Plamka Francji na Oceanie Indyjskim stała się najnowszym polem bitwy o przepisy dotyczące imigracji.

Od 1841 roku malutka wyspa Majotta jest własnością Francji departament lub hrabstwie Republiki, co teoretycznie oznacza, że ​​obowiązują tam te same zasady, co w Mozeli czy Maine-et-Loire, czy gdziekolwiek indziej we Francji.

Jednak trudne doświadczenia tego terytorium związane z masową imigracją popychają rząd prezydenta Emmanuela Macrona do porzucenia świętej francuskiej zasady równości dla wszystkich.

Przebywający na wyspie w weekend minister spraw wewnętrznych Gérald Darmanin zapowiedział zniesienie automatycznego prawa do obywatelstwa francuskiego z tytułu urodzenia się na wyspie.

Rząd ma teraz dążyć do zmiany konstytucji w tym zakresie. Co najważniejsze, koniec „obywatelstwa miejsca urodzenia” miałby zastosowanie tylko do wyspy Majotta, a nie do całej Francji.

Ale w tym właśnie tkwi sedno. Z różnych powodów zarówno lewica, jak i prawica francuskiej polityki postrzegają reformę jako problematyczną.

Lewica twierdzi, że stanowi to naruszenie republikańskiej zasady uniwersalności i otwiera drzwi do obywatelstwa opartego na pochodzeniu rasowym.

Prawica twierdzi, że zmiana przepisów dotyczących Majotty jest wystarczająco sprawiedliwa, ale to we Francji jako całości należy porzucić „obywatelstwo miejsca urodzenia”.

The droit du sol – prawo od ziemi, zwane także po prostu soli – to koncepcja prawna, zgodnie z którą osoba urodzona na terytorium narodu automatycznie staje się obywatelem tego narodu. Jej przeciwstawną ideą jest jus sanguinis – prawo krwi, które nadaje obywatelstwo jedynie dzieciom obywateli.

Dla wielu, szczególnie dla lewicy, droit du sol jest ważnym wyznacznikiem potwierdzającym status Francji jako latarni morskiej wartości humanistycznych.

Ściśle rzecz ujmując, droit du sol nie jest prawem przysługującym we Francji automatycznie, jak ma to miejsce na przykład w USA, gdzie do otrzymania paszportu wystarczy akt urodzenia. Dziecko urodzone we Francji, którego rodzice są obcokrajowcami, musi ubiegać się o obywatelstwo w wieku kilkunastu lat, a następnie udowodnić ciągłą obecność.

Jednak sprawa jest nadal aktualna. Narodziny na terytorium otwierają drogę do przynależności do narodu.

Jednak wydarzenia na Majotcie pokazują, jak w dzisiejszych czasach presja zmian demograficznych i masowa migracja prowadzą rządy do kwestionowania tego, co do niedawna było kwestią konsensusu.

Majotta jest obecnie ofiarą fali nieposłuszeństwa obywatelskiego zrodzonego z lokalnej obawy przed przytłoczeniem przez osoby z zewnątrz.

Leżąca 70 km (43,5 mil) od jednego z najbiedniejszych krajów Afryki – Komorów – Majotta ma problem z „małą łódką”, przez co Wielka Brytania, przez kanał La Manche z Francji, wydaje się mizerna w porównaniu.

Co tydzień na statkach z Komorów przypływają setki osób, poza tym obecnie rośnie liczba osób ubiegających się o azyl z regionu Wielkich Jezior w Afryce Środkowej.

W szpitalach na wyspie rodzi się co roku ponad 10 000 dzieci – większość z nich to matki z Komorów. Ogólną populację Majotty szacuje się na 300 000, ale tylko połowa z nich posiada francuskie paszporty.

Od połowy stycznia „komitety obywatelskie” ustawiają blokady drogowe wokół wyspy, domagając się stłumienia imigracji i związanej z nią przestępczości. Ze wszystkich odcieni politycznych Majotty dochodzi to samo wołanie: zakończyć droit du sol.

„Jeśli nie, na zawsze będziemy więźniami naszej geografii” – mówi Estelle Youssouffa, posłanka z Majotty z niezależnego bloku LIOT w Zgromadzeniu Narodowym.

„W końcu powitamy całą niedolę Komorów i Afryki – a wszystko po to, aby ludzie w Paryżu mogli afiszować się ze swoimi wspaniałymi zasadami”.

„Prawo do bezpieczeństwa jest również prawem podstawowym” – przekonuje pani Youssouffa. „Prawo do swobodnego przemieszczania się jest prawem podstawowym. Jednak jesteśmy pozbawieni tych praw, ponieważ przemoc jest obecnie tak wielka, że ​​nie możemy już normalnie żyć”.

Francuski minister spraw wewnętrznych twierdzi, że odpowiada na apele Mahorais, jak nazywa się ludność Majotty. Mówi, że gdy na wyspie zniesie się droit du sol, przynęta zniknie.

Obecnie większość żądań legalizacji wysuwają Komorańskie rodziny dzieci urodzonych na Majotcie, a zatem francuskich. Argumentuje się, że kiedy dzieci przestaną być Francuzami, ludzie przestaną przychodzić.

Nikt nie wie, czy to prawda, czy nie.

Dla lewicy to nie obywatelstwo samo w sobie przyciąga imigrantów na Majottę, ale stosunkowo bogatszy standard życia. Ostrzegają też, że pomimo wszystkich obietnic rządu, które stanowią inaczej, to, co wydarzy się najpierw na Majotcie, może z łatwością zostać naśladowane w całej Francji.

Nikt też nie wie, czy to prawda.

Niezaprzeczalne jest to, że zarówno mainstream, jak i skrajna prawica we francuskiej polityce mówią teraz otwarcie o zakończeniu droit du sol również we Francji właściwej.

Dla nich jest to dokładnie taki szok, jakiego wymaga kryzys imigracyjny, ponieważ w ubiegłym roku liczba wniosków o azyl osiągnęła rekordową liczbę 142 500.

Rząd Macrona potrzebuje prawa politycznego, aby przeforsować wszelkie zmiany konstytucyjne na Majotcie. Czy mogliby uzależnić swoje wsparcie od rozszerzenia reformy na całą Francję?

A może uda im się zablokować zmianę konstytucji na tej podstawie, że sama dla Majotty jest ona zbyt restrykcyjna? A potem podczas następnych wyborów prezydenckich pójdą – mają nadzieję – do władzy, obiecując ogólnokrajowy koniec droit du sol?

Świat się zmienia. To jest możliwe.