Nowy raport Kijowskiej Szkoły Ekonomicznej (KSE) i organizacji B4Ukraine ujawnił, które międzynarodowe koncerny pozostały w Rosji i zapłaciły tam największe podatki w 2022 roku. Niechlubną listę zdominowały spółki z dwóch zachodnich krajów. Ich reprezentanci dołożyli do budżetu Putina ponad miliard dolarów. Mowa tu o firmach ze Stanów Zjednoczonych i Niemiec.

Jak zwraca uwagę „Deutsche Welle”, według niektórych szacunków działania wojenne w Ukrainie pochłaniają dziennie nawet 1 mld dolarów z rosyjskiego budżetu. Aktualne ceny ropy i gazu oraz zachodnie sankcje na sektor surowców energetycznych sprawiają, że gospodarka Rosji boryka się z coraz większymi problemami. W tej sytuacji działalność zagranicznych firm to wymierne wsparcie dla budżetu państwa. W zeszłym roku wyniosło ono prawie 2,9 mld dolarów.

Autorzy raportu zwracają uwagę, że to wierzchołek góry lodowej, ponieważ wymienione w opracowaniu firmy płacą też wiele innych podatków nieuwzględnionych w analizie, jak choćby podatek od wynagrodzeń pracowników, składki ubezpieczeniowe czy VAT oraz zapewniają zatrudnienie dziesiątkom tysięcy osób. Warto podkreślić, że chociaż wątpliwe moralnie, działania wymienionych spółek są legalne i nie dotykają obszarów objętych sankcjami.

Została większość

Przed wybuchem pełnoskalowej wojny w Ukrainie w Rosji działało 1387 zachodnich firm z lokalnymi spółkami zależnymi. Na samym początku konfliktu kraj opuściło 241 z nich (około 17%). W pierwszą rocznicę rosyjskiej agresji w państwie Putina działała wciąż ponad połowa międzynarodowych koncernów, o czym informował wówczas raport KSE “Niedokończone Biznesy”.

Według świeższych danych liczba zagranicznych firm, które pozostały w Rosji, praktycznie nie zmieniła się od tamtego czasu. Zgodnie ze stanem na maj 2023 roku swoje interesy prowadziło tam nadal 56% zagranicznych firm obecnych na rosyjskim rynku przed 24 lutego 2022 r.

W zeszłym roku na opuszczanie Rosji zdecydowanie ochoty nie miały spółki ze Zjednoczonych Emiratów Arabskich (96%), Chin (95%), Turcji (94%) i Korei Południowej (84%). Największy odsetek zachodnich koncernów pozostających w putinowskim państwie pochodził z Austrii (80%), Grecji (80%), Włoch (76%) i Niemiec (69%).

Koncerny z tych państw zarobiły najwięcej

Spółki, które w zeszłym roku odprowadziły w Rosji najwięcej podatków, miały jedną cechę wspólną. Wszystkie pochodziły z państw G7 lub Unii Europejskiej. Do jednej lub obu grup zalicza się aż 16 z 20 krajów ujętych w raporcie. Z nich działają zagraniczne koncerny, które w zeszłym roku w największym stopniu przysłużyły się rosyjskiej gospodarce.

Na pierwszym miejscu w raporcie KSE znalazły się spółki ze Stanów Zjednoczonych, które w 2022 roku zarobiły na rosyjskim rynku 40 mld dol., płacąc tam 712 mln dol. podatków. Drugie miejsce zajęły niemieckie firmy z rocznym zyskiem w wysokości 23 mld dol. oraz odprowadzonymi 402 mln dol. Podium zamyka Szwajcaria będąca ojczyzną koncernów, które zarobiły w Rosji 14,3 mld dol. i zapłaciły 275 mln dol. podatków.

Dalej wymieniono spółki z Japonii i Wielkiej Brytanii, które odprowadziły po 205 mln dol. podatków. Na szóstym miejscu znalazły się Chiny (184 mln dol podatków), a siódme miejsce przypadło francuskim firmom, które powinny zdobyć wyróżnienie za umiejętną optymalizację. Spółki z tego kraju osiągnęły w Rosji 19 mld dol. zysku, co stawiałoby je wśród najlepiej zarabiających po USA i Niemczech, mimo to zapłaciły „tylko” 118 mln dol. podatku.

Polska znalazła się na 14. miejscu. W 2022 r. spółki z naszego kraju zarobiły w Rosji 952 mln dol. i odprowadziły do tamtejszego budżetu 45 mln dol. podatków. W kraju pozostawało w zeszłym roku 32% polskich biznesów, które działały tam przed wybuchem wojny.

Największe koncerny, które zostały w Rosji

Philip Morris, Japan Tobacco, Leroy Merlin, Pepsi, British American Tobacco, VEON, Auchan, Metro, Danone i Hyundai – to właśnie te zagraniczne spółki wygenerowały w zeszłym roku największe zyski na rosyjskim rynku.

Jak zwracał uwagę dziennik „Frankfurter Allgemeine Zeitung”, największe obroty w Rosji spośród niemieckich spółek wygenerowały w 2022 r. Metro, Uniper, Bayer, Knauf Gips, BMW, Hochland, Liebherr, Claas oraz Bosch.

Na liście wstydu opublikowanej przez KSE w pierwszą rocznicę rosyjskiej inwazji na Ukrainę, wymieniono nazwy polskich spółek: APS Energia, Makrochem oraz oddział grupy SWISS (Krono). Według autorów analizy, Rosji nie opuściły w zeszłym roku także Polpharma, Canpack i Toruńskie Zakłady Materiałów Opatrunkowych, które wstrzymały jednak nowe inwestycje.