w 1963 roku w Venlo na południu Holandii. Dorastał wraz z bratem i dwiema siostrami w katolickiej rodzinie. Jego matka była w połowie Indonezyjką, o czym Wilders rzadko wspomina. Oprócz tego, że kraj ten był kolonizowany przez Holandię przez setki lat, jest także domem dla największej na świecie populacji muzułmańskiej.

Według jego starszego brata Paula Wilders zainteresował się polityką w latach 80-tych. „Nie był wówczas wyraźnie ani lewicowy, ani prawicowy, ani nie był ksenofobem. Ale fascynowała go gra polityczna, walka o władzę i wpływy” – powiedział jego brat niemieckiemu portalowi informacyjnemu Der Spiegel w wywiadzie z 2017 roku.

Jego nienawiść do islamu przyszła później, mniej więcej w czasie, gdy został posłem centroprawicowej partii VVD w 1998 r. Po atakach terrorystycznych z 11 września, które wstrząsnęły Stanami Zjednoczonymi w 2001 r. i zabójstwie skrajnie prawicowego holenderskiego polityka Pima Fortuyna rok później „duży blok antyimigranckich, eurosceptycznych wyborców” „szukał mistrza”, a według „The Economist” Wilders był ich człowiekiem.

Opuścił VVD w 2004 roku, w tym samym roku, w którym zamordowano kontrowersyjnego holenderskiego reżysera Theo van Gogha. Kiedy holenderska policja odkryła, że ​​Wilders również znajdował się na liście zabójców van Gogha, objęto go ochroną policyjną.

Dwa lata później, w 2006 roku, Wilders założył partię PVV i umieścił politykę antyislamską w centrum swojego programu. Notorycznie porównywał islam do nazizmu, Koran do „Mein Kampf” Adolfa Hitlera, a w 2008 roku nakręcił mocno krytykowany film „Fitna”, który wywołał burzę protestów na całym świecie. W 15-minutowym filmie pomieszano islam i terroryzm, zestawiając sceny dekapitacji i ataków z 11 września z cytatami z Koranu. Odmówiono mu wjazdu do Wielkiej Brytanii w 2009 roku, gdy jechał na projekcję filmu do Izby Lordów. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych wydało zakaz, ponieważ jego opinie uznano za „zagrożenie dla harmonii społecznej, a tym samym bezpieczeństwa publicznego”. Następnie w 2010 roku Wilders został postawiony przed sądem za podżeganie do nienawiści i dyskryminacji muzułmanów.

Twierdząc, że holenderska wolność słowa gwarantuje mu prawo do rzucania podżegających uwag, Wilders został ostatecznie uniewinniony. Jednak kilka lat później, w 2016 r., ostatecznie uznano go za winnego obrażania osób pochodzenia marokańskiego, gdy obiecał kibicom „mniej Marokańczyków” w Holandii.

Ale wyrok nie powstrzymał Wildersa od rzucania nienawistnych uwag. Wiele lat później nazwał Marokańczyków „szumowiną” i kilkakrotnie ogłaszał konkurs na karykatury proroka Mahometa.

Życie pod ochroną policji, „Nexit” i manifest ksenofobiczny

Ze względu na liczne groźby wobec jego życia Wilders od prawie dwudziestu lat żyje pod ścisłą ochroną policji. Jest strzeżony przez całą dobę, 7 dni w tygodniu przez uzbrojoną policję, mieszka w zapewnionej przez rząd kryjówce i musi być eskortowany za każdym razem, gdy pojawia się w miejscach publicznych.

Aby nadrobić brak publicznych wystąpień, „Holender Donald Trump” (który obecnie ma ponad 1,2 miliona obserwujących na X) zaczął szerzyć swoje populistyczne idee w mediach społecznościowych. Jego partia PVV odniosła pierwsze zwycięstwo w 2010 roku, kiedy odnotowała znaczne zyski w parlamencie i zajęła trzecie miejsce za VVC Rutte’a i Partią Pracy.

W latach 2010–2012 Wilders przez krótki czas współpracował z prawicową koalicją z konserwatywnymi chadekami (CDA) i VVD. Szybko upadł, gdy odmówił poparcia pakietu mającego na celu zmniejszenie deficytu budżetowego.

Oprócz swojej islamofobicznej i ksenofobicznej postawy Wilders jest także stanowczo antyunijny i sprzeciwia się euro. Wiele lat po tym, jak Wielka Brytania głosowała za Brexitem, idea „Nexit” (wyjścia Holandii z UE) stała się głównym założeniem jego platformy politycznej. Nie przeszkodziło to przywódcy skrajnej prawicy w wyborze na posła do Parlamentu Europejskiego w 2014 r. W rzeczywistości Wilders zawarł eurosceptyczny sojusz z francuską Marine Le Pen, aby przeforsować swój nacjonalistyczny program wewnątrz tego organu.

Le Pen jako jedna z pierwszych pogratulowała Wildersowi zwycięstwa w środowych wyborach.

Chociaż jest blisko kilku europejskich ruchów skrajnie prawicowych, nie zawsze zgadza się z ich tradycyjnymi ideologiami. W kwestiach społecznych Wilders wspiera walkę z homofobią i broni prawa do aborcji.

W ostatnich tygodniach swojej kampanii przed wyborami powszechnymi w 2023 r. Wilders nieco złagodził swoje antyislamskie i antyunijne stanowisko do tego stopnia, że ​​zyskał przydomek Geert „Milders”. Przyrzekł, że spróbuje zostać premierem reprezentującym wszystkich Holendrów i skupi się na kwestiach innych niż imigracja, takich jak kryzys kosztów utrzymania, aby poszerzyć swój elektorat.

Manifest PVV nie odzwierciedla natomiast „łagodniejszej” fasady Wildersa. Jego partia wzywa do wprowadzenia zakazu „islamskich szkół, Koranów i meczetów” oraz „islamskich chust”, „zmniejszenia napływu azylantów i imigracji do Holandii” oraz „suwerennej Holandii… odpowiedzialnej za własną walutę i własne granice” I [which] tworzy własne zasady”.

Artykuł ten został przetłumaczony z oryginału na język francuski.